Zmiany związane z uwzględnieniem czynników ESG w świadczeniu usług finansowych weszły w życie 2 sierpnia 2022 roku – w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności (zmiany wynikające z Rozporządzenia Zmieniającego). Kolejne wejdą w życie 22 listopada 2022 roku – w odniesieniu do zarządzania produktowego, pod warunkiem ich wcześniejszej implementacji na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz banków powierniczych
„Dekarbonizacja nie wydarzy się sama”
– Jedno możemy dziś bezsprzecznie stwierdzić, że unijna dyrektywa ESG, którą każdy z krajów członkowskich musiał implementować w swoim systemie prawnym, stała się realnym game changerem w gospodarce. Okazało się, że polityka zrównoważonego rozwoju to coś więcej niż CSR rozumiany jako działania filantropijne firm – komentuje Radosław Jodko, ekspert ds. inwestycji RRJ Group.
Ekspert wyjaśnia, że wymóg niefinansowego raportowania, któremu w tej chwili podlegają największe firmy – przede wszystkim spółki giełdowe – to znacznie więcej niż kolejny obowiązek nałożony na zarządy. – W biznesie mamy świadomość, że dekarbonizacja nie wydarzy się sama, nie dziwi więc, że wiele firm ogłasza osiągnięcie całkowitej neutralności klimatycznej do 2050 roku. Na razie mamy za dużo zmiennych w grze, jak choćby kryzys wywołany wojną, żeby przewidywać, na ile to cele realne – zauważa.
Jego zdaniem, bez wątpienia to właśnie presja regulacyjna oraz nacisk ze strony właścicieli kapitału prowadzą do transformacji firm, ale i gospodarek krajów. W biznesie – w którym liczy się przede wszystkim rachunek ekonomiczny – doszło także do pewnej zmiany świadomości. Pozafinansowe wskaźniki ESG z raportów niefinansowych wpływają na podejmowanie decyzji biznesowych, przyciągają uwagę inwestorów czy funduszy private equity.
Te branże odgrywają kluczową rolę
– Niemal każda branża mierzy się z wyzwaniami związanymi z wdrażaniem strategii ESG, są jednak takie, które odegrają kluczową rolę w tej transformacji. Zwróciłbym uwagę na dwie kluczowe i najbliższe mi: sektor finansowy oraz rynek nieruchomości – wymienia.
Dlaczego sektor finansowy? Jodko wyjaśnia, że sektor ten musi uwzględniać pozafinansowe ryzyka w procesie inwestycyjnym i finansowym.
– Zgodnie z prawem instytucje finansowe (jak banki czy towarzystwa ubezpieczeniowe) muszą też uwzględniać preferencje klientów dotyczące inwestowania w produkty zielone, co pociąga za sobą spore zmiany strukturalne, jak: zbudowanie transparentnego systemu odpowiedzialności, rozszerzenie zakresu analiz kredytowych oraz inwestycyjnych, odpowiednie mechanizmy kontrolne czy wreszcie politykę wynagrodzeń uwzględniającą ESG. To oznacza przebudowę instytucji niemal w każdym jej aspekcie działania, a nie jedynie sadzenie lasów i eko-kampanie marketingowe – tłumaczy.
Ekspert przy okazji rynku nieruchomości wyjaśnia, że należy on do jednej z tych branż, bez których osiągnięcie zakładanej przez UE całkowitej neutralności klimatycznej nie uda się. Powołując się na dane Komisji Europejskiej, które, jak podkreśla, są bezwzględne, to automatycznie pokazują, że budynki odpowiadają za 36 proc. emisji CO2 oraz 40 proc. zużycia energii w Europie.
– Budownictwo należy też do najbardziej materiałochłonnych sektorów gospodarki. Tak, najwięksi deweloperzy bez problemu dopasowali swoje strategie biznesowe do wymogów zrównoważonego rozwoju, bo – jak się okazało – tego po prostu oczekują inwestorzy. Ale już łańcuchy dostaw na tak zrównoważone nie wyglądają – tłumaczy Jodko.
– Największych wyzwań w tej branży upatruję właśnie w stworzeniu bardziej zrównoważonych łańcuchów dostaw. Nie jest to łatwe zadanie, biorąc pod uwagę, że przeważająca część firm w łańcuchach dostaw działa pod wysoką presją kosztów, przy ogromnej konkurencji i raczej niskiej marży. Dla nich – podobnie zresztą jak dla firm z sektora MŚP – koszty związane z wdrożeniem rozwiązań redukujących ślad węglowy stanowią spory problem. Dlatego sądzę, że kierunek zmian podyktuje presja regulacyjna – choćby w postaci wymogów w procedurach przetargowych. Tu wciąż sporo jest do zrobienia – podkreśla.
Kultura działania organizacji
Jodko zauważa także, że pojawiają się również wyzwania związane z kulturą działania organizacji. – Przekonują mnie głosy organizacji społecznych, które zwracają uwagę na konieczność ujednolicenie i uspójnienie wytycznych dotyczących raportowania kwestii związanych na przykład z zarządzaniem różnorodnością, prawami człowieka czy przeciwdziałaniem nierównościom – dodaje. – Wyzwaniem nie jest bowiem ilość danych, lecz ich jakość oraz kontekst.
Myślę więc, że o ile w ostatnim roku najwięcej i najczęściej zwracaliśmy uwagę na działania firm spod znaku E, o tyle nie mam złudzeń, że za chwilę znacznie więcej dyskusji pojawi się wokół S i G, czyli spraw społecznych i tych dotyczących przejrzystych procedur w ładzie korporacyjnym – podkreśla.
Ponadto ekspert przypomina, że posiadanie i wdrażanie polityki zrównoważonego rozwoju wymaga odpowiednich kompetencji, wiedzy i umiejętności – one już są na rynku i poszukiwane, i odpowiednio wysoko wyceniane.
Rosnąca rola czynników ESG
Dokonując szacowania wartości przedsiębiorstw, należy wziąć pod uwagę wszystkie możliwe szanse, ale również i ryzyka, którymi niewątpliwie są czynniki ESG – zauważają eksperci KPMG. Wśród nich wymieniają m.in. ryzyka klimatyczne, które mogą mieć bezpośredni wpływ na przychody, koszty i profil ryzyka przedsiębiorstw oraz ich atrakcyjność.
Jako negatywny przykład podają długotrwałe susze, które mogą wpływać na zdolność pożyczkodawców do obsługi zaciągniętych zobowiązań, co z kolei może bezpośrednio przełożyć się na utratę części portfela kredytowego przez banki.
Jak wyjaśniają, akcjonariusze i interesariusze zaczęli rozpoznawać kwestie ESG nie tylko jako obszary ryzyka, ale także jako ogromną szansę budowania wartości. Z tego powodu przedsiębiorstwa kierujące się ESG w procesie decyzyjnym mają szansę na pozyskanie długoterminowych inwestorów, jako jednostki innowacyjne oraz bardziej wiarygodne w oczach interesariuszy.
– Przykładowo poprzez podniesienie nakładów inwestycyjnych, niwelujących wpływ działalności spółki na środowisko, przedsiębiorstwo poprawi swoją efektywność, co pozwoli na wygenerowanie wyższych przepływów pieniężnych. Z analiz KPMG na temat transakcji w sektorze dóbr konsumpcyjnych przeprowadzonych w latach 2017-2019 wynika, że niemal dwukrotnie wzrósł udział transakcji opierających się na aspektach ESG, które pod koniec tego okresu stanowiły już 18 proc. wszystkich zrealizowanych transakcji. Ponadto mnożniki transakcyjne na poziomie EV/EBIT (wartość przedsiębiorstwa podzielona przez zysk operacyjny) były o niemal 15 proc. wyższe dla transakcji, u których podstawą był zrównoważony rozwój, niż dla pozostałych analizowanych transakcji – piszą.
Strefa Biznesu: Coraz więcej chętnych na kredyty ze zmienną stopą
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?