Spis treści
Z komunikatu UOKiK wynika, że w latach 2020–2025 urząd wydał 1 740 decyzji z zakresu ochrony konkurencji. Wśród najważniejszych działań podjętych w tym okresie znalazły się m.in. sprawy dotyczące zmów cenowych, nadużywania pozycji dominującej czy nieuczciwych praktyk rynkowych.
Jednym z przełomowych orzeczeń była decyzja z 2024 roku przeciwko spółce KIA Poland i jej dealerom. Ustalono, że firmy brały udział w porozumieniu ograniczającym konkurencję – podzieliły rynek i ustalały ceny samochodów. Nałożone kary sięgnęły niemal 408 mln zł. To jedna z najwyższych sankcji w historii urzędu, choć decyzja nadal jest nieprawomocna.
W 2020 roku UOKiK ukarał również spółki z grupy Veolia Polska oraz PGNiG za zawarcie niedozwolonego porozumienia dotyczącego rynku ciepłowniczego w Warszawie. Nałożono wtedy kary na łączną kwotę blisko 120 mln zł. W tym przypadku po raz pierwszy odpowiedzialnością objęto także konkretnego menedżera.
Działania edukacyjne UOKiK
Równolegle do postępowań antymonopolowych, UOKiK rozwijał działania edukacyjne i prewencyjne. W 2022 roku wydano rekomendacje dotyczące oznaczania treści reklamowych przez influencerów. Rok później zorganizowano tzw. okrągły stół reklamy w mediach społecznościowych, przy udziale największych platform – Facebooka, YouTube’a, Instagrama i TikToka.
Ważnym precedensem była również sprawa dotycząca właściciela sieci Biedronka – firmy Jeronimo Martins Polska. Ustalono, że spółka wymuszała na dostawcach rabaty, które nie były wcześniej uzgodnione. W 2024 r. sąd I instancji przyznał rację UOKiK, potwierdzając naruszenie przepisów o przewadze kontraktowej.
W ostatnich latach urząd podejmował również działania na rzecz bezpieczeństwa cyfrowego konsumentów. W 2024 roku powołano specjalną grupę roboczą z udziałem Komisji Nadzoru Finansowego oraz ekspertów z sektora bankowego, której zadaniem było opracowanie zbioru zaleceń ograniczających ryzyko oszustw w transakcjach elektronicznych.
– Gdyby zsumować wpływy budżetowe z tytułu kar nakładanych przez urząd, powstałaby wielomiliardowa kwota. Ale znacznie cenniejsze są efekty, które trudno przeliczyć na pieniądze – jak uczciwa konkurencja, przejrzystość rynku i lepsza ochrona konsumentów – zaznaczył prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
O Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumenta
UOKiK został powołany 13 kwietnia 1990 r. jako Urząd Antymonopolowy. Od 1996 r. działa pod obecną nazwą, a z biegiem lat jego kompetencje były systematycznie poszerzane. Do najważniejszych zadań należą dziś: kontrola koncentracji przedsiębiorstw, ochrona konsumentów, monitorowanie pomocy publicznej, przeciwdziałanie zatorom płatniczym oraz zwalczanie nieuczciwej przewagi kontraktowej.
Ważne zmiany prawne, które ukształtowały obecny kształt urzędu, miały miejsce m.in. w latach 2001, 2007, 2015 i 2023. Wprowadzono wtedy szereg nowoczesnych narzędzi nadzoru, takich jak instytucja „tajemniczego klienta” czy obowiązek informowania o najniższej cenie produktu z ostatnich 30 dni przy promocjach.
