Wypalenie zawodowe przejawia się przez poczucie psychicznego wyczerpania. Osoby, które go doświadczają, skarżą się, że nie mają siły, ani energii. Mogą też obserwować u siebie fizyczne symptomy, takie jak bóle głowy, bezsenność czy obniżona odporność, prowadząca do częstego łapania infekcji. Chociaż wypalenie zawodowe bywa mylone z depresją, to nie jest klasyfikowane jako jednostka chorobowa i ma inne przyczyny. U jego źródła leży praca.
W 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała, że wypalenie zawodowe „to syndrom wynikający z przewlekłego stresu w miejscu pracy, który nie został skutecznie opanowany”. WHO podkreśla, że „wypalenie zawodowe to zjawisko, które występuje w kontekście zawodowym i określenie to nie powinno być stosowane do opisu doświadczeń w innych obszarach życia". Światowa Organizacja Zdrowia dodaje, że wypalenie zawodowe ma trzy cechy. Są to:
uczucie wyczerpania lub spadku energii,
coraz większe dystansowanie się do swojej pracy, poczucie negatywizmu lub cynizm związany z pracą,
zmniejszona skuteczność zawodowa.
W 2021 i 2024 r. platforma analityczno-badawcza UCE Research oraz portal ePsycholodzy.pl zapytały aktywnych zawodowo Polaków o ich poziom wypalenia zawodowego. Okazuje się, iż ciągu trzech lat znacznie wzrósł odsetek osób zagrożonych tym syndromem. Według najnowszych wyników, aż 78,3 proc. ankietowanych ma co najmniej jeden z czternastu badanych objawów, mogących wskazywać na posiadanie ww. choroby. Zaledwie 5,6 proc. respondentów nie dostrzega żadnego z nich, a 6,1 proc. nie potrafi określić się w tej kwestii. Z kolei trzy lata wcześniej jakiś symptom zauważało u siebie 65,3 proc. pracujących Polaków, z czego wynika, iż wzrost odsetka wypalonych zawodowo wzrósł o 13 pkt. proc.
Permanentny brak satysfakcji z pracy przekładał się na złe samopoczucie ankietowanych. Powody wypalenia zawodowego były jednak różne. Badani najczęściej wymieniali:
długotrwałe i silne poczucie zmęczenia lub wyczerpania i braku energii – 43,4 proc.,
brak satysfakcji z pracy i motywacji do działania – 25,2 proc.,
zwiększenie dystansu do pracy - 20,8 proc.,
rozdrażnienie i niechęć do obowiązków zawodowych - 20,6 proc.,
zmniejszenie wydajności - 20,1 proc.
Osoby, które zaobserwują u siebie symptomy wypalenia zawodowego, mogą poszukać pomocy specjalisty. Warto także porozmawiać ze swoim przełożonym o możliwościach rozwoju w firmie czy zmianie działu. Nowe obowiązki i zadania spójne z oczekiwaniami pracownika są w stanie pomóc mu przy usuwaniu syndromu wypalenia zawodowego, ale wprowadzenie tego typu zmian często nie jest wystarczające. Dr Kaja Prystupa-Rządca, ekspertka w dziedzinie zarządzania z Akademii Leona Koźmińskiego podkreśla, że tutaj potrzebna jest zmiana systemowa, obejmująca priorytety oraz inną organizację i planowanie pracy.
