Które kraje złożyły wnioski?
Do tej pory wnioski o obronną klauzulę wyjścia złożyły takie kraje jak Belgia, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Niemcy, Litwa, Łotwa, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia i Węgry. Rzecznik Komisji Europejskiej, Balazs Ujvari, podkreślił, że liczba ta może wzrosnąć, ponieważ nie wszystkie kraje złożyły wnioski formalną drogą.
– Państwa, wobec których prowadzona jest procedura nadmiernego deficytu, zyskają elastyczność – powiedział rzecznik KE Balazs Ujvari.
Polski minister finansów, Andrzej Domański, dodał, że do listy mogą dołączyć jeszcze Bułgaria, Czechy i Chorwacja, co wskazuje na rosnące zainteresowanie tym mechanizmem wśród krajów członkowskich.
Zasady klauzuli wyjścia
Zgodnie z obowiązującymi regułami fiskalnymi, deficyt państw członkowskich nie może przekraczać 3 proc. PKB, a zadłużenie nie może wynosić więcej niż 60 proc. Klauzula wyjścia pozwala na wyłączenie wydatków na obronność z tych reguł, co daje krajom większą swobodę w planowaniu budżetów obronnych.
– Jeżeli kraj objęty procedurą nadmiernego deficytu zwróci się z wnioskiem o uruchomienie tzw. krajowej klauzuli wyjścia i wniosek ten zostanie rozpatrzony pozytywnie (przez KE - red.) i Rada UE wyrazi na to zgodę, zostanie to wzięte pod uwagę podczas przeprowadzania oceny, a także uwzględniona zostanie elastyczność, jaką te państwa członkowskie zyskają dzięki klauzuli – powiedział rzecznik Ujvari.
Zawieszenie reguł wydatkowych jest częścią szerszego pakietu dozbrajania UE, zaproponowanego przez szefową KE, Ursulę von der Leyen, w lutym. Przywódcy krajów członkowskich zgodzili się na ten plan, który ma umożliwić krajom wydanie dodatkowo równowartości 1,5 proc. PKB na obronność w latach 2025-2029.
Konsekwencje dla budżetów krajowych
Zastosowanie klauzuli wyjścia ma na celu zmobilizowanie dodatkowych środków na obronność, co jest kluczowe w kontekście obecnych wyzwań geopolitycznych. KE szacuje, że plan dozbrajania Europy pozwoli na zmobilizowanie dodatkowo 800 miliardów euro w skali całej UE. Z tej kwoty 150 miliardów euro zostanie udostępnione w ramach programu pożyczkowego SAFE, a pozostałe 650 miliardów euro to suma, jaką można uzyskać poprzez zawieszenie reguł wydatkowych.
Nie wszystkie kraje UE zdecydowały się na złożenie wniosków o klauzulę wyjścia. Duże gospodarki, takie jak Francja, Włochy, Hiszpania i Holandia, nie zwróciły się o zwolnienie. Rzecznik KE zauważył, że nie wszystkim krajom jest to potrzebne, ponieważ niektóre z nich mają wystarczającą przestrzeń fiskalną, by zwiększać nakłady na wojsko bez obaw o nadmierny deficyt.
– Sądzimy, że istnieje dobry powód, dla którego prośby te zostaną rozpatrzone – podkreślił rzecznik KE.
Decyzja o przyznaniu klauzuli wyjścia ma zapaść 4 czerwca, kiedy Komisja Europejska oceni wszystkie złożone wnioski. To ważny krok, który może wpłynąć na przyszłość polityki obronnej i finansowej Unii Europejskiej.
źródło: PAP
