Spis treści
Nowe cła USA. Terminy, wyjątki, stawki
W marcu i kwietniu 2025 roku administracja Donalda Trumpa ogłosiła pakiet nowych ceł, które objęły kluczowe sektory gospodarki. Od 12 marca obowiązują już 25-procentowe cła na stal i aluminium, także wobec krajów Unii Europejskiej. Zaledwie kilka tygodni później, od 3 kwietnia, podobne stawki wprowadzono na import samochodów, w tym również z UE.
Wyjątki dotyczą tylko tych towarów z Meksyku i Kanady, które spełniają zasady porozumienia USMCA, czyli muszą zawierać znaczący udział komponentów z USA, Meksyku i Kanady. Na wiele pozostałych towarów z tych krajów również zostały nałożone cła.
Od maja nowe cła objęły także części samochodowe, a większość towarów z Chin podrożała z powodu drastycznego wzrostu ceł – nawet do 145%.
Obecnie minimalna stawka wynosi 10% dla większości krajów, jednak dla państw UE oraz na samochody obowiązują wyższe taryfy – sięgające 20-25%. Cła na większość towarów z Chin, które sięgały wcześniej 145%, od połowy maja 2025 roku tymczasowo (na 90 dni) obniżono je do 30%.
Polski eksport zagrożony
Bezpośredni eksport towarów z Polski do USA wciąż stanowi tylko 3,3% całego eksportu, co może sugerować ograniczone ryzyko. Jednak w grę wchodzą także dostawy pośrednie – czyli takie, w których polskie komponenty są częścią produktów eksportowanych przez inne kraje do Stanów.
USA zajmuje drugie miejsce według wskaźników ogólnej polskiej wartości dodanej, która w 2023 roku wynosiła około 23 mld USD, czyli 2,6% PKB Polski – informuje raport.
Branże najbardziej narażone to przemysł maszynowy, chemiczny oraz rolno-spożywczy. Zwłaszcza pierwsza z nich – maszyny i urządzenia – stanowi aż 55,3% polskiego eksportu do USA, ale tylko 4,9% całkowitej wartości eksportu tych towarów trafia bezpośrednio na rynek amerykański.
Cios dla inżynierii mechanicznej i sektora motoryzacyjnego
W szczególnie trudnej sytuacji mogą znaleźć się producenci turbin oraz części samochodowych. Polska w 2024 roku znacznie zwiększyła eksport turbin turboodrzutowych do USA – o 27,9%, osiągając wartość 2,06 mld USD.
USA odgrywają kluczową rolę w tym segmencie – odpowiadają za 34,2% całkowitego eksportu polskich turbin – napisano w raporcie.
Podobnie może wyglądać sytuacja w sektorze motoryzacyjnym – eksport części samochodowych i akumulatorów z Polski osiągnął w 2024 roku 26,55 mld USD. Choć tylko 2,7% z tej kwoty trafiło bezpośrednio do USA, wpływ na Polskę może być pośredni, poprzez łańcuchy dostaw w krajach UE, które eksportują gotowe produkty do USA.
Biznes
Amerykańskie cła w wysokości 25% na części samochodowe, które wchodzą w życie 3 maja, mogą znacząco pogorszyć sytuację w sektorze ze względu na masowe wykorzystanie polskich komponentów w łańcuchach produkcji pojazdów w innych krajach – podkreślają autorzy raportu.
Unia Europejska szuka nowych partnerów handlowych
W odpowiedzi na działania USA, Unia Europejska zaczęła intensyfikować rozmowy z Chinami, Mercosur oraz krajami azjatyckimi. Celem jest stworzenie alternatywnych szlaków handlowych i zróżnicowanie rynków zbytu, także dla polskich firm.
Po rozpoczęciu ofensywy taryfowej przez Donalda Trumpa, Unia Europejska zintensyfikowała rozmowy z szeregiem państw oraz bloków gospodarczych – czytamy w raporcie.
To może otworzyć nowe możliwości, ale także zagrożenia – np. dalszy napływ tanich produktów z Chin do Europy. Dla Polski, która importuje z Chin głównie produkty inżynierii mechanicznej, może to oznaczać jeszcze większą presję konkurencyjną.
Rekomendacje dla polskich przedsiębiorców
Eksperci Gremi Personal wskazują, że choć obecnie skutki nowych ceł nie są jeszcze dramatyczne, w dłuższej perspektywie mogą wpłynąć negatywnie na dwa filary polskiego eksportu: sektor inżynierii mechanicznej oraz przemysł spożywczy. Efekty mogą się nawarstwiać – problemy w eksporcie maszyn mogą przełożyć się na spadek popytu na stal i komponenty.
W przypadku sektora maszynowego negatywny efekt mnożnikowy może objąć przemysł wydobywczy i metalurgiczny – zauważają autorzy raportu.
Zalecenie dla firm jest jednoznaczne: dywersyfikować rynki zbytu, ograniczać zależność od Europy i aktywnie szukać odbiorców w Azji oraz Ameryce Południowej.
Źródło: Gremi Personal Nowa Polityka Celna USA
