Kryzys energetyczny - jakie korzyści nam przyniesie? Przedsiębiorcy myślą, jak obniżyć koszty

Kryzys jest okazją i motywacją do poszukiwania nowych rozwiązań i wdrażania innowacji. Prawie 76 proc. ankietowanych planuje wprowadzić zmiany, obejmujące m.in.:

• wykorzystanie alternatywnych źródeł energii (41 proc,),
• zwiększenie efektywności energetycznej (40 proc.).

Wynika tak z najnowszego raportu Grupy Ayming. Badanie zostało przeprowadzone w lipcu 2022 r. wśród 846 specjalistów ds. badań i rozwoju, dyrektorów finansowych, członków wyższej kadry kierowniczej i właścicieli firm w 17 krajach w Europie i Ameryce Północnej oraz w Chinach i Singapurze. Jednym z krajów była także Polska.

W strategiach dotyczących redukcji kosztów ważną rolę zaczynają odgrywać innowacje i konkretne zmiany w dotychczasowym działaniu biznesu. Jak czytamy w „Międzynarodowym Barometrze Innowacji 2023”, za ich wprowadzeniem opowiada się aż 76 proc. przedsiębiorców w Polsce, co pokrywa się ze średnią dla wszystkich 17 ankietowanych krajów (77 proc.).

Biorąc pod uwagę kontekst globalny, branża farmaceutyczna oraz motoryzacyjna są w najwyższym stopniu gotowe do radykalnych zmian w obliczu kryzysu energetycznego – zadeklarowało tak 35 proc. badanych firm.

Na drugim biegunie znajdują się branża budowlana, inżynieria lądowa, IT i branża technologiczna, z których zaledwie 15 proc. respondentów przewiduje istotne zmiany w związku z rosnącymi cenami energii.

Przerzucenie kosztów na odbiorców oraz podnoszenie cen skutkuje spadkiem konkurencyjności. Przetrwanie wielu lokalnych przedsiębiorstw zależeć będzie od redukcji wydatków. Z raportu Grupy Ayming wynika, że ankietowani z Polski – oprócz przejścia na alternatywne źródła energii – najbardziej skłaniają się ku poszukiwaniu oszczędności:

• w zakresie efektywności energetycznej (40 proc.),
• szukaniu alternatywnych materiałów do produkcji (35 proc.).

Najniższy odsetek przedsiębiorców (19 proc.) wskazał na możliwość pozyskiwania materiałów od lokalnych dystrybutorów oraz dokonanie zmian w zakresie samego procesu produkcji.

- Choć to może zabrzmieć brutalnie, w moje firmie zwolniłem księgowa, a księgowość prowadzi teraz firma zewnętrzna. Podobnie zrobiliśmy z marketingiem. Zdecydowaliśmy się na outsourcing w większym zakresie, niż miało to miejsce do tej pory. Korzystając z usług zewnętrznych, czasami można ograniczyć wydatki. Już wcześniej zadecydowaliśmy, że nie będziemy zatrudniać specjalnie informatyka na etacie. Wystarcza nam jedna osoba z firmy informatycznej, która wpada do nas do firmy załatwić sprawy związane z komputerami raz w tygodniu – tłumaczy Adrian, właściciel firmy budującej domy drewniane.

Proste usprawnienia w swojej firmie postanowiła wprowadzić także Justyna.

- Zatrudniam 10 pracowników i w mojej firmie zdecydowałam się wprowadzić motywacyjny system wynagrodzeń. Premie zwiększają wydajność pracowników oraz są motywacją do dalszego działania. Oznacza to, że nie musiałam zatrudniać dodatkowych osób, kiedy pojawiło się więcej zamówień. Razem z wspólnikiem zaplanowaliśmy nową także strategię zakupów i materiałów poligraficznych. Kupujemy materiały wtedy, kiedy są w dobrej cenie, nie czekamy aż ich nam braknie w magazynie - mówi Justyna, właścicielka agencji reklamowej.

Jak dodaje, ponadto firma nawiązała kontakt z nowymi dostawcami z innych krajów, z którymi do tej pory nie współpracowała.

Nad bieżącą optymalizacją kosztów utrzymania własnej sieci i infrastruktury pracują również przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne. Jednym z narzędzi, które to ułatwi może być np. jedna baza pozwalająca na przechowywanie wszystkich danych technologicznych w jednym miejscu.

Umożliwia to pracownikom codzienne zarządzanie siecią wodociągową i kanalizacyjną oraz planowanie wszelkich działań w jej obszarze. Może to również pomagać w podejmowaniu decyzji biznesowych dzięki symulacjom i planowaniu zadań w pracy sieci.

Wdrożenie systemu umożliwiającego gromadzenie, przetwarzanie i analizę danych pobieranych z urządzeń pomiarowych oraz zintegrowanego z innymi danymi z systemów dziedzinowych w przedsiębiorstwie, pozwala między innymi na:

• analizę wyników przeglądów eksploatacyjnych – stany techniczne, analizę awaryjności,
• określenie znaczenia sieci (odbiorcy kluczowi),
• oznaczenie parametrów sieci (średnica, rok budowy, technologia),
• lokalizację w terenie (wody gruntowe, prądy błądzące).

Niektóre z systemów pozwalają również, aby pracownicy otrzymywali raporty i wizualizację na mapie obiektów o największym ryzyku wystąpienia awarii. Na podstawie tych danych następuje tworzenie wniosków inwestycyjnych i zadań eksploatacyjnych.

Dążenie do zmniejszenia zużycia energii i uniezależnienia się od paliw kopalnych coraz częściej ukierunkowuje firmy w stronę rozwiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju i przejścia na energię odnawialną.

Choć, jak wynika z „Europejskiego Rankingu Innowacyjności 2022”, w Polsce innowacyjność w obszarze technologii związanych ze środowiskiem zanotowała największe spadki, licząc zarówno od roku 2015, jak i rok do roku, obecny kryzys energetyczny może odwrócić tę tendencję.

Na wykorzystanie alternatywnych źródeł energii jako odpowiedzi na rosnące koszty tego surowca wskazuje 41 proc. przedsiębiorców w Polsce. Średnia dla wszystkich ankietowanych na świecie wynosi 33 proc.

– Jednym ze skuteczniejszych sposobów na uzyskanie finansowania na projekty związane ze zrównoważonym rozwojem i wdrożeniem bardziej energooszczędnych procesów w firmie są dostępne ulgi proinnowacyjne. Od tego roku ich wachlarz uległ znacznemu rozszerzeniu m.in. o ulgę na innowacyjnych pracowników czy ulgę na prototyp - tłumaczy Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik, dyrektor obszaru podatków i finansowania innowacji w Ayming Polska.

Jak dodaje, ulga B+R została uatrakcyjniona i od roku podatkowego 2022 jest możliwe odliczenie aż 200 proc. kosztów osobowych w ramach kosztów kwalifikowanych. Ma to stworzyć większe możliwości na zwroty m.in. z tzw. „zielonych inwestycji”.

Warunkiem skorzystania z preferencji podatkowych jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej – chodzi o wprowadzanie nowych lub udoskonalanie istniejących już produktów, usług czy procesów w przedsiębiorstwie.

Wsparcie oferować będzie również Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (tzw. FEnIKS), którego budżet to ponad 24 mld euro.

– Głównym celem FEnIKS jest poprawa warunków rozwoju kraju poprzez budowę infrastruktury technicznej i społecznej zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju. Dla przedsiębiorców najbardziej interesującymi działaniami w ramach programu będą te związane ze wspieraniem efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych, transformacją w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i gospodarki zasobooszczędnej oraz energią odnawialną – zauważa Maria Leszczyńska, manager ds. dotacji i stref inwestycyjnych w Ayming Polska.

Nabory w ramach poszczególnych działań funduszów zostaną uruchomione na początku 2023 r.

Jak pokazują najnowsze dane Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Pułapka średniego biznesu” opublikowane w 2022, problemem średniej wielkości firm w Polsce jest niższa produktywność i innowacyjność w porównaniu do średniego poziomu unijnego, a także niskie nakłady na badania i rozwój.

Polska uplasowała się na czwartym miejscu od końca w Unii Europejskiej pod względem innowacyjności – wynika tak z Europejskiego Rankingu Innowacyjności Komisji Europejskiej.