Długi po bliskim zmarłym? To trzeba wiedzieć, aby nie wpaść w kłopoty!

Sytuacja śmierci najbliższego zdecydowanie nie należy do przyjemnych i łatwych. Czasem jednak możemy przygotować się na śmierć członka rodziny. Warto o tym pamiętać w szczególności wtedy, gdy wciąż osoba ta spłaca wysoki kredyt. Zdaniem głównego analityka Expander Advisor, Jarosława Sadowskiego, szczególnie istotne jest to, żeby zmarły miał wykupione ubezpieczenie na życie. Dzięki takiemu rozwiązaniu odszkodowanie po śmierci ma pozwolić na spłatę całości lub części długu.

Ubezpieczenie na życie może być kupione wraz z kredytem. W takiej sytuacji już po śmierci ubezpieczyciel spłaca pozostałe zadłużenie. Kredyt przestaje wtedy istnieć. Są jednak sytuacje, w których takie ubezpieczenie jest niższe od zadłużenia na kredycie. W takiej opcji dług ulega jedynie częściowej spłacie - inaczej mówiąc, znacząco może być obniżona rata miesięcznej spłat kredytu, choć on sam nie przestanie istnieć.

Może też być tak, że ubezpieczenie na życie zostanie zakupione osobno, nie zaś w pakiecie z kredytem. W takiej sytuacji ubezpieczyciel środki wypłaci konkretnej osobie wskazanej w ubezpieczeniu np. współmałżonkowi. Wtedy też ta osoba ma prawo do dowolnego dysponowania tymi pieniedzmi - nie musi przeznaczać ich na spłatę kredytu, choć oczywiście może to zrobić. Może również przeznaczyć je na zupełnie inny, dowolny cel.

W przypadku ubezpieczenia kredytu, jak już to zostało wspomniane, jeśli jest ono wykupione na kwotę niższą niż pozostała część do spłacenia zobowiązania, tylko część kredytu ulegnie spłacie. Dlatego też trzeba zwracać uwagę na kwotę odszkodowania, jakie jest wypłacana po śmierci, a także na koszt ubezpieczenia.

Odszkodowanie na życie ma wykluczenia - każde ubezpieczenie! Wykluczenia to opisy sytuacji, w których nie dojdzie do wypłacenia odszkodowania. Najważniejszym przykładem jest śmierć na chorobę, która została zdiagnozowana jeszcze przed podpisaniem umowy z ubezpieczycielem. Sprawdzenie wszystkich tego typu wykluczeń jest bardzo ważne.

Może być też sytuacja, w której kredytobiorca zaciągnął kredyt, ale nie miał wykupionego ubezpieczenia na życie. Jeśli zobowiązanie zaciągało kilka osób (np. małżeństwo lub dziecko i rodzice), pozostali kredytobiorcy muszą spłacić zobowiązanie. Możemy też mówić o sytuacji, w której umowa kredytowa przewiduje wprowadzenie tzw. stanu natychmiastowej wymagalności. To oznacza, że bank z pozostałymi przy życiu kredytobiorcami będzie na nowo ustalać zasady spłaty pozostałej należności.

W niektórych przypadkach może dojść do otrzymania spadku po zmarłym, ale być konieczności spłaty po nim kredytu. Jest to sytuacja, w której kredyt został zaciągnięty wspólnie przez małżonków i nie wchodzi do masy spadkowej. Wtedy też spadkobierca otrzymuje coś w spadku (np. część domu), ale nie musi spłacać kredytu po zmarłym. Przykładowo dziecko nie jest obciążone koniecznością spłaty zobowiązania, jeśli kredyt wcześniej zaciągnęli rodzice - otrzyma część mieszkania po śmierci jednego z nich, ale wciąż to drugi rodzic będzie je spłacać. Nie ma jednak wątpliwości, że dla spadkobiercy, który chce mieszkać w takim domu, ważne jest wspomożenie spłaty zobowiazania - inaczej bank może wejść na hipotekę tytułem rozliczenia zobowiązania od drugiego rodzica.

Nie brakuje też przypadków, gdy kredytobiorcą była jedna osoba. Nie tylko singiel, ale i mąż oraz ojciec, który zobowiązanie zaciągnął tylko na siebie. W takiej sytuacji spadek przechodzi właśnie na małżonka oraz na dzieci bądź też na konkretne osoby, które zostały wskazane w testamencie. Każda z tych osób ma prawo przyjąć spadek, odrzucić go lub też przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza.

Kluczowe jest przyjęcie spadku - gdy spadkobiercy nie odrzucają spadku, obejmuje ich konieczność spłaty zobowiązania. Wtedy też muszą porozumieć się z instytucją finansową (bankiem), w której zaciągnięto zobowiązanie. Wspólnie wtedy uzgadniana jest spłata zadłużenia - bank może zaproponować nowy kredyt lub też spłatę dotychczasowego długu w trybie natychmiastowym.

Po śmierci bliskiego, na którego był zaciągnięty kredyt, powinniśmy udać się do banku z aktem zgonu. Po przyjęciu majątku w banku trzeba okazać dokument tożsamości, a także prawomocne postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku. Alternatywnie może być okazane notarialne poświadczenie dziedziczenia.