Około 2 tys. polskich przedsiębiorstw, które skorzystały z rządowego wsparcia w trakcie pandemii COVID-19, otrzymało wezwania do zwrotu całości subwencji. Decyzje te wynikają z negatywnych rekomendacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Polski Fundusz Rozwoju podjął kroki w celu weryfikacji tych rekomendacji, co wywołało szeroką dyskusję wśród przedsiębiorców i instytucji kontrolnych.
Tarcze Finansowe: wsparcie dla przedsiębiorców
W latach 2020-2021 Polski Fundusz Rozwoju udzielił polskim przedsiębiorcom pomocy publicznej na łączną kwotę 74 miliardów złotych. Programy Tarcz Finansowych 1.0 i 2.0 były kluczowym elementem wsparcia, z którego skorzystało ponad 360 tysięcy firm. Celem tych działań było złagodzenie skutków kryzysu wywołanego pandemią COVID-19.
Jednakże, nie wszystkie firmy mogły cieszyć się otrzymaną pomocą bez przeszkód. PFR poinformował, że 1536 firm z Programu 1.0 oraz 458 firm z Programu 2.0 otrzymało wezwania do zwrotu subwencji. Decyzje te oparto na negatywnych rekomendacjach CBA, które zidentyfikowało te podmioty jako potencjalnie narażone na ryzyko przestępstw korupcyjnych, gospodarczych lub prania pieniędzy.
Weryfikacja i kontrowersje
Polski Fundusz Rozwoju podkreślił, że działania dotyczące odzyskania środków pomocowych obejmują jedynie „stosunkowo wąską grupę podmiotów, stanowiących 0,5 proc. ogółu beneficjentów".
– Chodzi o podmioty, które Centralne Biuro Antykorupcyjne - działając samodzielnie lub we współpracy z innymi służbami i instytucjami - zidentyfikowało jako generujące zwiększone ryzyko wystąpienia przestępstw korupcyjnych, gospodarczych lub prania pieniędzy, a także zagrożeń dla interesu ekonomicznego państwa i ryzyka wykorzystania subwencji w sposób sprzeczny z celami Programów – wyjaśnił PFR.
PFR zapewnia, że nie zmienił swojego podejścia do przedsiębiorców i nie zaczął kierować przeciwko nim pozwów. Fundusz podjął działania mające na celu weryfikację negatywnych rekomendacji przez odpowiednie służby.
– PFR jest zobowiązany stosować się do zasad programów Tarcz Finansowych. Obowiązek przeciwdziałania nadużyciom istniał od samego startu Programów – zaznaczył fundusz.
Reakcje i działania kontrolne
W związku z licznymi pozwami przeciwko przedsiębiorcom, Najwyższa Izba Kontroli (NIK) otrzymała wnioski o przeprowadzenie kontroli w działalności PFR i CBA.
– Wnioski o kontrolę NIK związane są z tysiącami pozwów przeciwko przedsiębiorcom o zwroty subwencji otrzymanych w ramach tarcz finansowych 1.0 i 2.0 – wyjaśniła NIK.
NIK podjęła działania zmierzające do realizacji kontroli, kierując zapytania do PFR, CBA i Ministra Sprawiedliwości.
Rada Przedsiębiorczości, reprezentująca blisko 330 tysięcy pracodawców, zaapelowała do rządu o umożliwienie przedsiębiorcom korzystania z prawa do obrony ich interesów.
– Nie przesądzając o trafności i słuszności ocen CBA, Rada Przedsiębiorczości stoi na stanowisku, że państwo – także działając przy pomocy spółek handlowych takich jak PFR – nie może pozbawiać obywateli, w tym przedsiębiorców, należnych im praw – stwierdziła RP w oświadczeniu.
PFR i jego rola w gospodarce
Polski Fundusz Rozwoju to grupa instytucji finansowych i doradczych wspierających przedsiębiorców, samorządy i osoby prywatne. Inwestuje w zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy kraju, realizując strategiczne projekty wzmacniające konkurencyjność i bezpieczeństwo polskiej gospodarki. Od 2018 roku PFR, wraz z PKO BP, jest współwłaścicielem Operatora Chmury Krajowej, który odgrywa kluczową rolę w rozwijaniu infrastruktury chmurowej w Polsce.
Działania PFR w zakresie odzyskiwania subwencji z Tarcz Finansowych pokazują, jak skomplikowane i wieloaspektowe mogą być procesy związane z pomocą publiczną. Weryfikacja negatywnych rekomendacji oraz kontrole NIK mogą przynieść nowe światło na całą sytuację, a także wpłynąć na przyszłe decyzje dotyczące wsparcia przedsiębiorców w Polsce.
