Spis treści
Konflikt o Saharę Zachodnią pogłębia napięcia
Największe wydatki odnotowano w Afryce Północnej – region ten przeznaczył na zbrojenia 30,2 miliarda dolarów, co oznacza wzrost o niemal 9 proc. Liderami w tej kategorii pozostają Algieria i Maroko, które odpowiadają za aż 90 proc. całkowitego budżetu obronnego regionu. Trwający od dekad spór o Saharę Zachodnią oraz pogłębiająca się rywalizacja militarna między tymi krajami wpływają na dynamiczny wzrost wydatków.
Algieria, wspierająca separatystów z Frontu Polisario, zwiększyła swój budżet wojskowy o 12 proc., osiągając poziom 21,8 miliarda dolarów. Zakupy obejmują nowoczesne myśliwce z Rosji i okręty wojenne z Chin. Według prognoz Bloomberga, w 2025 roku Algieria może wydać na obronność nawet 25 miliardów dolarów.
Maroko również znacząco zwiększyło swoje nakłady – z 5,5 miliarda dolarów w ubiegłym roku do planowanych 13 miliardów w bieżącym. Rabat prowadzi obecnie przetarg na zakup okrętów podwodnych i modernizuje swoje siły zbrojne, m.in. poprzez zakup dronów Bayraktar TB2 od Turcji.
Kraje Sahelu inwestują w armię, mimo trudnej sytuacji
W regionie Sahelu, gdzie trwa walka z islamistycznymi bojówkami, budżety obronne rosną w szybkim tempie. Mali, Burkina Faso i Niger – kraje rządzone przez wojskowe junty – znacznie zwiększyły swoje wydatki wojskowe. Mali w latach 2020–2024 podniosło swój budżet o 38 proc., a w 2025 roku wynosi on już ponad 816 milionów dolarów, czyli 14,6 proc. całkowitego budżetu państwa.
Burkina Faso zwiększyło wydatki na wojsko aż o 108 proc. w ostatnim roku, a Niger – o 56 proc. od 2022 roku. Również Czad dołączył do zbrojeniowego wyścigu, podnosząc budżet obronny o 43 proc., do poziomu 558 milionów dolarów.
Cięcia w Afryce Południowej i na Zachodzie kontynentu
Nie wszystkie kraje Afryki zdecydowały się na zwiększenie wydatków wojskowych. Republika Południowej Afryki, Nigeria, Etiopia i Wybrzeże Kości Słoniowej obcięły budżety obronne, próbując znaleźć środki na inne cele. RPA zredukowała nakłady na armię piąty rok z rzędu – z 2,8 miliarda dolarów w 2024 do 2,2 miliarda obecnie.
Wybrzeże Kości Słoniowej przeznaczyło na wojsko zaledwie 0,8 proc. PKB – około 670 milionów dolarów. Z kolei Liberia, mimo skromnych możliwości gospodarczych, zaplanowała na 2025 rok budżet wojskowy na poziomie 364 milionów dolarów, podczas gdy znacznie większa Ghana przeznaczyła jedynie 308 milionów.
Najniższe wydatki w Afryce
Na końcu listy znajdują się Madagaskar, Benin i Republika Środkowoafrykańska – kraje, które przeznaczają na zbrojenia najmniejsze środki w skali całego kontynentu. Dla nich inwestycje w obronność pozostają ograniczone ze względu na trudną sytuację ekonomiczną i konieczność finansowania innych sektorów, takich jak edukacja czy zdrowie.
Eksperci z SIPRI zwracają uwagę, że rosnące budżety obronne mogą z jednej strony zwiększać bezpieczeństwo wewnętrzne krajów afrykańskich, ale z drugiej – prowadzić do eskalacji regionalnych konfliktów i dalszego uzależnienia od importerów uzbrojenia. Szczególnie niepokojące jest to w kontekście wysokiego zadłużenia, problemów społecznych i braku inwestycji w rozwój cywilny.
Źródło: PAP
