Nowela ustawy o prawie autorskim. Posiedzenie senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu przełożone na czwartek. Z jakiego powodu?

– Posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu odbędzie się w czwartek o godz. 8:30 po spotkaniu przedstawicieli mediów z panem premierem Donaldem Tuskiem. Chcemy, żeby posiedzenie komisji odbyło się dopiero po informacji, którą uzyskamy – powiedział i.pl Jerzy Fedorowicz.

Sejm uchwalił nowelizację prawa autorskiego 28 czerwca. Nowela wdraża do polskiego porządku prawnego dwie dyrektywy Parlamentu Europejskiego. Jedna z poprawek przyjętych do noweli zakłada zwiększenie z 3 proc. do 25 proc. objętości utworu, który może być wykorzystany na potrzeby zilustrowania treści w celach dydaktycznych lub związanych z prowadzeniem działalności naukowej. Druga poprawka zastępuje sformułowanie „artyści i wykonawcy” słowami „twórcy i wykonawcy” oraz zakłada, że także twórcy opracowania "utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-muzycznego" są uprawnieni do stosownego wynagrodzenia.

Sejm – posłowie KO, PSL, Polski 2050 i Konfederacji – nie poparli jednak poprawek Lewicy, które miały zabezpieczać interesy dziennikarzy i wydawców prasy wobec gigantów cyfrowych. Jedna z poprawek Lewicy zakładała, że jeżeli w ciągu trzech miesięcy od złożenia wniosku o rozpoczęcie negocjacji nie zostanie osiągnięte porozumienie, każda ze stron może wystąpić do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o przeprowadzenie mediacji. W przypadku, gdy mediacje nie przyniosą oczekiwanych rezultatów w ciągu kolejnych trzech miesięcy, prezes UOKiK mógłby ustalić w drodze decyzji warunki wynagrodzenia.

Za poprawką Lewicy zagłosowali posłowie Lewicy oraz PiS.

Lewica domagała się również doprecyzowania przepisów dotyczących tego, kiedy wydawcy przysługuje wynagrodzenie, oraz przepis nakazujący Big Techom udostępnianie wydawcom danych ważnych dla określenia wysokości wynagrodzenia.

Lewica zapowiedziała złożenie tożsamych poprawek w Senacie.

Wydawcy oraz dziennikarze polskich mediów – łącznie ponad 350 tytułów gazet i portali lokalnych – w ramach jednodniowej akcji protestacyjnej, wystosowali w czwartek apel do polityków, by zmienili uchwalone w Sejmie niekorzystne dla mediów przepisy prawa autorskiego i praw pokrewnych.

W apelu podkreślają, że w trakcie uchwalana przepisów o prawie autorskim w świecie cyfrowym zlekceważono ich postulaty, o których realizację zabiegali. „Oczekiwaliśmy wprowadzenia instrumentów mediacji między platformami i wydawcami w przypadku sporu o tantiemy, rekompensaty za ekspozycję treści w sieci oraz ochrony przed ich kopiowaniem” – wskazano.

Premier Donald Tusk zaprosił wspólnie z marszałek Senatu Małgorzatą Kidawą-Błońską organizatorów protestu dotyczących prawa autorskiego do centrum „Dialog” na środę na godz. 13:00. „Władza nie powinna kupować przychylności mediów, media z władzą robić dwuznacznych interesów a big techy wykorzystywać autorów i wydawców” – napisał w sobotę na platformie X.

W poniedziałek w Senacie odbyło się spotkanie parlamentarzystów Lewicy z przedstawicielami mediów dotyczące prac nad nowelizacją Prawa autorskiego. Wzięli w nim udział m.in. wicemarszałkini Senatu Magdalena Biejat, wicemarszałek Sejmu, współprzewodniczący Nowej Lewicy Włodzimierz Czarzasty, a także posłanki Lewicy Dorota Olko i Daria Gosek-Popiołek.

Magdalena Biejat poinformowała na konferencji prasowej po spotkaniu, że poprawki proponowane przez Lewicę uzyskały jednoznaczne poparcie środowiska wydawców. – Wydawcy zgłosili nam jeszcze jedną propozycję poprawki, którą będziemy prawdopodobnie składać – dodała.

Podkreśliła, że „będziemy rozmawiać i na posiedzeniu senackiej komisji kultury we wtorek, i na posiedzeniu Senatu, ale też w kuluarach z naszymi kolegami i koleżankami z Senatu”. – Będziemy przekonywać ich do tego, że nie ma czasu na czekanie. Nie ma sensu czekać na następny proces legislacyjny. Możemy to załatwić tu i teraz – mówiła.

Wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty zaapelował do koalicjantów – w tym do premiera Donalda Tuska (KO) oraz wicepremiera, szefa MON Władysława Kosiniaka-Kamysza (PSL) – żeby poparli zmiany proponowane przez Lewicę. W Sejmie KO, PSL, Polska 2050 oraz Konfederacja zagłosowały przeciwko poprawkom Lewicy.

– Władek (Kosiniak-Kamysz – red.), dobrze, że się pytasz ministry kultury, jaki jest zakres tych poprawek i co jest w tym projekcie nie tak. Jeżeli media polskie chcą zmian, żądają tych zmian, proszę o te zmiany. Widzę, że Szymon Hołownia, również po rwetesie, które zrobiły posłanki Lewicy, powiedział, że jeszcze raz sprawę przemyśli. Cieszę się, że pan premier Tusk zwołał na środę spotkanie, bo przecież nie zwołuje się spotkania po to, żeby wszystkim powiedzieć: nie. My nie zmienimy swojego zdania. My uważamy, że to są dobre poprawki, że będą służyły polskim mediom – podkreślił wicemarszałek.

Z kolei posłanka Daria Gosek-Popiołek wskazała, że rozwiązania proponowane przez Lewicę funkcjonują już w innych krajach Unii Europejskiej. – My nie wymyślamy niczego na nowo. Patrzymy na to, jak wyglądają te relacje na rynkach czasami bardziej rozwiniętych niż polskich i chcemy zaimplementować te rozwiązania. Mam nadzieję, że Senat nie będzie stał i robił niczego na przekór interesom polskich wydawców i polskiej prasy – mówiła.

Natomiast posłanka Dorota Olko oceniła, że „wychodzimy z tego spotkania z poczuciem, że to było dobre spotkanie, które utwierdziło nas tylko w tym, że z tymi zmianami nie można czekać”. – Liczymy na to, że taki sam będzie efekt spotkania środowego, że to spotkanie, na które zaprosił premier i pani marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska nie służy odwlekaniu, spychaniu tego tematu, tylko służy właśnie temu, żebyśmy te poprawki mogli przyjąć jak najszybciej i żeby polskie media mogły spać spokojnie – stwierdziła.