Pieniądze wydane na nowoczesne instalacje grzewcze nigdy się nie zwrócą. Polityka klimatyczna nie spina się finansowo

Coraz więcej właścicieli domów szuka efektywnych i ekologicznych alternatyw dla tradycyjnych źródeł ogrzewania, czyli węgla, oleju opałowego czy energii elektrycznej. LPG (ang. Liquefied Petroleum Gas), paliwo świetnie znane polskim kierowcom, zyskuje uznanie również jako źródło ciepła w gospodarstwach domowych.

Gaz LPG to mieszanina propanu i butanu, która w warunkach normalnych występuje w stanie gazowym, a pod ciśnieniem przybiera postać ciekłą. Jest łatwa w transporcie i magazynowaniu, co czyni ją bardzo praktycznym paliwem – szczególnie w miejscach, gdzie nie ma dostępu do sieci gazu ziemnego. LPG może być magazynowany w specjalnych zbiornikach naziemnych lub podziemnych, umieszczanych bezpośrednio na posesji.

LPG to nie tylko źródło energii o szerokim zastosowaniu (od małych terminali, przez zbiorniki, po transport), ale przede wszystkim paliwo, które może skutecznie zastępować drewno, węgiel czy olej opałowy w słabo zgazyfikowanych i ubogich energetycznie regionach.

Gaz płynny wpisuje się w ideę sprawiedliwej transformacji, umożliwiając dostęp do czystej energii w miejscach, gdzie inne rozwiązania – jak biomasa czy energia elektryczna – są kosztowne lub logistycznie trudne do wdrożenia. Ogrzewanie gazem płynnym mocno rozwinęło się na Węgrzech. Zdaniem uczestników debaty zdecydowała o tym edukacja, oraz wpływ społeczny – mieszkańcy sąsiadujących ze sobą wiosek chętniej wdrażają podobne rozwiązania, jeśli wcześniej zrobili to ich „przyjaciele”.

Ludzie kierując się wyborem określonego źródła ciepła analizują bardzo dokładnie, jakie będą nakłady inwestycyjne, jaka będzie cena energii w przyszłości, jakich będą koszty obsługi tej instalacji, napraw, renowacji. Dziś w Polsce praktycznie nie istnieje system wsparcia pomp ciepła, co jasno pokazuje opłacalność takich inwestycji – uważa Ireneusz Popiół prezes Chemet S.A.

Prezes cytuje wyliczenia inwestora budującego dom jednorodzinny na obrzeżach dużego miasta.

Instalacja typu pompa plus fotowoltaika dzisiaj kosztuje około 20 tysięcy euro. Dla porównania; standardowa instalacja ogrzewania LPG to koszt jedynie 5 tysięcy euro. To 15 tysięcy euro oszczędności, które można przeznaczyć np. na dokończenie budowy domu. Jeśli mamy dobrze ocieplony dom, ogrzewanie podłogowego i oświetlenie LED, pieniądze wydane na tzw. nowoczesne technologie nigdy się nie zwrócą – uważa Ireneusz Popiół.

Polska, jak zaznaczyli przedstawiciele branży, ma specyficzne warunki klimatyczne i energetyczne. Brak rozwiniętej sieci gazowej oraz ograniczone możliwości wykorzystania energii z OZE (np. słabe nasłonecznienie) sprawiają, że LPG często bywa jedynym realnym źródłem energii dla domów poza dużymi aglomeracjami.

Wskazano także na realia ekonomiczne – budowa instalacji opartych o pompy ciepła i fotowoltaikę stała się nieopłacalna po zmianie systemu rozliczeń (z net-meteringu na net-billing), a infrastruktura energetyczna nie nadąża za produkcją energii z prosumentów.

Dziś już do nas dotarło, że nie mamy warunków pogodowych jak Hiszpania czy Portugalia, energia pochodząca ze słońca nie jest więc stabilna. Podobnie jak inne źródła OZE. LPG jest więc jedynym czystym źródłem energii dla ludzi nie mających dostępu do sieci, poza oczywiście olejem opałowym czy węglem. Jeżeli wziąć pod uwagę opłacalność inwestycji, gaz także zwraca się najszybciej, jest więc najtańszy. Do tego łatwo dostępny, bezpieczny, nie wymaga rozbudowanych sieci przesyłowych – podkreśla Ireneusz Popiół.

To obecnie najlepsza alternatywa dla węgla – uważa Leonhard Woessner,  Policy Officer, Liquid Gas Europe.

Zwraca uwagę na potencjał bio LPG jako ekologicznej kontynuacji LPG. Umożliwia on dekarbonizację bez konieczności kosztownych inwestycji w nową infrastrukturę. Jego zalety – mobilność, niska emisja i stosunkowo niskie koszty wdrożenia – czynią go atrakcyjną alternatywą zwłaszcza dla społeczności wiejskich i średnich przedsiębiorstw.

W ocenie Woessnera, sukces wdrożenia LPG i bio LPG będzie jednak zależny od zaangażowania polityków, zarówno na szczeblu unijnym, jak i lokalnym.

Wejście w życie nowych pakietów regulacyjnych takich jak wymaga rozmów o ubóstwie energetycznym. Z naszych obserwacji wynika, że poziom ograniczeń może wzrastać niebezpiecznie dla wielu rodzin, nie tylko w Polsce. Ludzi nie mogą być stawiani przed wyborem: kupować jedzenie czy ogrzewanie. Dlatego politycy, regulatorzy rynków energii muszą zacząć rozważać promowanie tanich źródeł ciepła. Na pewno jednym z nich jest LPG – uważa Leonhard Woessner.

Uczestnicy dyskusji zgodzili się, że kluczem do efektywnej dekarbonizacji jest zaangażowanie decydentów, oraz regionalizacja polityki energetycznej i uwzględnienie różnorodności geograficznej.

Polityka klimatyczna UE często abstrahuje od realiów krajów takich jak Polska. Podkreślił, że gaz LPG to dziś najbardziej dostępna i najtańsza forma czystej energii dla wielu obywateli. Oczywiście potrzebujemy nowoczesnych elektrowni gazowych i atomowych dla stabilizacji systemu, ale kluczowa jest dywersyfikacja, czyli – potrzebne są także alternatywne źródła energii.

W obliczu dzisiejszych wyzwań takich jak przejście na czystą energię, musimy dostrzegać także uwarunkowania geograficzne i technologiczne. Trzeba zacząć poważnie rozmawiać o skali przebudowy sieci grzewczych, termomodernizacji budynków i kosztów jakie to za sobą poniesie. To nie tylko wymiana źródeł ciepła, zatem mówimy o procesie ogromnie kosztownym i długotrwałym. On wymaga zastosowania środków pośrednich – uważa Michael LaBelle profesor Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego.

1. Wysoka efektywność energetyczna
LPG charakteryzuje się wysoką wartością opałową – około 25 MJ/l, co oznacza, że jego spalanie jest wydajne i dostarcza dużo ciepła w krótkim czasie. Nowoczesne kotły gazowe kondensacyjne potrafią osiągać sprawność ponad 100% w przeliczeniu na wartość opałową dolną, co przekłada się na niższe zużycie paliwa.

2. Ekologia
W porównaniu do węgla czy oleju opałowego, LPG emituje znacznie mniej dwutlenku węgla, oraz prawie nie generuje pyłów i szkodliwych tlenków siarki. Jest to więc rozwiązanie korzystniejsze dla środowiska oraz jakości powietrza, zwłaszcza na terenach wiejskich i podmiejskich, gdzie smog zimą jest dużym problemem.

3. Uniwersalność
Oprócz ogrzewania, LPG może być wykorzystywany także do podgrzewania wody użytkowej oraz gotowania. Pozwala to zintegrować kilka funkcji w jednym systemie energetycznym domu.

4. Niezależność od sieci energetycznych
Dzięki własnemu zbiornikowi, użytkownik LPG nie jest uzależniony od dostaw gazu ziemnego ani od awarii sieci energetycznych. Jest to szczególnie istotne na obszarach słabiej zurbanizowanych.

5. Relatywnie niskie koszty inwestycyjne
Choć koszty zakupu i montażu zbiornika LPG oraz kotła mogą być znaczące, są one często niższe niż koszty inwestycji w inne ekologiczne źródła energii, takie jak pompy ciepła czy instalacje fotowoltaiczne z systemem grzewczym.

1. Ceny LPG
Choć LPG bywa tańszy niż energia elektryczna, jego cena jest zmienna i uzależniona od sytuacji na rynku paliw. Nie jest to rozwiązanie całkowicie niezależne od globalnych uwarunkowań ekonomicznych.

2. Konieczność przestrzegania surowych przepisów
Instalacja zbiornika LPG wiąże się z koniecznością spełnienia szeregu wymogów technicznych i prawnych, takich jak odległości od budynków, uzyskanie zgód czy okresowe kontrole techniczne.

3. Emisja CO₂
Mimo że LPG jest czystszy od węgla czy oleju opałowego, nadal pozostaje paliwem kopalnym i emituje dwutlenek węgla podczas spalania.

Gaz płynny LPG to szczególnie atrakcyjna opcja dla właścicieli domów jednorodzinnych na terenach, gdzie nie ma dostępu do sieci gazowej. To także dobre rozwiązanie dla osób, które poszukują kompromisu między efektywnością energetyczną, stosunkowo niskimi kosztami inwestycyjnymi i mniejszym wpływem na środowisko niż tradycyjne paliwa stałe.

LPG to nowoczesna i efektywna alternatywa dla tradycyjnych źródeł ciepła, oferująca wysoką sprawność, czystsze spalanie i niezależność od sieci gazowej. Choć wiąże się z pewnymi kosztami oraz zależnością od rynku paliw, stanowi rozsądny wybór dla wielu gospodarstw domowych poszukujących niezawodnego i mniej szkodliwego dla środowiska systemu ogrzewania. Warto więc rozważyć LPG jako element transformacji energetycznej, szczególnie w kontekście coraz bardziej rygorystycznych norm ekologicznych.

Uczestnicy sesji wskazali, że choć transformacja energetyczna to konieczność, nie może być ona realizowana kosztem ludzi. Konsumenci są świadomi, rozsądni i kalkulują koszty. Aby transformacja była skuteczna, musi oferować elastyczne, dostosowane do lokalnych warunków technologie – LPG i bioLPG wpisują się w ten model idealnie. Przemysł LPG postanowił zatem nie tylko usiąść do stołu, ale również głośno mówić o realnych, dostępnych i efektywnych rozwiązaniach dla przyszłości Europy.

Do decydentów powoli dociera świadomość, że przemysł w Europie potrzebuje niskich i stabilnych cen energii, ponieważ przegrywa z konkurencją z Chin czy Indii.

Nadszedł najwyższy czas, żeby zacząć rozmawiać w Brukseli o tym, że zaplanowane projekty i terminy nie mają szans na realizację. Nigdy nie osiągniemy założonych celów, nie przestaniemy produkować samochodów spalinowych od 2030 roku, ani nie przestaniemy montować pieców gazowych w 2040 roku. Trzeba zacząć rozmawiać o środkach przejściowych i realnych celach – apeluje Ireneusz Popiół.

Widzę małe światełko w tunelu. Prawdę powiedziała wreszcie Minister Przemysłu i Energii Elektrycznej Niemiec Katherina Reiche. Jej wypowiedź mnie zaskoczyła odwagą, ale rzeczywiście pokazuje jak sprawy wyglądają. Polityka klimatyczna EU jest niedoszacowana. To znaczy, że zaplanowane projekty nie „domykają się” finansowo. A wszyscy boimy się blackoutów, jak ostatni na Półwyspie Iberyjskim. Potrzebujemy większej elastyczności dekarbonizacji i systemów ogrzewania, alternatywy dla mieszkańców – podsumowuje dyskusję profesor Michael LaBelle.