Spór kontrolerów ruchu lotniczego z PAŻP znów się nasila? "Rozmowy zmierzały w złym kierunku". Na wakacje nie polecimy jednak samolotem?

Rozejm, jak nazwali to związkowcy, ma potrwać do 10 lipca. Oznacza to m.in. że transport lotniczy w Polsce nie jest w najbliższych tygodniach zagrożony masowymi opóźnieniami, jak miało to miejsce w kwietniu. W wakacje nie będzie konieczności wprowadzenia planu zmniejszającego o 2/3 ruch na lotnisku Chopina w Warszawie i porcie lotniczym w Modlinie.

- Zarząd Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej zgodził się, aby kontrolerzy ruchu lotniczego otrzymywali płace takie jak przed pandemią – powiedział po ogłoszeniu rozejmu Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury.

Zaczęły się jednak pojawiać nieoficjalne informacje, jakoby PAŻP chciał się wycofać z porozumienia zawartego z kontrolerami lotów. Okazuje się, że PAŻP ma się wycofać z sześciu, ustalonych wcześniej punktów, m.in. postulatu dotyczącego wyrównania w 2025 r. pensji kontrolerów do wysokości inflacji z 2022 r. Problemem okazuje się również program umożliwiający kontrolerom po 57. roku życia, przejście z pracy na stanowiskach operacyjnych do innych zadań. Mówi się, że w lipcu z pracy może odejść nawet 100 kontrolerów.

Związek wydał we wtorek, 21 czerwca oficjalne oświadczenie na ten temat. - W ostatnim tygodniu prowadzone rozmowy nie miał odpowiedniej dynamiki i w niektórych obszarach zmierzały w złym kierunku, niezgodnym z wcześniejszymi ustaleniami między stronami. Z optymizmem przyjęliśmy jednak powtórne zaangażowanie osobiste pani prezes Anita Oleksiak, dzięki temu rozmowy nabrały realnego wymiaru - poinformował ZZKRL.

Związkowcy wyjaśniają również, że wraz z innymi związkami zawodowymi uczestniczą w procesie konsultacyjnym szeregu projektów dokumentów dotyczących organizacji pracy i systemu wynagradzania. - Konsultacje obejmują również program rozwoju zawodowego, który ustabilizowałby kwestie pracownicze i zagwarantował bezpieczne funkcjonowanie służb ruchu lotniczego. Program umożliwiłby m.in. zaangażowanie pracowników o dużym doświadczeniu operacyjnym w proces szkolenia przyszłych kontrolerów ruchu lotniczego oraz sprzyjał wykorzystaniu wiedzy eksperckiej kontrolerów ruchu lotniczego w okołooperacyjnych obszarach funkcjonowania Agencji - czytamy w oświadczeniu.

O jego wdrożenie — wzorem odpowiedników PAŻP w innych krajach europejskich – ZZKRL zabiega od 2015 r., kiedy to natężenie ruchu lotniczego rok do roku znacząco wzrastało.

"Pomimo ogromnej presji czasu, terminu 10 lipca jako ostatecznej daty podpisania porozumienia, zrobimy wszystko, żeby uniknąć powtórki z kryzysu z początku maja br. Nie rezygnujemy równocześnie z odbudowania bezpieczeństwa na polskim niebie i sprawiedliwych zasad funkcjonowania Agencji" - podaje związek.

Rusłana Krzemińska z PAŻP w rozmowie z Pulsem Biznesu zapewniła, że Agencja nie wycofuje się z porozumienia i nie orzuca żadnego z punktów, a konsultacje nadal trwają.

Od wielu miesięcy trwa spór Związku Zawodowego Kontrolerów Ruchu Lotniczego z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej. Podjęte w kwietniu dyskusje dotyczyły m.in. bezpieczeństwa, przez co pasażerowie musieli liczyć się z opóźnionymi, a nawet odwołanymi lotami. Pod koniec kwietnia 2022 strony doszły do porozumienia, a w ostatnich dniach maja wydały wspólny komunikat.

- Obie strony w ramach rokowań sporu zbiorowego wstępnie porozumiały się w zakresie zmian do regulaminu pracy i do regulaminu wynagrodzeń postulowanych przez stronę społeczną. Oba projekty zostaną przedstawione do konsultacji ze stroną społeczną oraz z Ministerstwem Infrastruktury – napisano w komunikacie.

Dodano również, że „wypracowane zapisy i zmiany zgłaszane przez ZZKRL uporządkowały kwestie stanowisk pracy i zmierzają w kierunku minimalizacji liczby nadgodzin kontrolerów oraz eliminacji uznaniowości. Nowy aneks do regulaminu pracy limituje wzrost dodatków, zmienia zasady wynagradzania kontrolerów nie tylko w Warszawie, ale w całym kraju, zmniejszając dysproporcje w poziomach przychodów między pracownikami”.

Jednym z celów jest to, aby liczba godzin nadliczbowych na stanowisku kontrolera ruchu lotniczego nie przekraczała 150 godzin w roku kalendarzowym a dla informatorów służby informacji powietrznej 240 godzin w roku kalendarzowym. Więcej nadgodzin będzie możliwe tylko za zgodą pracownika.

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej jest również w trakcie tworzenia i wdrażania 24 postulatów dotyczących procedur bezpieczeństwa, które było bardzo ważną kwestią poruszaną w czasie wielogodzinnych dyskusji.

- Zależy nam na tym, by finalny dokument spiął wszystkie operacyjne grupy zawodowe w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej i – biorąc pod uwagę planowany audyt i restrukturyzację – pozwolił agencji rozwinąć się, pracować wydajnie, wydolnie, tak jak będą rosły potrzeby ruchu lotniczego i rynku lotniczego w Polsce – powiedział Andrzej Fenrych, wiceprzewodniczący ZZKRL podczas kwietniowego posiedzenia podkomisji stałej do spraw transportu lotniczego.

Do kwestii płac dla kontrolerów ruchu lotniczego odniósł się podczas posiedzenia podkomisji stałej ds. transportu lotniczego poseł Jerzy Polaczek. Poseł zastanawiał się m.in. czy uzgodnienia finansowe wpłyną na podwyżkę biletów „z tytułu podwyższenia opłaty nawigacyjnej”. - Jakie Polska Agencja Żeglugi Powietrznej uzyskuje z tytułu opłat nawigacyjnych? To jest kwota ok. 1 mld zł – dopytywał.

Nowy regulamin wskazuje, że podstawowa stawka kontrolera ruchu lotniczego to 30 tys. 450 zł. Należy do tego doliczyć dodatki, np. za staż, funkcję instruktora czy dyżur nocny, za który stawka zawsze jest wyższa.

Obliczeń konkretnych kwot dokonał podczas posiedzenia poseł Polaczek: - W przypadku początkującego kontrolera łącznie daje to szacunkowo 37 tys. 899 zł, w przypadku instruktora z 10-letnim stażem to około 45 tys. zł, a dla senior kontrolera wyszło mi ponad 65 tys. zł. W 2024 r. młody kontroler zarobi 40 tys. 453 zł, kontroler-instruktor 51 tys. zł 863 zł, senior-kontroler z 25-letnim stażem 68 tys. 163 zł. W 2025 r. początkujący kontroler zarobi 44 tys. 724 zł, kontroler-instruktor 56 tys. 799 zł, senior kontroler z 25-letnim stażem 74 tys. 130 zł.

Stawki te są szacunkowe, bez premii. Wyliczenia zakładają sześć dyżurów nocnych w miesiącu i dotyczą początkującego kontrolera ruchu lotniczego bez stażu, instruktora z 10-letnim stażem i senior kontrolera z 25-letnim stażem pracy.

- Mamy szansę naprawić szereg mechanizmów szkolenia, utrzymywania kompetencji i zachęcić młodych ludzi. Skutkiem ubocznym tego co się wydarzyło, jest popularyzacja zawodu – odpowiedział na te szacunki Andrzej Fenrych.

Wiceprzewodniczący ZZKRL dodał również, że stawki netto, czyli „na rękę” wyniosłyby 27 tys. zł dla początkującego kontrolera i 45 tys. zł dla kontrolera z 25-letnim stażem. - PAŻP ani złotówki nie bierze z budżetu państwa. Otrzymuje tylko drobną dotację z tytułu obsługi lotów VFR i lotnictwa państwowego. To my zarabiamy dla Polski pieniądze i zostawiamy je też w postaci podatków – podkreślił Fenrych.

Według danych udostępnionych przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej w 2020 r. średnia pensja kontrolera ruchu lotniczego wyniosła 32 576 zł brutto.

Na początku 2022 roku Polska Agencja Żeglugi Powietrznej ogłosiła nabór na stanowisko kontrolera ruchu lotniczego. Z podanych informacji wynikało, że zadaniem kontrolerów ruchu lotniczego jest czuwanie nad bezpieczeństwem statków powietrznych ze szczególnym uwzględnieniem przeciwdziałania zderzeniom powietrznym oraz na płycie lotniska.

Dyżur kontrolera trwa 7,5 godziny, z czego 5,5 godziny pracownik spędza na stanowisku operacyjnym. Wynika to z obowiązkowych 1-godzinnych przerw po każdych dwóch godzinach pracy operacyjnej. W tym czasie kontrolerzy mają możliwość zregenerować się i odpocząć.

Mogą skorzystać z basenu, sauny, siłowni, sali gimnastycznej lub wybrać aktywności na zewnątrz na boisku do piłki nożnej albo kortach tenisowych. Specjalnie dla kontrolerów przygotowane zostały pokoje do wypoczynku, gdzie mogą się zdrzemnąć lub czytać książkę przy filiżance kawy – wymieniała w ogłoszeniu Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.

Wśród umiejętności, które musi posiadać kontroler ruchu lotniczego, wymienia się co najmniej średnie wykształcenie, bardzo dobrą znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie, biegłą znajomość języka polskiego czy nienaganną dykcję.

„Proces rekrutacji i dalsze szkolenie sprawdzą predyspozycję do pełnienia zawodu kontrolera ruchu lotniczego, a więc odporność na stres, pracę pod presją, wyobraźnię przestrzenną, logiczne myślenie i umiejętność pracy w grupie, będąc równocześnie indywidualistą, podejmującym samodzielne decyzje” – informuje PAŻP.