Wpływ programu na ubóstwo i dzietność
Wprowadzenie świadczenia wychowawczego „500 plus", a później jego zwiększenie do „800 plus", miało bezsprzeczny wpływ na ograniczenie ubóstwa wśród dzieci w Polsce. Rządowe sprawozdanie z realizacji ustawy wskazuje, że program ten przyczynił się do zmniejszenia ubóstwa, szczególnie w pierwszych latach jego funkcjonowania. Jednakże, wzrost inflacji w latach 2022-2023 znacznie osłabił siłę nabywczą świadczenia, co spowodowało, że poziom ubóstwa skrajnego wśród dzieci w 2023 roku był zbliżony do tego z 2015 roku.
Mimo swojego pozytywnego wpływu na ograniczenie ubóstwa, program „800 plus" nie przyniósł oczekiwanych rezultatów w zakresie wzrostu dzietności. Jak przyznał Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych, „trzeba sobie wyraźnie powiedzieć, że kwestia wzrostu dzietności nie ma charakteru jednoczynnikowego".
– Jeden program nie jest w stanie odwrócić trendu demograficznego, należy raczej mówić o całym pakiecie polityki społecznej, który może wywołać określony efekt – wyjaśnił.
Potrzeba przebudowy programu
Owczarek wskazuje, że nadszedł dobry moment na powołanie zespołu eksperckiego, który przeprowadziłby pogłębioną ewaluację programu „800 plus". Zdaniem eksperta, należy zastanowić się nad jego przebudowaniem, aby lepiej dostosować go do aktualnych potrzeb społeczeństwa. Owczarek podkreśla, że inne kraje skupiają się bardziej na podnoszeniu jakości usług publicznych i zwiększaniu do nich dostępności, co może być drogą do niwelowania nierówności kulturowo-społecznych.
– Należy zastanowić się nad jego przebudowaniem. Same świadczenia rodzinne o charakterze pieniężnym, takie jak „800 plus", zdominowały politykę rodzinną, a wydaje się, że inne kraje postawiły raczej na podnoszenie jakości usług publicznych i zwiększenie do nich dostępności – wskazał Owczarek.
Waloryzacja i proporcje świadczeń
Kolejnym aspektem, na który zwraca uwagę Owczarek, jest potrzeba systematycznej waloryzacji świadczenia wychowawczego oraz przemyślenia proporcji między wysokością „800 plus" a innymi formami wsparcia. Ekspert zaznacza, że obecne proporcje są zaburzone na korzyść „800 plus", co może prowadzić do nieoptymalnego dystrybuowania środków w ramach polityki rodzinnej.
– Fakt, że 800 plus jest świadczeniem powszechnym, jest dobrym rozwiązaniem. Jestem też za jego systematyczną waloryzacją. Natomiast zmianie powinna ulec proporcja między wysokością świadczenia wychowawczego a wysokością zasiłków z tytułu ubóstwa – powiedział Owczarek.
Analiza programu „800 plus" pokazuje, że choć przyniósł on wiele korzyści, szczególnie w zakresie ograniczenia ubóstwa wśród dzieci, istnieje potrzeba jego przemyślenia i ewentualnej przebudowy. Wyzwania, takie jak niewielki wpływ na dzietność czy konieczność waloryzacji świadczeń, wymagają holistycznego podejścia, które uwzględni zarówno finansowe, jak i usługowe aspekty wsparcia rodzin. Dalsze działania powinny koncentrować się na znalezieniu równowagi między bezpośrednim wsparciem finansowym a inwestycjami w jakość i dostępność usług publicznych, co może przyczynić się do trwałego rozwoju społecznego i gospodarczego.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!
źródło: PAP
