Niemal połowa firm podniosła w 2021 roku ceny. Najczęściej w przemyśle i budownictwie. Powodem jest wzrost inflacji i rosnące koszty pracy

„Wśród deklarowanych przyczyn podnoszenia cen firmy najczęściej wskazują na wzrost kosztów pracy i wytwarzania, a w mniejszym stopniu deklarują zwiększanie marż, co widać w danych GUS” – wynika z najnowszego badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Z opublikowanego przez PIE badania wynika, że w 2021 roku 44 proc. firm podniosło ceny, 37 proc. utrzymało stawki, a zaledwie 8 proc. obniżyło ceny produktów i usług.

„Z podnoszeniem cen najczęściej mieliśmy do czynienia w przemyśle i budownictwie, gdzie ponad połowa przedsiębiorstw podniosła ceny, zaś najrzadziej w usługach. Co warte odnotowania, wśród firm, które oceniały swoją sytuację finansową jako dobrą, niemal połowa (47 proc.) podniosła ceny swoich produktów i usług” – raportuje PIE.

Rzadziej taka sytuacja miała miejsce w przypadku firm z przeciętną lub złą sytuacją finansową. W grupie firm, które zadeklarowały poprawę marż w tym roku (42,5 proc.) aż 60 proc. przedsiębiorstw podniosło ceny, a 42,1 proc. zamierza zwiększyć marże również w 2022 roku.

Polski Instytut Ekonomiczny prognozuje, że podwyższona inflacja utrzyma się co najmniej przez najbliższe dwa lata. Średnioroczna inflacja ma wynieść 7,3 proc., a w maju może to być nawet 9 proc. Dlatego firmy wdrażają działania dostosowawcze, a co za tym idzie, wiele z nich podnosi ceny. Jednak przyczyny podwyżek cen produktów i usług w różnych sektorach są bardziej zróżnicowane.

„O ile w przypadku budownictwa ceny wzrosły głównie pod presją wzrostu kosztów wytworzenia, to branża TSL i produkcja podnosiły je przede wszystkim z powodu wzrostów kosztu pracy. Z kolei firmy usługowe podnosząc ceny próbowały odbudować finanse po recesji. Spośród firm, które odnotowały wyższe koszty wynikające z trudności w dostępie do produktów i usług, ceny podniosło w 2021 roku 47 proc.” – podaje PIE.

Z badania Instytutu wynika również, że w polskiej gospodarce występuje spirala cenowo-płacowa. Firmy raportują, że powodem wyższych cen jest głównie wzrost kosztów płac. Eurostat podaje, że koszty te rosną najszybciej od 2008 roku. Jednocześnie w badaniach PIE jedynie 38 proc. przedsiębiorców wskazywało, że podwyżka cen jest sposobem na odbudowę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

„Można jednak przypuszczać, że część z nich spontanicznie unikała takich deklaracji, bo z danych GUS wynika, że dzięki podniesieniu cen przedsiębiorstwom udało się z nawiązką odbudować nadszarpnięte przez pandemię marże. Co ciekawe, w innej części naszego badania firmy już przyznają się do lepszej sytuacji finansowej w 2021 roku, która jest pokłosiem podniesienia cen i poprawy marż” – tłumaczy Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora ds. badań i analiz w Polskim Instytucie Ekonomicznym.

Badanie wskazuje, że w 2022 roku „skłonność do podnoszenia cen, a co za tym idzie poprawy marż przez firmy wciąż będzie wysoka.” Najbardziej można to będzie zauważyć w sektorze przemysłowym oraz w branży spedycyjno-transportowo-magazynowej.

Badanie przedsiębiorstw zostało zrealizowane na przełomie listopada i grudnia 2021 r. na zlecenie PIE. Badanie przeprowadzono przy użyciu techniki CATI (Computer Assisted Telephone Interviewing) na losowo-kwotowej próbie 1000 przedsiębiorstw, w 4 kategoriach wielkości i 12 sekcjach PKD. Wnioskowanie o populacji polskich przedsiębiorstw przy poziomie ufności 0,95 z błędem szacunku 3 proc.