Zmiany w Kodeksie Spółek Handlowych od 13.10.2022. Które dotyczą małych przedsiębiorców? To warto wiedzieć

Zmiany w Kodeksie Spółek Handlowych weszły w życie już 13 października 2022 r. Jej podstawowym celem było wprowadzenie do polskiego prawa regulacji dotyczącej prawa holdingowego.

- Zmiany wprowadzone ww. nowelizacją odnoszą się oczywiście do wszystkich kapitałowych spółek handlowych, niezależnie od ich wielkości, jednak przede wszystkim wpłyną na funkcjonowanie większych spółek kapitałowych - tłumaczy Mariusz Mirosławski, radca prawny, wspólnik Kancelarii Radców Prawnych Mirosławski, Galos, Mozes w Sosnowcu.

Wprowadzone nowe regulacje dotyczą przede wszystkim grup spółek. M.in. zdefiniowano pojęcie interesu grupy spółek oraz określono relacje między spółkami w grupie.

Jednak najważniejsze zmiany dotyczą takich obszarów, jak:

• wzmocnienie pozycji rad nadzorczych spółek kapitałowych, w tym doprecyzowanie obowiązków informacyjnych poszczególnych podmiotów względem rad nadzorczych,
• wprowadzenie tzw. Business Judgement Rule, czyli reguły umożliwiającej wyłączenie odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce poprzez błędne decyzje członków organów spółki, jeśli zostały one podjęte w granicach uzasadnionego ryzyka biznesowego na podstawie dostatecznych, dostępnych w danym momencie informacji,
• wprowadzenie przepisów dotyczących organizacji pracy organów spółek kapitałowych (zarząd, rada nadzorcza, komisja rewizyjna), w tym sposoby podejmowania uchwał, protokołowanie uchwał,
• rozszerzenie katalogu przestępstw, których popełnienie stwierdzone prawomocnym skazaniem wyklucza możliwość sprawowania funkcji w spółkach kapitałowych.

- Nie wszystkie rozwiązania wprowadzone w ramach ww. nowelizacji będą miały znaczenie dla mniejszych spółek kapitałowych - tłumaczy Mariusz Mirosławski, radca prawny, wspólnik Kancelarii Radców Prawnych Mirosławski, Galos, Mozes.

Jak się okazuje, dla najmniejszych podmiotów, szczególnie kapitałowych spółek o charakterze rodzinnym albo o zamkniętej, hermetycznej strukturze własnościowej, które często posiadają jednoosobowy zarząd - istotną zmianą może okazać się wprowadzenie obowiązku sporządzania protokołów uchwał zarządu.

Uchwały będą musiały posiadać określoną przepisami treść i być podpisywane co najmniej przez członka zarządu prowadzącego posiedzenie lub zarządzającego głosowanie. Wyjątek i odstępstwo od tej reguły może wprowadzić postanowienie zawarte w umowie spółki lub regulamin zarządu.

- Regulacja taka wymusza wprowadzenie zmian organizacyjnych w tych podmiotach, w których dotychczas uchwały zarządu nie były protokołowane, a jej skutkiem będzie znaczne ułatwienie weryfikowania przebiegu procesu decyzyjnego w spółkach - tłumaczy Mariusz Mirosławski.

Jak dodaje ekspert, kolejną zmianą istotną z punktu widzenia mniejszych podmiotów, jest wprowadzenie Business Judgement Rule. To tzw. reguła przesądzająca, o tym, że obowiązek dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru działalności nie został naruszony przez członków organów spółki, jeśli działali oni w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy podstawą do tego są dane, które w tej konkretnej sytuacji powinny być brane pod uwagę.

- Innymi słowy, wyłączenie odpowiedzialności członków organów spółki uzależnione będzie od poprawności przeprowadzonego w danej sprawie procesu podejmowania decyzji, w tym sumiennego i lojalnego działania, oparcia decyzji na dostępnych w danym momencie informacjach, nie wykraczania poza granice uzasadnionego ryzyka gospodarczego.

W interesie członków organów będzie zatem zadbanie o właściwe dokumentowanie podejmowanych decyzji, w tym odnotowywanie i przechowywanie branych pod uwagę analiz czy opinii, poprawny obieg dokumentów w podmiocie, czy prawidłowe protokołowanie podejmowanych uchwał - tłumaczy Mariusz Mirosławski, radca prawny.

Jak dodaje ekspert, realizacja powyższej reguły może skutkować zwiększeniem kosztów działalności, ale z drugiej strony poprawi organizację spółki, wpływając pozytywnie na procesy podejmowania decyzji przez organa spółki. Przede wszystkim jednak może wyłączyć odpowiedzialność głównie członków zarządu za podejmowane decyzje gospodarcze.

Na spółki, w których ustanowiono radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, znaczący wpływ będą miały modyfikacje regulacji dotyczących tych organów.

- Organizacja ich pracy będzie musiała zostać dostosowana do nowych wymogów (szczególnie w zakresie zwoływania ich posiedzeń czy częstotliwości ich odbywania), a wspólnicy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością winni rozważyć zasadność wprowadzenia w umowie spółki możliwości korzystania przez radę nadzorczą z usług doradcy - tłumaczy Mariusz Mirosławski.

Nowe regulacje przewidują również odpowiedzialność karną m.in. za nieprzekazywanie w terminie radzie nadzorczej informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień, czy przekazanie radzie nadzorczej dokumentów niezgodnych ze stanem faktycznym.

- Skazanie prawomocnym wyrokiem także za ww. przestępstwa, także popełnione nieumyślnie, uniemożliwiać będzie zasiadanie w zarządzie, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej, czy pełnienie funkcji likwidatora lub prokurenta - tłumaczy Mariusz Mirosławski.

Ekspert zaznacza również, że choć zmiany przepisów KSH będą miały większy wpływ na duże podmioty, także mniejsze spółki powinny się ze zmianami tymi szczegółowo zapoznać.

- Nowelizacja, w początkowym okresie jej obowiązywania, może przysporzyć mniejszym spółkom kapitałowym, które nie posiadają mocno rozwiniętych struktur organizacyjnych i dużych zasobów kadrowo-kompetencyjnych, trochę kłopotów organizacyjnych. W dłuższej perspektywie jednak, wyznaczając określone standardy postępowania, spowoduje poprawę funkcjonowania takich spółek. Każda zmiana na początku może budzić niepokój, jednak spokojne wdrażanie nowych reguł przyniesie pozytywny skutek - tłumaczy Mariusz Mirosławski, radca prawny, wspólnik Kancelarii Radców Prawnych Mirosławski, Galos, Mozes w Sosnowcu.