Oszczędności Polaków topnieją w oczach. Zjada je inflacja

Jak wynika z ostatnich danych GUS, inflacja w Polsce we wrześniu znów zaliczyła podwyżkę – skok cen przyspieszył do 17,2 proc. rok do roku. Najbardziej w sierpniu drożały żywność i energia. W porównaniu z lipcem, w sierpniu ceny nośników energii wzrosły o 3,8 proc. i są wyższe o ponad 40 proc. w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych z kolei w ciągu miesiąca wzrosły o 1,6 proc., co oznacza, że są teraz o 17,5 proc. droższe niż w sierpniu 2021 r.

Badanie „Stosunek Polaków do oszczędzania w czasach drożyzny” wykonanego przez Quality Watch na zlecenie Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, pokazuje, że 49 proc. Polaków posiadających oszczędności musiało po nie sięgnąć w ostatnich sześciu miesiącach.

Odłożone pieniądze najczęściej finansowały wydatki na paliwo (15 proc.), codzienne produkty spożywcze oraz opłacanie stałych rachunków (po 14 proc.) i zakup opału (13 proc.).

Nie każdy jednak oszczędności posiada. Z raportu wynika, że jedynie co drugi Polak (51 proc.) ma oszczędności w kwocie co najmniej trzech miesięcznych wynagrodzeń.

Z kolei wśród osób nieposiadających obecnie żadnych rezerw w domowym budżecie, większą grupę stanowią ci, którzy nie posiadali ich wcale (34 proc.), ale liczne są też osoby, które miały jakieś oszczędności w ciągu ostatniego półrocza (15 proc.).
Oszczędności gromadzą istotnie częściej mężczyźni (58 proc.) niż kobiety (44 proc.). Ankietowani poniżej 25. roku życia deklarują posiadanie oszczędności znacznie rzadziej od pozostałych grup wiekowych (45 proc.). Także osoby posiadające czworo lub więcej dzieci częściej nie są w stanie ich zgromadzić (66 proc.).

Jednak w wyniku inflacji, drożyzny i wojny w Ukrainie, co trzeci Polak zmienił swój stosunek do oszczędzania i uświadomił sobie jego wagę (29 proc. vs 19 proc. wobec czerwca 2021). Są też i tacy, którzy przestali widzieć sens w oszczędzaniu i zaczęli więcej wydawać na przyjemności, ale ten odsetek jest niewielki (5 proc.). Co czwarty Polak nie zmienił swojego podejścia do odkładania na czarną godzinę, ponieważ zawsze starał się gromadzić oszczędności (26 proc.).

Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor wskazuje, że Polacy oszczędzają głównie na wypadek niespodziewanych wydatków lub utraty źródeł utrzymania i trend ten utrzymuje się od pandemii, kiedy to w Polakach rosły obawy o swoją sytuację finansową i jednocześnie umacniała się potrzeba gromadzenia finansów. - Główne cele oszczędzania nie zmieniły się w porównaniu z badaniem wykonanym na nasze zlecenie w czerwcu ubiegłego roku, widać jednak inne zmiany: nasiliło się zjawisko dopłacania z oszczędności do bieżących wydatków (+ 6 proc.) oraz przeznaczania oszczędności na spełnianie marzeń (+4 proc.), za to co ciekawe, spadło znaczenie oszczędzania na cele zdrowotne (- 3 proc.). Do negatywnych trendów z kolei nadal należy odkładanie bieżących płatności na później – tłumaczy.

W ciągu ostatniego półrocza co 6. osoba zalegała z płatnością bieżących zobowiązań – i to pomimo posiadanych oszczędności. Najczęściej z rachunkami za prąd, gaz, wodę (6 proc.), w drugiej kolejności z czynszem i abonamentami za telefon, Internet czy telewizję (5 proc.), a w trzeciej z kredytami czy pożyczkami (4 proc.). – Ten trend to także efekt popandemicznych zachowań Polaków, którzy w sytuacji pojawiania się problemów finansowych decydowali się opóźniać bieżące płatności – uważa Sławomir Grzelczak.

I dodaje, że wielu dłużników z pewnością nie ma pojęcia, że ten sposób na „oszczędzanie”, czyli pozorne łatanie dziur w domowym budżecie, może skończyć się wpisem do rejestru dłużników.

Obecnie w naszym Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor widnieje prawie 2,7 mln osób, które zalegają z różnego rodzaju rachunkami, alimentami i kredytami, a ich łączne zaległości sięgają niespełna 77 mld zł. Wg danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i bazie informacji kredytowych BIK, tylko od początku tego roku do końca sierpnia, zaległe płatności pozakredytowe i kredytowe Polaków zwiększyły się o prawie 4,3 mld zł. Przybyło 20 tys. niesolidnych płatników.