Spis treści
Po pierwsze rozsądek w zakupach
Badania pokazują, że impulsywne zakupy dalej pozostają jednym z najczęstszych powodów nadprogramowych wydatków domowych. Impulsy te rodzą się nieświadomie w naszej głowie, często pomagają im psychologiczne triki marketingowe. Ważne jednak, aby zachować samokontrolę.
Pomóc w tym, może nam wcześniejsze przygotowanie listy z zakupami. Kupując przedmioty, które rzeczywiście potrzebujemy – po wcześniejszym ustaleniu w zaciszu domowym, znacząco ograniczymy nieplanowane wydatki. Będziemy również mniej podatni na triki marketingowców, które czyhają na nas w sklepie.
Wyróżnia się następujące rodzaje zakupów impulsywnych:
sugestywne – pierwszy raz dostrzeżony produkt jest tak atrakcyjny, że nie możemy się mu oprzeć,
przypomnieniowe – nagła potrzeba uzupełnienia brakujących zapasów, może nastąpić dzięki zobaczeniu produktu lub reklamie,
czyste – takie, w których role odgrywają nieskrępowane emocje i brak rozsądku,
planowane – czasami używamy pretekstu "przy okazji", mimo tego, że wiemy co mamy kupić, to podświadomie udajemy się do sklepu, żeby nabyć również inny przedmiot.
Liczą się małe kwoty
Konsumenci często lekceważą rolę małych wydatków. Boimy się dużych kwot i to je próbujemy redukować, a nie zauważamy ile pieniędzy zostawiamy w sklepach spożywczych, piekarniach i kawiarniach. Są to najczęściej kwoty z przedziału 10-25 zł – przykładowo poranna kawa, hot dog, napój, przekąska lub papierosy i inne używki. Dziesięć takich transakcji i już rozmawiamy o kwocie 100-250 zł, a co jeśli jest ich w miesiącu więcej?
Do zweryfikowania naszych wydatków przydatne mogą okazać się aplikacje bankowe, śledzą one w jakich kategoriach zakupów najczęściej operujemy – pokażą nam, czy mamy problem z drobnymi zakupami. Banki wprowadziły również usługę "automatycznego odkładania", która jest w tym przypadku szczególnie skuteczna. Konsument może ustawić z poziomu aplikacji kwotę, która ma być pobierana i odkładana na rachunek podczas każdej transakcji z wybranego zakresu kwotowego (na przykład tylko, kiedy wydajemy do 50 zł). Kupując kawę odłożymy złotówkę na oddzielny mini rachunek. W ten zaczniemy odkładać pieniądze, a także będziemy mieli możliwość ocenić, jak wiele małych transakcji dokonujemy w ciągu miesiąca.
Ustalenie celu oszczędnościowego
Dodatkową motywacją do oszczędzania jest cel – zakup nowego auta, odłożenie środków na wakacje, czy ulepszenie komputera może okazać się czymś, co pozwoli nam lepiej skupić się na odłożeniu pieniędzy.
Możemy posłużyć się w tym metodą SMART, każdy dobry cel powinien być:
S – sprecyzowany, czyli określony np. jako zakup wybranej karty graficznej, trzeba pamiętać, że nie może być on zbyt ogólny,
M – mierzalny, należy określić kwotę pieniędzy potrzebną do jego osiągnięcia, ile czasu zajmie nam jej zebranie, tak aby na bieżąco śledzić progresję,
A – atrakcyjny, cel powinien być wyzwaniem do którego pragniemy dążyć, powinno być to coś co sprawi nam radość, gdy to osiągniemy,
R – realny, czyli możliwy do spełnienia, próba osiągnięcia czegoś, co z samego założenia jest w tym momencie niemożliwe, będzie tylko gorzkim rozczarowaniem,
T – terminowy, nasz cel powinniśmy osiągnąć w ustalonym czasie, nie powinien on trwać ani za długo, ani za krótko.
Pieniądze nie powinny być bezczynne
Aktualnie wartość nabywcza naszych pieniędzy spada, jeżeli mamy taką możliwość, to dobrze zagospodarować odłożone środki w taki sposób, żeby zminimalizować straty. Najprostszym i najbezpieczniejszym sposobem są lokaty oraz rachunki oszczędnościowe. To dobre rozwiązanie dla osób, które pragną regularnie odkładać środki.
Na decyzję tę składa się wiele czynników, lecz czasami trafne może okazać się zakupienie akcji, obligacji, walut lub zainwestowanie w złoto, czy dzieła sztuki.
Unikanie zbędnych wydatków
Oprócz wydatków impulsywnych oraz małych kwot, czasami po prostu podejmujemy decyzje nieekonomiczne. Często są to proste rzeczy takie, jak zamówienie jedzenia zamiast ugotowania obiadu lub zamówienie kuriera do domu, zamiast odbioru produktu w sklepie.
Warto również pomyśleć o oszczędnym korzystaniu z urządzeń elektrycznych oraz zużyciu wody. W realiach rosnących opłat, mniejsze rachunki pozwolą nam lepiej spożytkować pieniądze. Współczesnym problemem są również niewykorzystane subskrypcje i abonamenty – platformy streamingowe takie jak Netflix pobierają comiesięczne opłaty, o których nie myślimy zbyt wiele, lecz w perspektywie roku są to wysokie kwoty. Poprzez podejmowanie bardziej oszczędnych i przemyślanych decyzji możemy zachować w portfelu dodatkowe kilkaset złotych.
