Dodatek za rozłąkę, zwany także rozłąkowym, jest dodatkowym świadczeniem wypłacanym pracownikom, którzy na polecenie pracodawcy wykonują czasowo pracę w innym miejscu niż określone w umowie o pracę, a nie jest to podróż służbowa w rozumieniu kodeksu pracy. Ponieważ pracownik czasowo zostaje odelegowany poza swoje miejsce zamieszkania, co wiąże się z rozłąką z rodziną, przyjaciółmi i opuszczeniem całego otaczającego środowiska, pracodawca rekompensuje mu te niedogodności. Wypłaca mu dodatek za rozłąkę, który zwiększa jego wynagrodzenie.
Zasady udzielania dodatki za rozłąkę
Kodeks pracy nie nakłada na pracodawców obowiązku wypłacania tego typu dodatku pracownikom przeniesionym do pracy z dala od domu.
- Zapis o wypłacaniu takiego dodatku powinien znaleźć się w przepisach wewnątrzzakładowych, czyli w regulaminie pracy lub w układzie zbiorowym. Jeżeli w zakładzie pracy nie ma układu zbiorowego ani obowiązku tworzenia regulaminu pracy, to taki zapis powinien być w umowie o pracę - zaznacza Waldemar Adametz z Państwowej Inspekcji Pracy.
Komu i w jakiej wysokości przysługuje dodatek za rozłąkę
Występują grupy osób, którym dodatek za rozłąkę jest wypłacany obowiązkowo. Mowa tutaj o: żołnierzach zawodowych, funkcjonariuszach Służby Wywiadu Wojskowego, funkcjonariuszach Służby Kontrwywiadu Wojskowego, funkcjonariuszach Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, urzędnikach państwowych, funkcjonariuszach celnych, sędziach Sądu Najwyższego oraz innych pracownikach zatrudnionych w zakładach pracy, w których obowiązek wypłaty dodatku za rozłąkę został wprowadzony w układzie zbiorowym pracy, czyli tam gdzie funkcjonują związki zawodowe.
Warto przeczytać:
Dodatek wypłacany jest z dołu. Obowiązkowo przysługuje za każdy dzień rozłąki w wysokości 95 proc. stawki diety określonej w przepisach w sprawie szczegółowych zasad ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Stawkę dodatku zaokrągla się do 1 grosza w górę. Ponieważ wysokość pełnej diety w przypadku podróży krajowej wynosi 30 złotych, dodatek za rozłąkę to 28,50 zł (95 proc. z 30 złotych). Poza tym raz w miesiącu, na koszt wojska, żołnierz może odwiedzić rodzinę.
Indywidualne przepisy w kwestii dodatku rozłąkowego dotyczą żołnierzy zawodowych. W ich przypadku rozłąkowe wypłacane jest ryczałtem w miesięcznej wysokości odpowiadającej 18-krotności diety, jaka jest wypłacana pracownikom państwowej i samorządowej jednostki budżetowej z tytułu podróży służbowej. Oznacza to dodatek do wynagrodzenia w wysokości 540 złotych miesięcznie (18 x 30 złotych). Warto zaznaczyć, że w przypadku żołnierzy zawodowych warunkiem otrzymania dodatku za rozłąkę jest pozostawanie w związku małżeńskim i posiadanie dzieci na utrzymaniu.
Dobrowolny dodatek za rozłąkę
Choć przepisy jasno wskazują kto obowiązkowo otrzymuje dodatek za rozłąkę, to przedstawiciele innych grup zawodowych również mogą liczyć na dodatkowe pieniądze. Warto bowiem zaznaczyć, że dobrowolnie dodatek za rozłąkę może wypłacać każdy inny pracodawca. Może też ustalić dowolne jego kwoty, a także reguły wypłacania. Wszystko zależy od dobrej woli i możliwości finansowych szefa.
Najpopularniejsze kierunki emigracji. Do tych krajów najwięc...
Co ważne, szef może płacić dodatek za rozłąkę nie tylko etatowcom, czyli osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Może również w ten sposób rekompensować rozstanie z bliskimi osobom zatrudnionym na umowę cywilno-prawną, czyli umowę zlecenia albo umowę o dzieło. Zapis o wypłacaniu rozłąkowego może się znaleźć w umowie o pracę albo w regulaminie wynagrodzeń obowiązującym w danej firmie. Tam zatem trzeba szukać informacji o wysokości dodatku za rozłąkę.
Kiedy nie należy się dodatek za rozłąkę
Dodatek za rozłąkę nie przysługuje za czas:
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy;
- urlopu wypoczynkowego, dodatkowego, zdrowotnego, szkoleniowego, okolicznościowego, wychowawczego lub bezpłatnego;
- zwolnień od pracy bez prawa do wynagrodzenia lub do zasiłku;
- delegowania do miejscowości zamieszkania lub zameldowania na pobyt stały, za czas krajowej podróży służbowej w miejscowości zamieszkania lub zameldowania na pobyt stały albo pobytu w niej w ramach odwiedzin rodziny;
- krajowej lub zagranicznej podróży służbowej, z tytułu której przysługuje dieta w pełnej wysokości;
- pobytu u rodziny w miejscu stałego zamieszkania w ramach odwiedzin;
- pobytu w szpitalu.
Czy dodatek za rozłąkę jest opodatkowany
Dodatek za rozłąkę wypłacany obowiązkowo jest zwolniony z podatku dochodowego na podstawie Ustawy z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Warto przeczytać:
- Zgodnie z nią wolny od podatku dochodowego jest dodatek za rozłąkę przysługujący na podstawie odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub układów zbiorowych pracy do wysokości diet za czas podróży służbowej na obszarze kraju określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju - mówi Waldemar Adametz.
Z kolei dodatek za rozłąkę wypłacany dobrowolnie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego. Potwierdza to Interpretacja Indywidualna z 4 listopada 2011 roku wydana przez dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy. Czytamy w niej:
"Z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika wprost, że zwolnieniu podlegają tylko i wyłącznie dodatki za rozłąkę przysługujące na podstawie odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz układów zbiorowych pracy. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że dodatki za rozłąkę przyznawane na innej podstawie niż wskazane w cytowanym przepisie nie są objęte przedmiotowym zwolnieniem".
