Coraz trudniej łączyć pracę zawodową z obowiązkiem opieki nad dziećmi lub seniorami. Czy pracodawcy wezmą to pod uwagę?

Pełnienie ról opiekuńczych jest wśród pracowników zjawiskiem masowym. W najbliższych latach szczególnie istotna stanie się kwestia opieki nad dorosłymi osobami zależnymi.

Czy firmy są gotowe na wsparcie pracowników w ich obowiązkach opiekuńczych?

Odpowiedź w przygotowanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu raporcie z badania “Praca zawodowa a pełnienie ról opiekuńczych przez kobiety i mężczyzn w Polsce”.

Raport przedstawia rezultaty badania Forum Odpowiedzialnego Biznesu, zrealizowanego w partnerstwie z Santander Bank Polska i Henkel Polska, dotyczącego łączenia ról opiekuńczych i zawodowych przez pracowników firm działających w Polsce. Publikacja zwraca uwagę na sytuację osób zajmujących się dorosłymi osobami zależnymi oraz możliwość włączania się mężczyzn w obowiązki opiekuńcze. Zestawia też działania wprowadzane przez pracodawców z oczekiwaniami pracowników oraz zawiera rekomendacje dla ustawodawców, samorządów i firm.

Łączenie pracy z obowiązkami opiekuńczymi jest wśród polskich pracownic i pracowników zjawiskiem powszechnym. Dotyczy co trzeciego gospodarstwa domowego w Polsce.

Powszechna rola opiekuńcza

Ponad 6,2 mln pracowników i pracownic w Polsce, czyli połowa zatrudnionych na umowę o pracę, pełni role opiekuńcze, zajmując się dziećmi i/lub rodzicami. Konieczne jest więc wdrażanie przez pracodawcę działań wspierających te osoby w łączeniu takich ról. Wyjście naprzeciw ich oczekiwaniom może zapobiec wycofywaniu się z rynku pracy osób wartościowych dla pracodawców, w szczególności kobiet, których te obowiązki dotyczą w największym stopniu.
W najbliższych latach szczególnie ważne będzie wsparcie pracowników w pełnieniu ról opiekuńczych nad osobami dorosłymi - rodzicami czy dziadkami pracowników. Wynika to z prognoz demograficznych dla Polski. Osoby w wieku 60 lat i więcej stanowią w Polsce około 25% ogółu mieszkańców, do 2030 roku takich osób będzie 10,8 mln. Tymczasem aż 30% badanych nie wie, czy ich koledzy lub koleżanki opiekują się kimś dorosłym.

- Pandemia i jej skutki ekonomiczne mogą w sposób negatywny wpłynąć na rozwijający się dotychczas trend “rynku pracownika”. Spodziewane ograniczenia kosztów, poszukiwania oszczędności przez firmy czy zagrożenie zwolnieniami mogą prowadzić do wycofywania się biznesu z realizowanych strategii i projektów z zakresu work-life balance - mówi Marzena Strzelczak, prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Nowe wyzwanie dla pracodawców

- Jak pokazują rezultaty naszego badania, z jednej strony pracodawcy muszą zmierzyć się z problemem braku wiedzy, narzędzi, dobrych praktyk i wzorców dla osób odpowiadających w sektorze biznesowym za zatrudnienie, kreowanie polityk HR oraz wdrażanie rozwiązań wspierających pracowników. Z drugiej zaś strony, potrzebne są rozwiązania systemowe, współpraca z administracją i samorządami, których zadaniem jest m.in. zwiększenie dostępności miejsc opieki zarówno dla dzieci, jak i potrzebujących tego dorosłych. Konieczna jest współpraca między wszystkimi interesariuszami, tak, by nie dopuścić do pozostawienia pracownic i pracowników samych sobie. Rola pracodawców jest tu jednak szczególna, w kontekście konieczności łączenia obowiązków prywatnych, w tym rodzinnych, opiekuńczych z pracą. Trendy demograficzne, a także oczekiwania zatrudnionych wskazują na pilną konieczność zadbania o wsparcie kobiet i mężczyzn w tym zakresie w sposób adekwatny, odpowiadający na realne potrzeby - dodaje Marzena Strzelczak.

- Kwestia łączenia pracy z obowiązkami opiekuńczymi szacunkowo dotyczy ok. 37% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce. Jest to więc bardzo ważny czynnik, który wpływa na wszystkich pracowników banku i który jako odpowiedzialny pracodawca musimy adresować w naszych działaniach. Dlatego, jako firma, która zatrudnia ponad 11 tys. osób, dołączyliśmy do badania, które jeszcze lepiej pozwoli nam poznać skalę i złożoność zagadnienia, jakim jest godzenie ról opiekuńczych i zawodowych. Tegoroczny raport FOB „Praca zawodowa a pełnienie ról opiekuńczych przez kobiety i mężczyzn w Polsce” wskazuje, że niemal wszyscy pracownicy (99%) posiadający dodatkowo obowiązki opiekuńcze podejmowali już różnego rodzaju działania mające na celu zapewnić równowagę pomiędzy pracą a życiem osobistym. Najczęściej odbywały się one kosztem pewnych form aktywności poza pracą. Natomiast jeśli chodzi o działania z obszaru aktywności zawodowej – głównie podejmowane kwestie to przejście w tryb elastycznego czasu pracy. Z perspektywy pracodawcy kluczowe jest więc odpowiednie dopasowanie dostępnych rozwiązań do oczekiwań i potrzeb pracowników, jednocześnie będących w zgodzie z regulacjami prawnymi oraz zapewniającymi stabilność funkcjonowania przedsiębiorstwa – mówi Dorota Strojkowska, Członkini Zarządu Santander Bank Polska odpowiadająca za Pion Partnerstwa Biznesowego

Pandemia utrudnia sytuację

-Sytuacja pandemiczna, z którą się obecnie mierzymy, zaskoczyła cały rynek pracy. Pracodawcy w krótkim czasie zmuszeni byli wdrożyć procedury przejścia na tryb pracy zdalnej, a pracownicy – łączyć obowiązki zawodowe z domowymi w systemie „home office”. Praca zdalna, wcześniej traktowana jako przywilej, przysługujący jedynie nielicznym, powoli staje się standardem. W Henklu już trzeci rok obowiązuje zasada, że każdy pracownik, którego charakter pracy na to pozwala, a przełożony wyraża zgodę, może korzystać do 10 dni w miesiącu z opcji „home office”. Jednak wpisanie pracy z domu do regulaminu firmy nie zamyka sprawy – potrzebne są dalsze rozwiązania organizacyjne i systemowe ułatwiające łączenie pracy z obowiązkami domowymi czy też pełnieniem ról opiekuńczych – powiedziała Dorota Strosznajder, Dyrektor Działu Komunikacji Korporacyjnej w Polsce i krajach bałtyckich, Pełnomocniczka Zarządu ds. odpowiedzialności społecznej w Henkel Polska.

Praca i opieka – jak je pogodzić

Ponad 80% pracowników i pracownic ma w swoim miejscu pracy osoby z obowiązkami opiekuńczymi. Według co czwartego ankietowanego/ej kwestia obecności w ich miejscu pracy osób, które zajmują się dorosłą osobą zależną to istotne wyzwanie dla ich firmy. Tego zdania są zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
Jednak odsetek osób, które wiedzą o tym, że kolega czy koleżanka z pracy opiekuje się kimś dorosłym, wynosi zaledwie 39%. Co trzeci badany/a nie był pewny/a, czy takie osoby są w jej miejscu pracy. Widać zatem, że wciąż temat osób opiekujących się osobami dorosłymi jest nieobecny w rozmowach i przestrzeni publicznej. Uderzające są też różnice pomiędzy rozwiązaniami preferowanymi przez pracowników, a tymi, które oferują im pracodawcy.

Polki i Polacy są zgodni – role opiekuńcze to także obowiązek mężczyzn. Jednak ci muszą przejść od deklaracji do czynów
Ważnym elementem wsparcia w realizacji obowiązków opiekuńczych jest wyrównywanie szans zawodowych kobiet. Cztery na dziesięć kobiet oceniły bowiem, że w związku z koniecznością realizacji zobowiązań opiekuńczych straciły pewne szanse zawodowe. Zwiększanie zaangażowania mężczyzn w pełnienie ról opiekuńczych i zwiększanie liczby rozwiązań wspierających kobiety - opiekunki będzie służyło wyrównywaniu szans na rynku pracy. Z oceną, że gdyby mężczyźni bardziej zaangażowali się w opiekę, kobietom byłoby łatwiej rozwijać swoją karierę zgadza się aż 81% kobiet.

Chcesz być szybko i dobrze poinformowany w sprawie pieniędzy: zarabiania, oszczędzania, wydawania, inwestowania? Zapewniamy szybkie informacje, analizy i porady ekspertów. Kliknij w ten tekst i polub nas na Facebooku! Wtedy wszystkie godne Twojej uwagi nowości i porady znajdziesz na swojej osi czasu bez zbędnego szukania. Naprawdę warto!