Spis treści
Narodowy Bank Polski opublikował raport z badania ankietowego „Sytuacja życiowa i ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce – wpływ pandemii i wojny na charakter migracji w Polsce”.
Z analizy możemy dowiedzieć się m.in., jak wygląda sytuacja migrantów z Ukrainy. Według danych z lutego tego roku, na podstawie samej tylko specustawy zatrudnionych zostało 977 tys. osób. W tym czasie 746 tys. Ukraińców odprowadzało składki do ZUS-u.
Uchodźcy z Ukrainy w Polsce – dwie grupy
„Sytuacja ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce w 2022 roku była bardzo zróżnicowana – obok siebie występowały dwie populacje migrantów, którzy trafili do Polski z zupełnie różnych powodów” – dowiadujemy się z raportu Narodowego Banku Polskiego.
Autorzy raportu zaznaczają, że wyróżnić można dwie grupy migrantów. Są to:
- migranci zarobkowi, którzy przyjechali przed wybuchem pełnoskalowej wojny;
- uchodźcy wojenni, którzy mimo deklarowanej chęci podejmowania pracy niewiele wiedzieli o polskim rynku pracy.
Raport wskazuje, że sytuacja ekonomiczna migrantów zarobkowych jeszcze przed lutym 2022 była relatywnie dobra.
„Badanie z listopada 2022 roku wskazuje, że większość uchodźców poszukujących pracy szybko ją jednak znalazła. Niemniej odsetek osób bezrobotnych wciąż jest wśród nich relatywnie wysoki, a przeciętna sytuacja ekonomiczna tych osób jest relatywnie gorsza niż wcześniejszych imigrantów zarobkowych” – czytamy.
Ukraińcy w Polsce – jak sobie radzą w poszukiwaniu pracy?
„Osoby przebywające w Polsce już przed 24.02.2022 roku najczęściej były imigrantami zarobkowymi, którzy często mieli już doświadczenie wcześniejszych pobytów w Polsce. Stąd zdecydowana większość z nich (w sumie 94%) miała w Polsce pracę” – napisali autorzy raportu.
- 83% z nich określała swoją pracę jako stałą pracę najemną,
- 3% prowadziło własną działalność gospodarczą,
- 5% prace sezonowe,
- 2% inny rodzaj pracy.
Zupełnie inną grupę stanowią osoby, które przybyły do Polski po rozpoczęciu pełnoskalowych działań wojennych.
„Osoby, które napłynęły do Polski od 24.02.2022 r. w większości zostały zmuszone do przemieszczenia się na terytorium Polski przez wojnę i ich podstawowym celem nie była praca zarobkowa. Niemniej jednak także te osoby cechują się w Polsce wysoką aktywnością zawodową” – napisano w raporcie
- 65% z nich pracuje,
- 24% poszukuje odpowiedniej pracy (bezrobotni),
- 11% stanowią osoby nieaktywne zawodowo.
„Relatywnie krótki okres, jaki upłynął od przyjazdu do Polski uchodźców, powoduje, że ich formy zatrudnienia są znacznie mniej stabilne niż w przypadku wcześniejszych imigrantów zarobkowych oraz polskich obywateli” – czytamy.
- 38% określa swoje zatrudnienia jako najemną pracę stałą,
- 14% pracowało dorywczo lub sezonowo,
- 7% było zatrudnionych w inny sposób,
- 4% pracowało zdalnie, będąc zatrudnionym poza Polską,
- 2% założyło działalność gospodarczą w Polsce.
„Pozostający w Polsce uchodźcy szybko adaptowali się do realiów polskiego rynku pracy, o czym świadczy porównanie ich sytuacji zawodowej w maju 2022 roku (poprzednie badanie skierowane tylko do uchodźców) z wynikami obecnego badania zakończonego w listopadzie 2022 roku” – stwierdzają autorzy raportu przygotowanego przez NBP.
Już w maju 2022 roku:
- 28% zdołała znaleźć pracę,
- 50% deklarowało, że chciałaby znaleźć w Polsce pracę.
Badanie z listopada 2022 roku pokazuje, że:
- większość uchodźców zdołała znaleźć pracę (65%),
- procent poszukujących pracy na pełny etat spadł z 30% do 12%,
- odsetek poszukujących pracy na część etatu spadł z 20% do 12%.
- udział procentowy nieaktywnych zawodowo zmniejszył się z 22% w maju do 11% w listopadzie.
Ponadto z raportu dowiadujemy się, że migranci zarobkowi spędzali w pracy więcej godzin, niż przeciętny pracujący polski obywatel zatrudniony na cały etat.
Czy Ukraińcy chcą zostać w Polsce na stałe?
Wyniki ostatniego badania wskazują, że wzrosło zainteresowanie pozostaniem w Polsce na stałe wśród części przebywających tu obywateli Ukrainy. To, czy planują zostać, w dużej mierze zależy od tego czy:
- przyjechali za pracą,
- uciekli przed wojną.
„Wśród jednych i drugich odsetek osób widzących siebie na stałe w Polsce wzrósł w stosunku do wcześniejszych badań. Wśród imigrantów przedwojennych wynosi on obecnie ponad 50% a wśród uchodźców około 20%. Szczególnie w przypadku tych pierwszych można mówić o zmianie charakteru imigracji z cyrkulacyjnej na osiedleńczą” – napisano.
Kilka lat temu oddziały okręgowe NBP pytały się migrantów z Ukrainy (przełom 2019 i 2020 r.) o ich dalsze plany. Wówczas tylko około jedna czwarta ankietowanych deklarowała chęć pozostania w Polsce na stałe. Aktualnie takie deklaracje składa ponad połowa ankietowanych.
