W październiku 2024 r. na 17 monitorowanych kategorii aż 16 znalazło się na plusie
Jak wykazał najnowszy raport pt. „Indeks cen w sklepach detalicznych", autorstwa UCE Research i Uniwersytetu WSB Merito, w październiku br. codzienne zakupy zdrożały średnio o 5,4 proc. rdr. Na 17 monitorowanych kategorii 14 wykazało jednocyfrowy wzrost, a we wrześniu – 13. Do tego ostatnio 2 segmenty zaliczyły dwucyfrowe podwyżki.
– Obecnie w Polsce mamy jeden z najwyższych wskaźników inflacji w Europie. Sytuacja ta jest efektem znaczącego wzrostu cen energii i braku działań mających z jednej strony wspomóc przedsiębiorstwa, a z drugiej – spowolnić inflację. Dlatego większość kategorii produktów drożeje – wyjaśnia dr Artur Fiks z Uniwersytetu WSB Merito.
W październiku najbardziej podrożały warzywa – o 11,1 proc. rdr. – Podaż w obszarze warzyw jest znacznie uszczuplona po anomaliach pogodowych. W dużej mierze są więc importowane zza granicy, a na ich ceny wpływają m.in. takie czynniki, jak wartość złotego i koszt transportu. Spodziewałabym się dalszego wzrostu cen w tej kategorii – komentuje dr inż. Anna Motylska-Kuźma z Uniwersytetu Dolnośląskiego DSW.
Na drugiej pozycji w zestawieniu są słodycze i desery ze wzrostem o 10,4 proc. rdr. – Słodycze są w czołówce drożejących produktów od dłuższego czasu, ze względu na wzrost cen półproduktów wykorzystywanych do ich produkcji. W ostatnich trzech miesiącach jednym z głównych powodów podwyżek jest skok cen cukru o ok. 20 proc., co nie mogło zostać pominięte przez producentów przy ustalaniu cen – zauważa dr Artur Fiks.
W TOP3 drożyzny są też owoce ze średnim wzrostem rdr. o 9,9 proc. – Na ceny owoców, tak jak warzyw, mają ogromny wpływ warunki pogodowe, które panowały w tym roku w całej Europie i nie tylko. Ogólna sytuacja wskazuje raczej na utrzymanie się wysokich cen w tej kategorii, a nawet – na znaczne wzrosty, szczególnie w ostatnich miesiącach 2024 roku oraz w I kw. 2025 roku – dodaje dr inż. Anna Motylska-Kuźma.
Czwarte w rankingu są produkty sypkie (cukier, mąka, sól itd.), które podrożały o 7,8 proc rdr. Zestawienie TOP5 najbardziej drożejących kategorii zamyka nabiał z podwyżką o 7,2% rdr
Na dalszych pozycjach znalazły się produkty tłuszczowe ze wzrostem o 6,9 proc. rdr., używki (tj. herbata, kawa, piwo, wódka) i napoje bezalkoholowe z podwyżkami odpowiednio o 6,4 proc. i 6,3 proc. rdr. Ponadto rdr. zdrożały takie kategorie, jak dodatki spożywcze (5,1 proc.), ryby (4,9 proc.), pieczywo (4,8 proc.), mięso (4,3 proc.), a także wędliny (2,1 proc.)
– Na ceny w tych kategoriach mocno wpływa wzrost opłat za energię, a co za tym idzie – zwiększenie kosztów produkcji i przechowywania. Znaczenie mają też drożejące półprodukty. I tak w przypadku dodatków spożywczych są to m.in. warzywa, a dla pieczywa jest to pszenica. Na ceny mięsa i wędlin wpływa głównie wzrost kosztów hodowli zwierząt. Do tego dochodzi kwestia relacji popytu i ceny, która ma istotne znaczenie zwłaszcza dla ryb – analizuje ekspert z Uniwersytetu WSB Merito.
Tylko karmy dla zwierząt znalazły się na niewielkim minusie
Z rankingu wynika, że tylko karmy dla zwierząt znalazły się na delikatnym minusie, tj. -0,4 proc. rdr.
– Ich ceny są stosunkowo niestabilne w porównaniu z innymi kategoriami. W ostatnich kilku miesiącach mamy do czynienia zarówno ze spadkami, jak i ze wzrostami cen karmy dla zwierząt. Widać więc, że skok cen energii oraz półproduktów nie ma tu istotnego znaczenia. Może to być spowodowane dużą konkurencją na rynku. Poszczególni producenci szukają takiego poziomu cen, który zapewni im optymalny poziom sprzedaży – podsumowuje dr Artur Fiks.
