Nowy próg wartości umów
Od 1 stycznia 2026 roku ma zacząć działać dostępny publicznie rejestr umów, zawieranych przez jednostki finansów publicznych. Obecnie, zgodnie z ustawą o finansach publicznych, rejestr obejmuje umowy o wartości przekraczającej 500 zł. Ministerstwo Finansów rozważa jednak podniesienie tego progu do 10 tys. zł.
– Propozycja ustalenia wartości umowy na poziomie 10 tys. zł bez VAT jest jednym z rozważanych wariantów, wynikających z analizy zgłoszonych do ministerstwa uwag dotyczących rejestru umów. Warto podkreślić, że taki próg stanowiłby rozsądne rozwiązanie, łączące cel wprowadzenia rejestru, czyli zwiększenie transparentności w sektorze publicznym, z ograniczeniem kosztów jego prowadzenia dla jednostek sektora finansów publicznych. Ostateczna decyzja w sprawie przyjęcia tego limitu będzie zależała od wyniku procesu legislacyjnego – napisało Ministerstwo Finansów
Podniesienie progu wartości umów ma na celu nie tylko zwiększenie efektywności prowadzenia rejestru, ale także wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez jednostki sektora finansów publicznych oraz ekspertów.
Konsultacje i zmiany legislacyjne
Ministerstwo Finansów podkreśla, że nie zamierza zmieniać pierwotnego przeznaczenia rejestru umów. Współpraca z ekspertami zewnętrznymi ma na celu opracowanie projektu zmian przepisów, które wyeliminują wątpliwości interpretacyjne.
– Warto bowiem mieć na uwadze, że wprowadzeniu w 2021 r. przepisów odnoszących się do tego rejestru nie towarzyszyły ani konsultacje społeczne, ani uzgodnienia z jsfp (jednostkami sektora finansów publicznych). Dodatkowo w trakcie wprowadzania tych przepisów dokonano istotnych zmian, które nie znalazły wyjaśnienia w uzasadnieniu wprowadzenia tych przepisów" – czytamy w odpowiedzi MF.
Propozycja zmiany progu wartości umów do 10 tys. zł wynika z analizy zgłoszeń jednostek sektora finansów publicznych oraz przepisów nakładających obowiązki dokumentowania wydatków. Ministerstwo Finansów zaznacza, że polski próg należy do najniższych w porównaniu z innymi krajami.
Społeczne oczekiwania i kompromisowe rozwiązania
Oczekiwania strony społecznej dotyczące publikowania wszystkich umów w rejestrze nie uwzględniają problemów zgłaszanych przez jednostki sektora finansów publicznych. Ministerstwo Finansów, we współpracy z ekspertami, zaproponowało kompromisowe rozwiązanie.
– Oczekiwanie strony społecznej do publikowania w rejestrze umów jsfp informacji o wszystkich umowach, niezależnie od ich wartości, zdecydowanie nie uwzględnia zgłaszanych przez jsfp problemów związanych z kosztami organizacyjnymi realizacji tego rejestru. W związku z tym, we współpracy z ekspertami zewnętrznymi, została zaproponowana kompromisowa wartość umowy, której będzie dotyczył obowiązek. Zaproponowany próg jest rozsądnym rozwiązaniem, łączącym cel wprowadzenia rejestru, czyli zwiększenie transparentności w sektorze publicznym, z ograniczeniem kosztów prowadzenia tego rejestru po stronie jednostek sektora finansów publicznych – wskazano w odpowiedzi MF.
Ministerstwo zaznacza, że brak obowiązku umieszczania w rejestrze nie wyklucza możliwości kontroli społecznej wydatków. Jednostki finansów publicznych będą mogły publikować dane o wszystkich umowach, jeśli będą do tego przygotowane organizacyjnie.
Przesunięcie terminu wdrożenia przepisów
Termin wejścia w życie przepisów dotyczących rejestru umów był kilkukrotnie przesuwany. Początkowo planowano, że przepisy wejdą w życie w 2022 roku, jednak decyzją ówczesnego rządu termin ten został przesunięty na 1 stycznia 2024 roku, a następnie na 1 stycznia 2026 roku.
– Przepisy te miały wejść w życie w 2022 r. Niemniej decyzją ówczesnego rządu termin ten został początkowo przesunięty na 1 stycznia 2024 r., a następnie – w sierpniu 2023 r. - została podjęta decyzja o przesunięciu jego wdrożenia na 1 stycznia 2026 r. Termin wdrożenia rejestru nie jest decyzją obecnie rządzących – podało ministerstwo.
Zmiany w przepisach dotyczących rejestru umów pojawiły się w projekcie nowelizacji ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw z maja 2021 roku, zgłoszonym przez posłów PiS i Kukiz’15. Obecne brzmienie przepisów jest efektem poprawki wprowadzonej przez Senat w październiku 2021 roku.
Ministerstwo Finansów, analizując zgłoszenia i przepisy, dąży do stworzenia efektywnego systemu, który zapewni transparentność w sektorze publicznym przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów dla jednostek finansów publicznych.
źródło: PAP
