Unijna dyrektywa dotycząca pracy platformowej na ostatniej prostej. To oznacza, że wkrótce nie zamówisz Ubera czy jedzenia na dowóz?

Unia Europejska wkrótce ma przyjąć przepisy regulujące warunki pracy osób świadczących swoje usługi za pośrednictwem platform internetowych. Jak zauważa Łukasz Witkowski z Natviol, wejście w życie nowej dyrektywy będzie oznaczać prawdziwą rewolucję na rynku kurierskim.

– Już dziś branża napotyka na szereg wyzwań, którym musi sprostać, a kolejne zmiany w przepisach prawnych nam tego nie ułatwiają – podkreśla i dodaje, że już teraz „funkcjonujemy w fazie silnego rozwoju technologicznego". – Uwaga rynku skupia się głównie wokół usprawnienia funkcjonowania aplikacji mobilnych i automatyzacji poszczególnych elementów procesów logistycznych – wyjaśnia.

Istotą nowej dyrektywy jest domniemanie stosunku pracy względem osób świadczących usługi za pośrednictwem platform internetowych np. platform internetowych np. Uber czy Bolt, ale także takich aplikacji jak Fixly, Tutlo czy innych, które łączą użytkowników z dostawców usług. Co istotne, o zaistnieniu stosunku pracy będą decydowali inspektorzy pracy, którzy bliżej przyjrzą się umowom łączącym osoby świadczące usługi z poszczególnymi platformami. – W praktyce oznaczać to może konieczność podpisywania umów o pracę – wskazują eksperci.

– Nie ulega wątpliwości, że innowacyjność branży kurierskiej powinna iść w parze z zapewnieniem odpowiednich warunków pracy. Jednak zmiany dyktowane przez kolejne dyrektywy unijne powinny być szeroko dyskutowane i ostatecznie ustalane na poziomie krajowym – podkreśla Witkowski.

Po wejściu w życie nowej dyrektywy, każdy z krajów członkowskich będzie musiał wprowadzić do swojego systemu prawnego pojęcie „prawnego domniemania zatrudnienia”, które należy odpowiednio zdefiniować w Kodeksie Pracy. Być może sprawi to, że nowe przepisy będą dotyczyły nie tylko pracowników aplikacyjnych, ale także inne osoby zatrudniane w ramach kontraktów B2B. W praktyce oznaczać to może prawdziwą rewolucję na polskim rynku pracy. Dlatego zrzeszenia pracodawców m.in. Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy RP i Federacja Przedsiębiorców Polskich apelują do rządu o dokładne przemyślenie proponowanych rozwiązań i spowolnienie prac nad unijnymi przepisami.

– Kurierzy bardzo często świadczą usługi w ramach kilku różnych aplikacji jednocześnie. Każdy kurier sam decyduje o swoich godzinach pracy w wybrane przez siebie dni i to właśnie jest największą zaletą tej pracy, którą podkreślają kurierzy. Dla wielu z nich jest to praca dorywcza albo tymczasowa, gdy potrzebują szybkiego, dodatkowego źródła przychodów – tłumaczy Robert Tarnowski, PR&PA Manager w Glovo Polska.

Jak przyznaje, „ta elastyczność jest absolutnie kluczowa dla kurierów czy osób świadczących inne usługi przez aplikacje". – Dlatego, tworząc nowe regulacje, powinniśmy odpowiednio połączyć wspomnianą elastyczność z zapewnieniem kurierom bezpieczeństwa – podkreśla.

Eksperci nie ukrywają, że platformy podpisujące ze swoimi kurierami i kierowcami umowy o pracę będą ponosić wyższe koszty pracy. W praktyce może oznaczać to konieczność podwyższania cen za świadczone usługi lub rezygnację z poszczególnych benefitów pracowniczych.

Procedura prawnego domniemania zatrudnienia będzie uruchamiana zarówno przez samego pracownika, jak i jego przedstawiciela (np. związki zawodowe), a także przez Państwową Inspekcję Pracy. Rolą platformy będzie ewentualne obalenie domniemania i udowodnienie, że stosunek łączący go z kierowcami lub kurierami nie nosi znamion klasycznej umowy o pracę.

Polska, podobnie jak pozostałe państwa członkowskie, od momentu obowiązywania nowej dyrektywy, będzie miała 2 lata na wprowadzenie wszystkich potrzebnych zmian wynikających z treści nowych przepisów.

Przy okazji warto przypomnieć, że zgodnie z nowelizacją ustawy Prawo o ruchu drogowym, od połowy czerwca 2024 r., cudzoziemcy – wszystkich narodowości – którzy zamierzają wykonywać odpłatny przewóz osób (taksówkarze oraz inni kierowcy zajmujący się przewozem osób na aplikację) muszą posiadać prawo jazdy wydane w Polsce. Każdy obcokrajowiec, który dotąd nie wymieniał prawa jazdy na polskie, a który świadczy usługi odpłatnego przewozu osób lub taksówkarskie w Polsce musi przeprowadzić taką procedurę wymiany.

Co ważne, wnioskując o wymianę dokumentów trzeba się liczyć z narzuconym unijnie wymogiem – aby móc wnioskować o wymianę prawa jazdy, trzeba spełnić kryterium rezydencji. Zagraniczne prawo jazdy na polskie może zmienić tylko ten kierowca, który przebywa legalnie w Polsce przez co najmniej 185 dni. Gdy ten okres będzie krótszy, urząd odmówi mu wymiany dokumentu.

Ponadto, u niektórych kierowców może pojawić się dodatkowy wymóg zdania egzaminu teoretycznego – i tutaj wszystko zależy czy dane zagraniczne prawo jazdy jest zgodne ze wzorem międzynarodowego prawa jazdy określonym w Konwencji Genewskiej lub Konwencji Wiedeńskiej traktujących o ruchu drogowym – jeśli nie jest zgodne, wówczas należy dodatkowo zdać część teoretyczną egzaminu państwowego. Ogólnie rzecz ujmując, skoro m.in. Ukraina, Gruzja, Republika Białorusi, Republika Mołdawii są sygnatariuszami Konwencji Wiedeńskiej, to założyć można, że wymiana prawa jazdy wydanego w tych krajach nie będzie wymagać zdania państwowego egzaminu teoretycznego w Polsce.

– Mamy informację, że już w pierwszym tygodniu funkcjonowania nowych przepisów 1/4 kierowców zza granicy czyli kierowców Ubera i /Bolta nie stawiła się do pracy a to znaczy, że pracę może stracić nawet 30 tys. osób – podaje Tomas Bogdevic, dyrektor generalny Gremi Personal.

Ekspert przyznaje, że jeżeli chodzi o branże, które mogą ich wchłonąć to w szczególności wskazuje logistykę, przetwórstwo i produkcję ale także prace sezonowe. – Rynek pracy z chęcią by wchłonął tych pracowników, ale może być trudno z legalizacją ich pobytu, a na pewno z tym, żeby odbyło się to w krótkim czasie, czyli ogólnie, z legalną pracą – komentuje Bogdevic.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!