Zasiłek dla bezrobotnych. Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych i kto ma do niego prawo. Wysokość i stawka netto zasiłku

Pracownik dostaje wynagrodzenie, a bezrobotny, o ile jest uprawniony – zasiłek dla bezrobotnych. Tak, jak osoba zatrudniona może liczyć na podwyżkę pensji, tak też co roku nieco większe pieniądze może otrzymać bezrobotny w formie zasiłku. Zasiłek dla bezrobotnych jest waloryzowany. Co ważne, zasiłek jest przyznawany przez starostę, a nie przez powiatowy urząd pracy. PUP jedynie reprezentuje tutaj starostę.

Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych

Raz do roku, 1 czerwca danego roku kalendarzowego kwota zasiłku jest waloryzowana. Wówczas obowiązuje ona od 1 czerwca do 31 maja roku następnego. Od wiosny 2019 roku wysokość zasiłku dla bezrobotnych wynosi 861,40 złotych brutto, czyli 741,87 zł netto, a więc na rękę. To tzw. podstawowy wymiar zasiłku dla bezrobotnych, wypłacany przez pierwsze trzy miesiące. Później tak długo, jak bezrobotnemu będzie przysługiwało prawo do otrzymywania tegoż zasiłku, zasiłek ten będzie kształtował się na poziomie 676,40 zł brutto, tzn. 592,52 zł netto.

Staż pracy a wysokość zasiłku dla bezrobotnych

Nie każdy bezrobotny dostaje zasiłek dla bezrobotnych w jednakowej wysokości. Wysokość zasiłku zależy od stażu pracy osoby bezrobotnej. Jeżeli bezrobotny przepracował w sumie:

• mniej niż 5 lat, przysługuje mu zasiłek dla bezrobotnych w wysokości 80 procent zasiłku podstawowego; jest to zasiłek tzw. obniżony,
• od 5 do 20 lat, dostaje 100 proc. zasiłku, jest to zasiłek podstawowy,
• przynajmniej 20 lat, to przysługuje mu zasiłek w wysokości 120 proc. zasiłku podstawowego, jest to tzw. zasiłek podwyższony.

W przypadku zasiłku tzw. obniżonego bezrobotny przez trzy pierwsze miesiące, otrzymuje zasiłek w wysokości 689,12 zł brutto (603,17 zł netto), następnie - 541,12 zł brutto (483,49 zł netto).

Bezrobotny, któremu należy się zasiłek tzw. podwyższony, przez pierwsze trzy miesiące dostaje 1033,68 zł brutto (czyli 880,67 zł na rękę), zaś potem - 811,68 zł brutto (701,65 zł netto). To są stawki obowiązujące od wiosny 2019 do wiosny 2020 roku.

Kto ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych

Nie każdy bez pracy może liczyć na wypłatę zasiłku dla bezrobotnych. Najpierw trzeba zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy i otrzymać status bezrobotnego. Prawo do zasiłku – o ile bezrobotny spełnia kryteria do jego otrzymywania - przysługuje bowiem od dnia zarejestrowania się w PUP.

Następny warunek: zasiłek może dostać zarejestrowany bezrobotny, który z pośredniaka nie otrzymał odpowiedniej (zgodnej ze swoim wykształceniem oraz kwalifikacjami) propozycji pracy, ale tak samo nie dostał konkretnej oferty stażu, szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, oferty robót publicznych, prac interwencyjnych. Należy również mieć co najmniej roczny staż zatrudnienia. Na zasiłek dla bezrobotnych nie może liczyć chociażby absolwent szkoły lub uczelni, który w ogóle nie pracował przed pojawieniem się w PUP celem rejestracji.

Osoba ubiegająca się o zasiłek dla bezrobotnych musi wykazać jednocześnie, iż w ciągu 18 miesięcy tuż przed rejestracją bezrobotny przez przynajmniej rok (dokładnie: przez 365 dni):

• posiadał zatrudnienie i otrzymywał z tego tytułu wynagrodzenie na poziomie co najmniej minimalnego wynagrodzenia (istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy od pensji), przy czym w tym okresie nie bierze się pod uwagę urlopów bezpłatnych, trwających w sumie dłużej niż 30 dni,
• świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których - zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego - stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, gdzie podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy była kwota przynajmniej minimalnego wynagrodzenia w przeliczeniu na miesiąc,
• prowadził pozarolniczą działalność albo pracował w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych czy spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tejże spółdzielni i miał opłacane ubezpieczenie.

Kto pracował za granicą albo pracował w czasie pobytu w więzieniu, również ma szansę na zasiłek dla bezrobotnych.

Uwaga! Młody przedsiębiorca, jeżeli wcześniej prowadził działalność gospodarczą, ale opłacał tzw. mały ZUS (czyli niższe, preferencyjne składki) nie nabędzie prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

Niepełny rok pracy a zasiłek dla bezrobotnych

W pewnych przypadkach nawet osoba, która nie przepracowała całego roku (wspomnianych 365 dni) może nabyć uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych. Inne okresy także bowiem uwzględnia się przy ustaleniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

Zasiłek dla bezrobotnych otrzyma zatem osoba, która np. odbywała zasadniczą służbę wojskową, została wezwana na przeszkolenie wojskowe bądź pełniła służbę kandydacką. W tej samej sytuacji znajduje się osoba, która korzystała z urlopu wychowawczego (to nie zawsze jest matka, równie dobrze z urlopu wychowawczego może korzystać ojciec dziecka) albo choćby osoba, pobierająca rentę z tytułu niezdolności do pracy albo rentę szkoleniową.

Okresy pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego (ewentualnie zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego) lub świadczenia rehabilitacyjnego po prowadzeniu działalności gospodarczej, także są wliczane, o ile podstawą wymiaru tych zasiłków i świadczenia, była kwota na poziomie przynajmniej minimalnej pensji.

Zasiłek dla bezrobotnych wypłacany przez pół roku albo rok

Zależnie od sytuacji, w jakiej znalazł się bezrobotny i jego miejsca zamieszkania (nie chodzi tutaj jednak o szerokość geograficzną), zasiłek dla bezrobotnych będzie wypłacany przez około pół roku lub rok.

Okres pobierania zasiłku wynosi 180 dni – gdy bezrobotny mieszka w powiecie, w którym stopa bezrobocia (obliczona 30 czerwca roku poprzedzającego) nie przekraczała 150 procent przeciętnej stopy bezrobocia w kraju.

Zasiłek dla bezrobotnych, w uzasadnionych przypadkach i okolicznościach, może być wypłacany jeszcze raz tak długo.

Z zasiłku dla bezrobotnych obejmującego 365 dni ma prawo korzystać bezrobotny, który (musi spełniać jedną z poniższych przesłanek):

• mieszka w powiecie, w którym stopa bezrobocia (znowu: obliczona 30 czerwca roku poprzedniego) przekraczała wspomniane 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju,
• albo: skończył 50 lat i jednocześnie ma udokumentowany przynajmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku dla bezrobotnych,
• albo: ma na swoim utrzymaniu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, natomiast współmałżonek też jest bezrobotny i utracił prawo do zasiłku,
• albo: jest samotnym rodzicem i wychowuje przynajmniej jedno dziecko, które nie skończyło jeszcze 15 lat.

Zdarza się, że bezrobotny, chociaż nabył on prawo do zasiłku dla bezrobotnych, nie będzie miał go wypłaconego zaraz po zarejestrowaniu się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny.

Przykład: pracownik, od paru lat był zatrudniony na pełen etat w pewnej firmie. Sam, niespodziewanie, zwolnił się z pracy, co było zaskoczeniem dla jego współpracowników i szefa. Nie miał innej oferty w zanadrzu, więc po kilku dniach pojawił się w pośredniaku i zarejestrował się jako bezrobotny. Liczył, że skoro aktualnie nie otrzymuje pensji, to dostanie zasiłek. Tymczasem, gdy dochodzi do wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownika lub rozwiązania jej za porozumieniem stron, zasiłek należy się uprawnionemu dopiero po 3 miesiącach (90 dniach) od dnia rejestracji w urzędzie pracy (istnieje wyjątek: porozumienie nastąpiło z powodu likwidacji firmy lub upadłości pracodawcy bądź było spowodowane zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych, a więc dotyczących zakładu pracy).

W jeszcze gorszej sytuacji jest pracownik, który został zwolniony w trybie dyscyplinarnym. Wówczas na zasiłek musi czekać aż pół roku. Te pieniądze przysługują mu bowiem dopiero po 180 dniach od dnia, gdy zarejestrował się w PUP.

Bezrobotny bez prawa do zasiłku – co mu przysługuje

Zarejestrowany bezrobotny, który nie posiada prawa do zasiłku dla bezrobotnych, dostaje takie samo wsparcie, jak bezrobotny z zasiłkiem. Ma więc nadal opłacane ubezpieczenie (gdyby go nie miał, nie mógłby np. korzystać za darmo z wizyt w publicznej przychodni lub szpitalu). Otrzymuje również nadal wsparcie z PUP, jak: oferty pracy, stażu, szkolenia oraz ma szansę korzystać z innych form aktywizacji i wsparcia, prowadzonych przez urząd pracy.