Spis treści
Znaczenie wzajemności w umowach kredytowych
Wzajemność umowy kredytowej jest kluczowym zagadnieniem w kontekście rozstrzygania spraw dotyczących kredytów frankowych, zwłaszcza w sytuacjach, gdy umowa zostaje unieważniona z powodu klauzul abuzywnych. Unieważnienie umowy przez sąd rodzi pytania o sposób rozliczenia między stronami, a to, czy umowa jest uznawana za wzajemną, ma wpływ na przebieg tego procesu.
Latem 2022 roku Rzecznik Finansowy zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem, czy umowa o kredyt bankowy jest umową wzajemną, czy też dwustronnie zobowiązującą, ale nie wzajemną. W tle tego pytania pojawia się kwestia prawa zatrzymania, które strony mogą wykorzystać przy zwrocie świadczeń wzajemnych.
Prawo zatrzymania w sporach kredytowych
Rzecznik Finansowy zauważył, że banki często powołują się na prawo zatrzymania w sporach z konsumentami dotyczących kredytów indeksowanych i denominowanych do waluty obcej. W związku z tym pytania w tej sprawie kierowały do Sądu Najwyższego także sądy powszechne, które poszukiwały jasnych wytycznych w tej kwestii.
W praktyce, w jednej z rozpatrywanych spraw, bank składając apelację od wyroku unieważniającego umowę, jednocześnie oświadczył, że w przypadku utrzymania stanowiska o nieważności umowy, "podnosi zarzut zatrzymania świadczenia" należnego powódce do czasu zwrotu 230 tys. zł wypłaconego kredytu. Uznanie umów za wzajemne może ożywić dyskusję na temat stosowania prawa zatrzymania w sprawach frankowych, mimo że Trybunał Sprawiedliwości UE w latach 2023 i 2024 negatywnie orzekał o niektórych aspektach tego prawa.
Konsekwencje uchwały dla kredytobiorców
Decyzja Sądu Najwyższego ma istotne znaczenie dla kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyty frankowe. Uznanie umowy kredytowej za wzajemną może wpłynąć na sposób rozliczeń po unieważnieniu umowy. Kredytobiorcy mogą teraz oczekiwać, że sądy będą bardziej skłonne do uznawania ich roszczeń o zwrot nadpłaconych kwot, co może wpłynąć na ich sytuację finansową.
Źródło: PAP
