Zbigniew Karaczun, z którym rozmawiamy, to najbardziej znany polski profesor od ekologii.
Pracuje nad badaniami z zakresu polityki klimatycznej i ekologicznej, europeizacji polskiej polityki ochrony środowiska oraz zarządzania ochroną środowiska. Jest autorem i współautorem ponad 350 publikacji.
Karaczun to współzałożyciel Climate Action Network Central and Eastern Europe (CAN CEE) i Koalicji Klimatycznej. Ekspert m.in. z FAO, US AID, Banku Światowego i Komisji Europejskiej.
Panie profesorze, czy dziś możemy jednoznacznie określić przyczyny ostatniej powodzi?
Główna przyczyna to zaniedbania ludzkie i brak konsekwencji w działaniach władz publicznych w Polsce.
Czy to znaczy, że można było ją przewidzieć, a nawet zapobiec nieszczęściu?
Nie dało się zapobiec temu, że rzeki wystąpią z biegu i tak ogromna ilość wody wpłynie do nas z gór czy terenów Czech. To jest zjawisko naturalne, a skala powodzi ma swoje przyczyny w skutkach zmiany klimatu. Mówiąc o zaniedbaniach, odnoszę się do skutków powodzi dla infrastruktury, a przede wszystkim dla ludzi. Można było się lepiej przygotować i zminimalizować straty. Główną winą jest lekceważenie wiedzy naukowej. Naukowcy od 30 lat domagają się bardziej radykalnych i efektywnych działań na rzecz ochrony klimatu i zmniejszenia niestabilności przebiegu zjawisk meteorologicznych. W ciągu kilku dni, w Polsce, Czechach, Austrii, spadła połowa rocznej ilości opadów. To deszcze katastrofalne, które nie miałyby miejsca, gdyby nie zmiany klimatu. Do polityków mam pretensje o to, że zlekceważyli planowanie przestrzenne. W rozwiniętych krajach zachodnioeuropejskich system planowania jest bardzo mocno rozwinięty. Kolejna sprawa to apele, by rozwiązania inżynierskie były ostatnimi w całym szeregu działań zwiększania odporności systemu przyrodniczego. Niestety odrzuciliśmy tak zwane nature - based solutions, czyli rozwiązania podpatrzone w naturze, a nasze pomysły inżynieryjne nie wystarczą.
Ecoista to strona, na której prowadzimy rzeczową i inspirującą debatę na temat środowiska. Oddajemy głos ludziom, którzy na różne sposoby angażują się w ekologiczną transformację. Są wśród nich naukowcy, przedsiębiorcy, aktywiści, rolnicy, ekonomiści, intelektualiści oraz przedstawiciele instytucji państwowych – każdy może podzielić się swoim spojrzeniem na sprawy, które mają znaczenie dla przyszłości naszej planety. Wierzymy, że wartościowa i angażująca dyskusja to pierwszy krok ku zmianie. Naszym celem jest wspólna praca na rzecz harmonii między człowiekiem a Ziemią.
