Praca za granicą a podwójne opodatkowanie 2023. Jak rozliczyć PIT w Polsce? To musisz wiedzieć, jeśli pracujesz poza granicami Polski

Obowiązek wykazania dochodów w Polsce nie zależy od tego, jakie mamy źródła przychodów. Nie ma znaczenia to, w jaki sposób pozyskujemy pieniądze na nasze wydatki.

Polski ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie takich przepisów prawa, które sprawiają, że dochody powinny być wykazane w Polsce oraz tutaj opodatkowane. Zobowiązanie do rozliczania przychodów dotyczy także prowadzonej poza granicami Polski pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zasada ta jednak może być modyfikowana, jeżeli mamy zawartą odpowiednią umowę międzynarodową z krajem, w którym podejmujemy się wykonywania czynności zarobkowych. Taka umowa jest wyżej w hierarchii źródeł prawa niż ustawa. Może się okazać, że taka umowa znacząco zmieni zasady, na jakich będą opodatkowane nasze zagraniczne przychody.

7 czerwca 2017 r. w Paryżu przyjęto Konwencję MLI. To dokument, który wprowadził w życie nowe przepisy prawa podatkowego. Nowe zasady mają sprawić, że zyski nie będą wyprowadzane do państw o niskich podatkach lub ich braku.

Polska ma podpisane umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z wieloma krajami. Aby uniknąć podwójnego opodatkowania przy obliczaniu podatku, można stosować dwie metody rozliczania. Są to:

• metoda wyłączenia z progresją,
• metoda odliczania proporcjonalnego.

Metoda wyłączenia z progresją pozwalała, aby w Polsce nie opodatkowywać dochodów osiągniętych za granicą. Zwolnienie z opodatkowania odbywało się na podstawie umów z innymi państwami. Gdy pracownik osiągał dochody jedynie za granicą, w Polsce nie musiał ich nawet zgłaszać do Urzędu Skarbowego. Były one opodatkowane jedynie w państwie wykonywania pracy.

Zastosowanie metody odliczenia proporcjonalnego wiąże się natomiast z koniecznością zgłoszenia w Polsce przez podatnika zagranicznych dochodów oraz złożenia zeznania podatkowego PIT-36 z załącznikiem PIT/ZG.

Zagraniczni pracodawcy pobierają z wynagrodzeń pracowników zaliczki na podatek płacony w poza Polską. Zwykle Polacy nie są tam traktowani jako tamtejsi rezydenci podatkowi – tym samym nie muszą rozliczać ze wszystkich swoich dochodów. Przed zagranicznym urzędem skarbowym rozlicza się dochody osiągnięte za granicą.

W Polsce natomiast rezydent podatkowy ma obowiązek rozliczyć wszystkie wynagrodzenia i zaliczki. Zagraniczne dochody Polaków są przeliczane na polską walutę. Następnie nalicza się podatki według polskich stawek i progów podatkowych. To, co należy zapłacić do urzędu skarbowego w Polsce, pomniejszane jest o kwotę wolną od podatku oraz kwotę podatków zapłaconych już wcześniej za granicą.

Do roku 2019 polscy rezydenci podatkowi pracujący poza granicami kraju podatki płacili wyłącznie za granicą. W Polsce nawet nie musieli składać deklaracji podatkowej. Zmiany zaczęły się w 2020 r. W tamtym czasie w Polsce zaczęła obowiązywać zmieniona metoda unikania podwójnego opodatkowania, która była mniej korzystna dla podatnika. Był to skutek podpisania przez Polskę Konwencji MLI. Polacy będący rezydentami podatkowymi w Polsce i posiadający zagraniczne dochody zostali zobowiązani do złożenia rozliczenia podatkowego w Polsce.

Od tego czasu polscy rezydenci podatkowi osiągający dochody z zagranicy podatek płacą podwójnie:

• w kraju, w którym osiągnęli dochód
• oraz w Polsce według polskich stawek podatkowych.

Aby z podatku rozliczać się podwójnie, osoba powinna być rezydentem oraz osiągać dochody poza granicami Polski. W przypadku zagranicznych dochodów sprawa wydaje się być jasna: za granicą możemy pracować lub prowadzić różnego rodzaju interesy. Kim jest jednak polski rezydent podatkowy i co kryje się pod tym pojęciem?

Polski rezydent podatkowy:

• posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych (np. przebywa tutaj jego najbliższa rodzina, małżonek, dzieci, z którymi prowadzi wspólne gospodarstwo domowe), posiada inwestycje, nieruchomości lub szeroko rozumiane interesy, może prowadzić aktywność polityczną, społeczną lub kulturalna, choć pracuje za granicą)
• lub przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Jak odliczyć podatek zapłacony już wcześniej za granicą?

W zeznaniu za rok 2022 kwoty podatku wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku lub zapłaty podatku. Ta sama (odpowiednio) zasada przeliczania dotyczy ewentualnych kosztów uzyskania przychodów, ponoszonych w walutach obcych – dowiadujemy się ze strony pit.pl.

Polscy rezydenci podatkowi mają w Polsce obowiązek podatkowy od całości swoich dochodów. Na obowiązek nie ma wpływu źródło ich przychodów. Jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza to obowiązek rozliczania w Polsce wszystkich dochodów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Podstawą prawną jest w tym wypadku art.3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Inaczej jest w przypadku osób fizycznych nieposiadających polskiej rezydencji podatkowej. Są one opodatkowane jedynie z dochodów uzyskanych na terytorium Polski (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).