Spis treści
Problem zróżnicowanego wieku emerytalnego
Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, dr hab. Adam Krzywoń, zaznacza, że różnice w wieku emerytalnym między kobietami a mężczyznami są nieuzasadnione. Obecnie, kobiety mogą przechodzić na emeryturę wcześniej niż mężczyźni, co prowadzi do niższych świadczeń emerytalnych dla kobiet.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2023 roku, wśród osób biernych zawodowo w grupie wiekowej 60-89 lat przeważają kobiety, stanowiąc ponad 62% tej grupy. W populacji kobiet w tym wieku odsetek biernych zawodowo wynosi aż 91%, podczas gdy wśród mężczyzn jest to 75%.
Z dyskusji, które były prowadzone na posiedzeniach komisji ekspertów do spraw osób starszych RPO wynika, że przeciętne świadczenie dla kobiet będzie znacząco niższe niż dla mężczyzn. To zjawisko będzie się pogłębiać.
Dyskryminacja i jej konsekwencje
Zróżnicowanie wieku emerytalnego jest postrzegane jako dyskryminujące dla obu płci. Kobiety otrzymują niższe świadczenia emerytalne, a mężczyźni mają późniejszy dostęp do emerytury.
To z kolei będzie powodowało konieczność dopłaty z budżetu państwa do wysokości minimalnego świadczenia, a to i tak nie zapewni ochrony przed ubóstwem i w konsekwencji będzie zwiększało rolę pomocy społecznej.
Dr hab. Adam Krzywoń podkreśla, że nie ma obiektywnych, biologicznych cech różnicujących, które uzasadniałyby zróżnicowany wiek emerytalny. „Natomiast co do zasady, myślę, że dzisiejsze zróżnicowanie tego powszechnego wieku emerytalnego pozostaje nieuzasadnione.”
Aktywizacja zawodowa seniorów
Jednym z rozwiązań problemu niskiej aktywności zawodowej osób w wieku emerytalnym jest zachęcanie do dłuższej aktywności zawodowej. Dr hab. Agnieszka Sowa-Kofta z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych zauważa, że stopa zatrudnienia kobiet w wieku 40-59 lat jest stosunkowo wysoka w porównaniu z innymi krajami UE, ale po 60. roku życia Polska jest jednym z krajów o najniższym zaangażowaniu kobiet na rynku pracy.
Dr hab. Aleksandra Szczerba z zespołu ds. równego traktowania biura RPO podkreśla, że jednym z powodów problemów seniorek na rynku pracy jest dyskryminacja ze względu na płeć.
My jesteśmy od lat raczej w dolnej części tabeli państw unijnych, więc cały czas przed nami zadanie wyrównania tej pozycji kobiet i mężczyzn.
Wsparcie dla seniorów na rynku pracy
Według Marzeny Strzelczak z Forum Odpowiedzialnego Biznesu, brak systemowych rozwiązań wspierających osoby wchodzące w wiek emerytalny jest istotnym problemem.
Nie ma żadnych systemowych rozwiązań, wspierających opiekę nad dorosłymi osobami zależnymi, a wiadomo, że to będzie ten obszar odpowiedzialności pracujących osób, który będzie się zwiększał.
Prezeska Stowarzyszenia Aktywne Kobiety, dr Halina Sobańska, zauważa, że seniorki są gotowe do aktywności zawodowej, ale potrzebują wsparcia. Urzędy pracy często wskazują na brak programów, które pomogłyby im wejść na rynek pracy.
Monika Fedorczuk z Urzędu Pracy m.st. Warszawy podkreśla, że podstawowym klientem urzędu pracy jest obecnie osoba poniżej wieku emerytalnego. Nowa ustawa o reformie rynku pracy zauważa potencjał osób w wieku emerytalnym i daje instrumenty finansowe na szkolenia, ale problemem jest brak chęci zatrudniania osób starszych.
Jeżeli nie będzie chęci zatrudnienia i gotowości ze strony pracodawców to, żeby nasz potencjalny pracownik był pozłocony i miał 750 certyfikatów, to będziemy się poruszali w takim obszarze frustracji.
