Jak długo powinna trwać przerwa w pracy? Tyle przysługuje przy 8, 10 i 12-godzinnych zmianach. Kto może liczyć na dłuższą przerwę?

„Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy” - art. 134 Kodeksu pracy.

15 minut – to przerwa, która przysługuje bez względu na to czy pracujemy standardowe 8, 10 czy 12 godzin. Jest to płatny wolny czas, w którym możemy coś zjeść czy po prostu odpocząć. Jest to niezależne od rodzaju umowy, na jaką jesteśmy zatrudnieni. Pracodawca może przyznać nam dodatkową przerwę, łącznie nie powinno to być więcej niż 1 godzina. Osoby, które pracują w niepełnym wymiarze godzin, mniej niż 6 godzin, nie mogą liczyć na żadną przerwę.

Ponadto:

• jeśli pracownik ma od 15 d 18 lat, przysługuje mu 30, a nie 15 minut przerwy (warunkiem jest praca powyżej 4,5 godziny na dobę),
• osobom niepełnosprawnym przysługują dwie 15-minutowe przerwy.

Jeśli uważnie słuchaliśmy wykładu podczas szkolenia BHP, wiemy, że praca przed monitorem komputera rządzi się swoimi prawami. Spędzając w pracy wiele godzin przed komputerem, możemy sobie zrobić 5 minut przerwy po każdej przepracowanej godzinie.

Ważne jest to, że 5-minutowe przerwy w czasie pracy przy komputerze wynikają z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Jest to czas, w którym możemy dać oczom chwilowe wytchnienie, dać sobie chwilę na rozciągnięcie się, wyprostowanie. Nie można jednak tych kilku krótkich przerw od komputera łączyć w jedną, dłuższą przerwę.

15-minutową przerwę nazywamy potocznie śniadaniową. Dlaczego? Ponieważ pracownicy najczęściej wykorzystują swoje 15 minut na zjedzenie drugiego śniadania. Czy czas ten jest wystarczający? Niekoniecznie, ale i tutaj dużo zależy od pracodawcy:

§ 1. Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. § 2. Przerwę w pracy, o której mowa w § 1, wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy – czytamy w art. 141 Kodeksu pracy.

Nie zapominajmy jednak, że jeśli otrzymujemy dodatkową przerwę, nie wlicza się jej do przepracowanych godzin i nie dostaniemy za nią wynagrodzenia (w rzeczywistości wszystko zależy od pracodawcy). Niemniej możemy tę dodatkową godzinę spędzić w zakładzie pracy lub poza nim, żeby załatwić swoje prywatne sprawy.

Przerwa należy się pracownikowi w trakcie pracy. Co to oznacza? Zrezygnowanie z przerwy, aby przychodzić 15 minut później czy wychodzić z pracy 15 minut wcześniej nie wchodzi w grę.

Kodeks pracy nie określa konkretnych godzin, w których pracownik może skorzystać z przysługującej mu przerwy. To pracodawca powinien określić czas, w jakim pracownik może skorzystać z przerwy śniadaniowej. W praktyce, w wielu firmach pracownicy sami decydują, kiedy jedzą swoje drugie śniadanie. Warto pamiętać, że pracodawca nie ma prawa odmówić nam przysługującej nam przerwy. Dodatkowa przerwa ustalona przez pracodawcę może być łączona z tzw. przerwą śniadaniową.

§ 1. Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie – podaje art. 187 Kodeksu pracy.

Matka karmiąca ma prawo:

• do jednej półgodzinnej przerwy jeśli pracuje od 4 do 6 godzin dziennie,
• dwóch 30-minutowych przerw jeśli pracuje więcej niż 6 godzin,
• 45-minutowych przerw jeśli karmi więcej niż jedno dziecko.