Coś bardzo niepokojącego dzieje się w polskich firmach

Rok 2024 przyniósł znaczący spadek wartości inwestycji bezpośrednich polskich firm za granicą. Jak podał Narodowy Bank Polski, wartość ta wyniosła 13,7 mld zł, w porównaniu do 35,2 mld zł w roku poprzednim. To spadek o ponad 60%, który świadczy o dużej ostrożności inwestorów lub zmianach strategii ekspansji zagranicznej.

Największy wpływ na saldo transakcji miały zmiany w obszarze instrumentów dłużnych. Wartość tych transakcji osiągnęła 12,9 mld zł wobec 11,0 mld zł w 2023 roku. Oznacza to, że inwestycje w tej formie pozostały na stosunkowo wysokim poziomie, mimo ogólnego spadku aktywności.

Według wstępnych danych polskie inwestycje bezpośrednie za granicą w 2024 r. wyniosły 13,7 mld zł, wobec 35,2 mld zł w 2023 r. Na saldo transakcji największy wpływ miały transakcje z tytułu instrumentów dłużnych, które osiągnęły poziom 12,9 mld zł w porównaniu z 11,0 mld zł w 2023 r. Reinwestycje zysków obniżyły się o 7,3 mld zł, osiągając w 2024 r. wartość 3,2 mld zł, natomiast saldo akcji i innych form udziałów kapitałowych było ujemne i wyniosło 2,5 mld zł wobec dodatniego salda (13,6 mld zł) w 2023 r. – napisał NBP.

Dane NBP wskazują, że największe spadki inwestycji dotyczyły trzech krajów: Liechtensteinu, Rumunii i Luksemburga. Szczególnie w przypadku Liechtensteinu i Rumunii obserwowano wycofywanie kapitału w formie udziałów kapitałowych, co wynikało z wewnętrznych reorganizacji w ramach grup kapitałowych.

W przypadku Rumunii i Luksemburga odnotowano również spadek zadłużenia podmiotów zagranicznych wobec polskich inwestorów. Oznacza to, że firmy zagraniczne ograniczyły skalę swojej działalności finansowanej przez polski kapitał.

Największą wartością spadku inwestycji ogółem odnotowano w przypadku Lichtensteina, Rumunii i Luksemburga. W przypadku Lichtensteinu oraz w mniejszym stopniu Rumunii była on związana z wycofaniem kapitału w formie akcji i innych udziałów kapitałowych z tych krajów (reorganizacja w ramach grup kapitałowych) – podał NBP

Choć ogólna wartość inwestycji zmniejszyła się, są kraje, w których polski kapitał w 2024 roku zwiększył swoją obecność. NBP wskazuje na wzrost inwestycji w Wielkiej Brytanii, Norwegii i Czechach. Wzrost ten był głównie efektem zwiększonego zadłużenia zagranicznych podmiotów wobec polskich firm.

To może sugerować, że polskie przedsiębiorstwa koncentrują się na stabilniejszych rynkach lub takich, które oferują korzystniejsze warunki współpracy finansowej. Rosnące zaangażowanie w tych krajach może również świadczyć o zmianie kierunków ekspansji zagranicznej.

Z kolei w Rumunii i Luksemburgu odnotowano znaczny spadek zadłużenia podmiotów zagranicznych wobec firm krajowych. Jednocześnie odnotowano wzrost inwestycji ogółem w Wielkiej Brytanii, Norwegii oraz Czechach, co było związane ze wzrostem zadłużenia podmiotów zagranicznego inwestowania wobec rezydentów – czytamy w komunikacie NBP.

Spadek wartości inwestycji bezpośrednich za granicą może mieć charakter przejściowy i wynikać z bieżącej sytuacji gospodarczej, reorganizacji korporacyjnych czy zmiany strategii inwestycyjnych. Wciąż pozostaje pytanie, czy trend ten utrzyma się w kolejnych latach.

Warto zwrócić uwagę, że mimo spadku reinwestycji zysków i wycofań kapitału z niektórych rynków, aktywność inwestycyjna w krajach Europy Zachodniej i Północnej może wskazywać na selektywne podejście firm do inwestycji zagranicznych. Dalsze decyzje będą zależeć m.in. od sytuacji makroekonomicznej i atrakcyjności poszczególnych rynków.