Gigantyczny wzrost kosztów. Będą nowe zasady zatrudniania cudzoziemców

• Bez pracowników z zagranicy wiele firm w Polsce miałoby dziś duże problemy z funkcjonowaniem
• Samych tylko Ukraińców zatrudnia już co czwarta firma w Polsce
• Od 1 stycznia 2025 r. mają wejść w życie nowe przepisy o zatrudnianiu obcokrajowców
• Pracodawcy twierdzą, że po zmianach rozszerzy się szara strefa, a koszty zatrudnienia w niektórych firmach zwiększą się o 70 proc.

W ciągu ostatnich lat liczba cudzoziemców pracujących w polskich firmach wzrosła dziesięciokrotnie. Tak duży wzrost zatrudnienia potwierdzają dane ZUS. Samych tylko Ukraińców zatrudnia już blisko co czwarta firma w Polsce.

23 proc. firm deklaruje, że obecnie zatrudnia pracowników z Ukrainy, a aż 28 proc. ma doświadczenie w ich zatrudnianiu (zatrudnia obecnie i/lub zatrudniało w przeszłości). Zatrudnianie ukraińskich pracowników zarówno przed wojną, jak i obecnie deklaruje 17 proc. badanych przedsiębiorstw, a po wybuchu wojny zaczęło ich zatrudniać dalsze 6 proc. – czytamy w najnowszym raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Najwięcej Ukraińców pracuje w branży produkcyjnej (41 proc.) i budowlanej (24 proc.). ZUS podał, że na koniec września Ukraińcy stanowili 2/3 cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Było ich prawie 780 tys. osób (z czego 450 tys. to pracownicy, 293 tys. to osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej, a 40 tys. to osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą). Bez pracowników z zagranicy, nie tylko Ukrainy, wiele firm w Polsce miałoby dziś duże problemy z funkcjonowaniem.

Rząd pracuje obecnie nad zmianami w zatrudnianiu cudzoziemców. Projekt ustawy wprowadza m.in. obowiązek zatrudniania cudzoziemców wyłącznie na umowę o pracę. Zmiana ma przede wszystkim zapewnić większą ochronę pracownikom. Przepisy budzą jednak ogromne kontrowersje, bo wiele firm zatrudnia obcokrajowców na inne umowy niż ta o pracę. Pojawiają się głosy, że przedsiębiorców nie będzie stać na zatrudnianie cudzoziemców na etaty.

– Wątpliwe jest, czy podmioty, które dotychczas zatrudniały cudzoziemców na podstawie umów cywilnoprawnych, zaoferują im zatrudnienie na podstawie umowy o pracę od nowego roku. Prawdopodobnie skutkować to będzie nielegalnym zatrudnieniem bez jakiejkolwiek umowy – uważa Nadia Winiarska z Konfederacji Lewiatan.

W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że nowe przepisy usprawnią procedury i ograniczą nadużycia w zatrudnianiu na umowy cywilnoprawne. Co do tego wątpliwości ma Agnieszka Majewska, Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Większa ochrona cudzoziemców, na którą powołuje się resort pracy, jest ochroną pozorną i nie doprowadzi do zamierzonego przez resort pracy skutku. Spowoduje ona w efekcie jeszcze większy rozrost czarnej strefy zatrudnienia i innych, wątpliwych form zatrudnienia, które nie wymagają posiadania zezwolenia na pracę, co jeszcze bardziej uniemożliwi monitorowanie rynku pracy – wywoła więc skutek odwrotny do zamierzonego – czytamy w stanowisku Rzeczniczki MiŚP.

Z kolei dr Maciej Chakowski, partner w firmie doradczej C&C Chakowski & Ciszek uważa, że „wprowadzenie przymusowych umów o pracę będzie największym problemem w tych firmach, które korzystają z outsourcingu. W tej formule, dla zoptymalizowania kosztów, pracodawcy stosują wiele różnych form zatrudniania”. Szacuje się, że po zmianach w przepisach koszty pracownicze tych przedsiębiorców mogą wzrosnąć – w zależności od obecnego modelu zatrudniania – od 40 do nawet 70 proc.

Nowe przepisy wprowadzają też kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców. Mają one wynieść od 500 do 30 tys. zł. Związek Przedsiębiorców i Pracodawców  ocenił, że wysokość kar jest nadmierna. Wątpliwości ZPP budził również m.in. zapis dotyczący wysokości opłat za oświadczenie o zatrudnieniu cudzoziemca, która ma być zależna od minimalnego wynagrodzenia i ustalana w drodze rozporządzenia.

Nowe przepisy mają obowiązywać już od 1 stycznia 2025 r.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!