Spis treści
Plan mobilizacji środków na obronność
Ogłoszony przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen plan zostanie omówiony na nadzwyczajnym szczycie w Brukseli. Wśród kluczowych elementów planu znalazły się pożyczki dla krajów członkowskich o wartości do 150 mld euro oraz wyłączenie wydatków na obronność z unijnych reguł fiskalnych. Dodatkowo, kraje będą mogły korzystać z funduszy unijnych w ramach polityki spójności oraz wsparcia z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Według von der Leyen, pakiet ten może zmobilizować do 800 mld euro na inwestycje w bezpieczeństwo. Jednakże, pojawiają się wątpliwości co do tego, czy kraje członkowskie rzeczywiście wykorzystają tę możliwość oraz czy Unia Europejska będzie w stanie zebrać taką kwotę.
Nie tylko hipotetyczne liczby
Źródła unijne podkreślają, że kwota 800 mld euro nie jest jedynie teoretyczna. W dużej mierze odpowiedzialność za jej mobilizację spoczywa na krajach członkowskich, które będą mogły zwiększać wydatki na obronność bez ryzyka naruszenia unijnych reguł wydatkowych.
Rozmawiamy z krajami członkowskimi i od prawie wszystkich słyszymy, że chcą zwiększyć swoje wydatki na obronę - podkreśliło źródło UE.
Komisja Europejska planuje wprowadzenie tzw. krajowej klauzuli wyjścia z reguł wydatkowych, co pozwoli państwom zwiększyć wydatki na obronność o 1,5 proc. PKB rocznie. Taka klauzula umożliwi krajom członkowskim większą elastyczność, ale wymaga indywidualnych wniosków o odstępstwo.
Pożyczki i fundusze na obronność
Pożyczki zaciągnięte przez Komisję Europejską mają przynieść dodatkowe 150 mld euro. Kredyty te, gwarantowane unijnym budżetem, będą spłacane przez same kraje członkowskie. Warto podkreślić, że zakupiony sprzęt może być przeznaczony również na wsparcie Ukrainy.
Podobny mechanizm zastosowano w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO), gdzie dotacje okazały się bardziej atrakcyjne niż pożyczki. W przypadku pożyczek na obronność, nie będzie kopert narodowych, a środki będą przyznawane w zależności od zgłaszanego zapotrzebowania.
Fundusze spójności będą mogły być wykorzystywane na inwestycje w infrastrukturę, badania i rozwój, nowe technologie w zakresie podwójnego zastosowania - podało źródło unijne.
Plan mobilizacji 800 mld euro na dozbrajanie Europy niesie ze sobą zarówno wyzwania, jak i możliwości. Kraje członkowskie będą musiały zdecydować, czy chcą skorzystać z oferowanych środków i w jaki sposób je wykorzystać..
