Projekt ustawy o restrukturyzacji kredytów walutowych niezgodny z prawem

Projekt zakłada, że zakazane będzie oferowanie kredytów i pożyczek, których rozliczenie oparte jest o walutę inną niż złoty. W przypadku już udzielonych kredytów klienci będą mogli dokonać restrukturyzacji. Ustawa ma objąć wszystkie kredyty denominowane lub indeksowane do waluty innej niż polska, udzielone po 1 stycznia 2000 r.

- Jesteśmy przeciwni wprowadzeniu takich rozwiązań. Nie możemy zgodzić ze stwierdzeniem, że banki nie informowały w sposób właściwy kredytobiorców o ryzyku kursowym, jakie ponoszą w związku z zaciągnięciem tych kredytów – mówi Anna Dużyńska-Pucha, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Ustawa narusza zasadę lex retro non agit (łac. prawo nie działa wstecz). Zgodnie z tą powszechną zasadą, ustawodawca nie może ustanawiać przepisów prawa, które wiązałyby skutki prawne ze zdarzeniami prawnymi mającymi miejsce w przeszłości. Prawo musi być, zgodnie z wyrażoną powyżej zasadą, przewidywalne oraz budzić zaufanie, a podmiot prawa musi mieć pewność, że w określonej sytuacji postępuje zgodnie lub niezgodnie z obowiązującym prawem.

Projektowana ustawa w zakresie w jakim uznaje indeksację/denominację kredytu za bezskuteczną od chwili zawarcia umowy kredytu jest naruszeniem tej zasady, bowiem obowiązujące dotychczas przepisy prawa bankowego wyraźnie traktowały indeksację/denominację jako dopuszczalną.

ZOBACZ RÓWNIEŻ:
USTAWA DLA FRANKOWICZÓW W SEJMIE

Negatywnie należy ocenić również propozycję wprowadzenia ustawowego zakazu udzielania kredytów opartych o walutę, jako stojącego w sprzeczności z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 3531 Kodeksu cywilnego. Zasada ta nie jest nieograniczona, ale brak jest uzasadnienia dla uniemożliwienia obywatelom i innym podmiotom zaciągania kredytów opartych na walucie obcej. Ponadto, „wprowadzanie na rynek kredytów i pożyczek, których rozliczenie oparte jest o walutę inną niż PLN” jest pojęciem niezwykle szerokim i może obejmować np. inne instrumenty finansowe (w tym również międzybankowe).

Wątpliwości Konfederacji Lewiatan budzi także stosowanie ustawy do kredytów, które zostały już spłacone bądź wypowiedziane i rozliczone. Wskazać należy bowiem, iż nie dochodzi wówczas do żadnej „restrukturyzacji”, gdyż nie ma wówczas mowy o poprawie zdolności kredytobiorcy do obsługi kredytu. Z uwagi na to, że projekt ustawy obejmuje kredyty udzielone od 1 stycznia 2000 roku, w wielu przypadkach dokumentacja dotycząca spłaconych zobowiązań z powodu upływu czasu nie jest już dostępna. Ponadto projekt może w ten sposób ingerować w te roszczenia, których ustawowy okres wypowiedzenia już upłynął.