TSUE po stronie konsumentów. Ważny wyrok dla frankowiczów

W 2022 roku Bankowy Fundusz Gwarancyjny ogłosił przymusową restrukturyzację i uporządkowaną likwidację zagrożonego upadłością Getin Noble Bank. Decyzja ta spotkała się z oporem ze strony rady nadzorczej banku, która zaskarżyła ją do sądu administracyjnego. Skargi złożyli również akcjonariusze, posiadacze obligacji oraz osoby prywatne, które zaciągnęły kredyty we franku szwajcarskim, twierdząc, że umowy kredytowe zawierają nieuczciwe warunki.

Łącznie do sądu wpłynęło ponad 8 tys. skarg. Sąd administracyjny, zaniepokojony możliwością opóźnień w rozpatrywaniu spraw, zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi. Pytania te dotyczyły m.in. konieczności połączenia wszystkich skarg w celu ich wspólnego rozpoznania.

TSUE w swoim wyroku podkreślił, że przymusowa restrukturyzacja Getin Noble Bank może wpływać na wiele osób, co może prowadzić do licznych skarg. Trybunał uznał, że połączenie tych skarg mogłoby naruszyć prawo do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie. Dlatego sąd krajowy może nie stosować przepisów, które zakazują rozłączenia rozpatrywanych skarg.

Należy przyjąć rozwiązanie pozwalające rozstrzygnąć spór w rozsądnym terminie, jednocześnie zapobiegając ryzyku wydania przez poszczególne składy sądu niedających się pogodzić ze sobą orzeczeń.

Trybunał przypomniał również, że unijne prawo przyznaje wszystkim osobom, których dotyczy rozpatrywana decyzja, prawo do zaskarżenia jej przed sądem. Zbadanie wyłącznie skargi wniesionej przez radę nadzorczą banku nie zagwarantuje „prawa do skutecznego środka prawnego” innym skarżącym.

W kontekście niezależności Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG), TSUE odpowiedział na pytanie polskiego sądu apelacyjnego dotyczące wymogów niezależności BFG, zwłaszcza gdy pełni on funkcję tymczasowego administratora banku i odpowiada za gwarantowanie depozytów bankowych.

Unijne prawo nakłada na kraj członkowski obowiązek zapewnienia niezależności operacyjnej BFG i uniknięcia konfliktu interesów.

Trybunał zaznaczył, że jeśli nie istnieją przepisy krajowe dotyczące zapewnienia tej niezależności, może być ona zagwarantowana poprzez właściwą organizację działania instytucji. W takim przypadku do BFG należy ustalenie, czy przepisy UE były przestrzegane, a co za tym idzie, czy jego decyzja została podjęta wyłącznie z myślą o osiągnięciu celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

Wyrok TSUE ma szczególne znaczenie dla frankowiczów, którzy złożyli skargi na umowy kredytowe zawierające, ich zdaniem, nieuczciwe warunki. Decyzja Trybunału otwiera drogę do indywidualnego rozpatrzenia ich spraw, co może przyspieszyć proces dochodzenia roszczeń.

Frankowicze od lat walczą o uznanie nieuczciwych zapisów w umowach kredytowych, a wyrok TSUE może stanowić istotny krok w ich dążeniach do sprawiedliwości. Decyzja ta podkreśla znaczenie ochrony praw konsumentów i konieczność zapewnienia im skutecznego środka prawnego.

Wyrok TSUE może mieć dalekosiężne konsekwencje dla przyszłych procesów restrukturyzacyjnych banków w Unii Europejskiej. Podkreśla on konieczność zapewnienia niezależności instytucji odpowiedzialnych za restrukturyzację oraz ochrony praw wszystkich zainteresowanych stron.

Decyzja Trybunału może również wpłynąć na sposób, w jaki sądy krajowe będą podchodzić do rozpatrywania skarg związanych z restrukturyzacją banków. Może to prowadzić do bardziej zindywidualizowanego podejścia, które zapewni sprawiedliwe i terminowe rozpatrzenie każdej sprawy.

Wyrok TSUE w sprawie Getin Noble Bank jest istotnym precedensem, który może wpłynąć na kształtowanie przyszłych regulacji dotyczących restrukturyzacji banków i ochrony konsumentów w Unii Europejskiej.