Za sprawą nacisków z Rzymu i Warszawy, Komisja Europejska stanęła przed koniecznością opracowania nowej dyrektywy. Mają w niej zostać określone prawa i obowiązki migrantów, którzy wyczerpali legalne możliwości pobytu w granicach UE oraz zasady ich deportacji. Projekt zostanie rozesłany do rządów państw członkowskich w lutym przyszłego roku.
Nowa dyrektywa jako priorytet Komisji Europejskiej
Komisja Europejska traktuje sprawę priorytetowo. Z uwagi na złożoność problemu, obejmującego połączenie prawa krajowego, unijnego oraz międzynarodowego, prowadzone są szeroko zakrojone konsultacje merytoryczne.
W dyrektywie mogą znaleźć się zapisy dotyczące praw i obowiązków migrantów, którzy nie mają już prawa do pobytu w UE, a także szczegóły dotyczące ich deportacji do krajów trzecich — takich jak kraj pochodzenia lub miejsce, w którym spędzili długi czas.
Inną rozważaną opcją jest ograniczenie swobody poruszania się cudzoziemców wytypowanych do deportacji, poprzez nakazanie im zameldowania się w specjalnym ośrodku dla migrantów, co umożliwi śledzenie ich przez władze i zapobieżenie ewentualnej ucieczce.
Ośrodki tego typu napotykają jednak problemy prawne, czego przykładem jest kontrowersyjny włoski program wysyłania obcokrajowców do ośrodków detencyjnych w Albanii. Od samego początku budził on kontrowersje i był przedmiotem sporów sądowych.
Kwestia deportacji migrantów w UE od 2008 roku
Nacisk na częstsze i szybsze deportacje jest konsekwentnie obserwowany od czasu przyjęcia tzw. dyrektywy powrotowej w 2008 r., określającej wspólne normy i procedury stosowane w państwach członkowskich w odniesieniu do powrotów migrantów o nieuregulowanym statusie, niebędących obywatelami UE.
