Brak na długi

W I kwartale tego roku ogłoszono 2 054 upadłości konsumenckie, II kwartał zamknął się podobną liczbą, a tylko w ciągu lipca i sierpnia przybyło w naszym kraju 2 675 „bankrutów” . Za te mało optymistyczne statystyki w dużej mierze odpowiada kryzys wywołany pandemią Covid-19.

W styczniu 2020 roku upadłość ogłosiło 649 osób. W grudniu - 1809. W sumie 13 084 konsumentów zostało przez państwo uznanych bankrutami. To rekord. W całym 2019 roku upadłość ogłosiły 7944 osoby.

Do 24 marca 2020 r. syndyk upadłości konsumenckiej zajmował wynagrodzenie osób zadłużonych na zasadach podobnych jak komornik (przejmował do 50% wynagrodzenia z zachowaniem płacy minimalnej). Dla dużej grupy osób taka sytuacja nie wpływała dobrze na stan ich zadłużenia. Dłużnicy, którzy wnioskują o upadłość konsumencką obecnie, mają możliwość zachowania zdecydowanie większych kwot.

Spośród osób, które w pierwszej połowie tego roku ogłosiły upadłość, najwięcej nieuregulowanych zobowiązań (rachunków, rat kredytowych itp.) miały osoby w wieku od 36 do 45 lat. Z kolei [b]najwyższą kwotę zadłużenia, czyli ponad 36 mln zł, można zauważyć wśród osób między 56. a 65. rokiem życia. [/b]Uwzględniając jeszcze 18 mln zł, bo tyle wyniosły zaległości, które przyczyniły się do bankructwa osób mających ponad 65 lat, widać, jak duże problemy ze spłatą zobowiązań mają ludzie znajdujący się tuż przed emeryturą i emeryci.

Polacy nie podzielają optymizmu autorów zmian w przepisach dotyczących upadłości konsumenckiej. Od roku 2014, czyli od momentu wejścia w życie znowelizowanych przepisów upadłościowych, roczna liczba upadłości konsumenckich wzrosła ponad trzykrotnie. Pomimo tak nadzwyczajnej dynamiki, w opinii części interesariuszy potrzebna jest pilna i głęboka interwencja legislacyjna.

W minionym roku upadłość konsumencką ogłosiło o jedną piątą więcej osób niż w 2017 r. i trzykrotnie więcej niż w 2015 r. 6 549 osób, które zbankrutowały w 2018 r. miało według bazy BIK oraz Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor nieopłacone zobowiązania na ponad 732 mln zł. Najczęściej po upadłość konsumencką sięgają mieszkańcy województw: mazowieckiego, śląskiego oraz małopolskiego, większość stanowią kobiety, co czwarty bankrut ma między 36-45 lat, ale powoli rośnie udział dłużników po 56 roku życia.

Znamy się na finansach – deklarują Polacy, ale poziom ich wiedzy w tej dziedzinie rośnie wolniej niż samoocena – wynika z II edycji badania „Wiedza finansowa Polaków” zrealizowanego na zlecenie platformy edukacyjnej Kapitalni.org. Większość uczestników badania uznała, że ma wiedzę finansową na co najmniej średnim poziomie, ale ponad połowa nie potrafiła wskazać m.in. co to jest okres bezodsetkowy, czym jest debet, ani kto może ogłosić upadłość konsumencką.

W opinii 27 proc. badanych upadłość konsumencka w ogóle nie powinna istnieć, według 9 proc. jest konieczna zawsze, gdy popadnie się w niewypłacalność, a nie tylko raz na 10 lat jak reguluje to prawo. 40 proc. ankietowanych jeszcze nie ma na ten temat zdania.

Jednym ze skutków przeprowadzenia postępowania upadłościowego może być umorzenie zobowiązań upadłego, których nie udało się zaspokoić w postępowaniu upadłościowym, pomimo iż przeprowadzono likwidację majątku dłużnika. Ustawodawca wprowadził jednak reguły, które mają zabezpieczyć przed nadużywaniem przez dłużników tej instytucji. Ma temu służyć ograniczenie czasowe dla możliwości powtórnego skorzystania z oddłużenia w ramach postępowania upadłościowego.

Ciągle rośnie liczba przypadków całkowitego umorzenia długów na wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej. Wystarczy 30 złotych, by wniosek o taką upadłość złożyć w sądzie.

Najwięcej osób ogłaszających upadłość konsumencką mieszka na Mazowszu i na Śląsku, najmniej w woj. opolskim i lubelskim. Bankrutują osoby z kredytami mieszkaniowymi, choć najwięcej jest tych, którzy pożyczali na cele konsumpcyjne, a co czwarty bankrut nie miał kredytów w ogóle.

Blisko 3 tys. osób ogłosiło upadłość konsumencką w ciągu 9 miesięcy 2016 roku. To ponad dwa razy tyle co w analogicznym okresie ubiegłego roku, choć chętnych jest znacznie więcej. Sądy mają jednak coraz więcej pracy z rozpoczętymi już postępowaniami upadłościowymi, dlatego czas od wpłynięcia nowych wniosków do ich rozpoznania wydłuża się.

Ponad 2100 osób ogłosiło upadłość konsumencką w pierwszym roku obowiązywania nowych zliberalizowanych przepisów. Bankowe zadłużenie niemal 60 z nich przekroczyło 1 mln zł. Wartość kredytów leżących u podstaw bankructwa w dużej mierze zależy od wieku – gdy 80-latek ma przeciętnie do oddania 28 tys. zł, u 40 latka jest to już 300 tys. zł – wynika z danych BIG InfoMonitor i BIK.

Od początku roku do końca lipca, 831 Polaków skorzystało z możliwości ogłoszenia upadłości konsumenckiej, najwięcej na Mazowszu, Śląsku oraz w Wielkopolsce, wynika z danych Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Co siódmy w momencie składania wniosku o upadłość nie miał zadłużenia w bankach i SKOK-ach. Z kolei osoby z kredytami na koncie, winne są z tego tytułu od kilkuset do ponad 8 mln złotych.