Kupili pompy ciepła i płacą jak za zboże. Czy państwo zawiodło?

Czy świadomość Polaków, jeśli chodzi o odnawialne źródła energii, wzrosła?

Obserwujemy, że coraz więcej gospodarstw domowych decyduje się na podjęcie inwestycji, które mają na celu obniżenie kosztów ogrzewania i energii elektrycznej. Gospodarstwa domowe mają możliwość skorzystania z różnych programów dofinansowania, m.in. z programu Czyste Powietrze. Jak do tej pory skorzystało z niego blisko milion gospodarstw domowych. Możemy więc mówić o wzroście świadomości, ale też o podejmowaniu konkretnych działań w kierunku modernizacji budynków, żeby poprawić ich standard energetyczny.

Jak pan ocenia program Czyste Powietrze? Niektórzy go krytykują i mówią, że m.in. brakuje właściwej kontroli wydatkowania środków.

Faktycznie jest tak, że występują pewne patologie, na które zwracamy uwagę już od dłuższego czasu. Mieliśmy takie przypadki, że w domach, które były tzw. wampirami energetycznymi, a więc miały bardzo słabe parametry energetyczne, bo były niedocieplone, montowano pompy ciepła. Te urządzenia nie powinny nigdy się znaleźć w takich budynkach, bo to jest droga do bardzo wysokich rachunków za ogrzewanie. Niestety sposób, w jaki program był prowadzony do tej pory, umożliwiał tego typu praktyki. Dlatego bardzo się cieszę, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który jest operatorem tego programu, w najbliższym czasie będzie przeprowadzał reformę programu. Jednym z założeń reformy jest to, aby nie dochodziło do takich sytuacji. Tych założeń zmian jest więcej – chodzi tu m.in. również o usprawnienie obsługi beneficjentów, aby nie czekali miesiącami na wypłatę środków. Istotne dla Czystego Powietrza jest to, że ten program ma fundamentalne znacznie, jeśli chodzi o ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami, ale też jeśli chodzi o ochronę gospodarstw domowych przed wysokimi kosztami. Warto też pamiętać, że mamy też drugi duży program wsparcia z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, który funkcjonuje od lat, ale jest trochę zapomniany.

Polski Alarm Smogowy cyklicznie przygotowuje raporty dotyczące kosztów ogrzewania. Jaki system ogrzewania jest teraz najbardziej opłacalny?

Mamy specjalny kalkulator, który umożliwia porównanie kosztów ogrzewania za pomocą różnych urządzeń grzewczych. Tu widzimy jedną ważną rzecz, w najlepszej sytuacji są te domy, które są dobrze docieplone, czyli najtańszym i najlepszym paliwem jest to, którego nie zmarnujemy. Właściciele domów, w których podniesiony już został standard grzewczy, są w najlepszej sytuacji i to oni mogą liczyć na najniższe rachunki za ogrzewanie. Obserwujemy też, że ceny nośników energii zmieniały się na tyle mocno, że wystąpiła pewna nieprzewidywalność. W ostatnim czasie, z kwartału na kwartał koszt ogrzewania gazem ziemnym czy pompą ciepła mocno się zmieniały. I to jest ważny wniosek dla rządu. Konieczne jest zapewnienie stabilności i przewidywalności kosztów. Bez tego trudno jest wybrać właściwy system ogrzewania.

Czy pompa ciepła bardziej się dziś opłaca niż np. piec na pellet? Pytam o to, bo wiele osób się dziś nad tym zastanawia. Co wynika z analiz pana organizacji?

Z naszego kalkulatora wynika, że pompa ciepła w dobrze docieplonym budynku, do tego wyposażonym w fotowoltaikę, jest tym rozwiązaniem, które wygrywa. To jest też ta technologia, która będzie się rozwijać w Europie i w naszym kraju. Elektryfikacja ogrzewania to proces, który już od pewnego czasu zachodzi. Jeśli jednak chcemy zapewnić stabilny rozwój tego rynku, to tu również jest potrzebna interwencja rządu, który powinien działać w kierunku zapewnienia przewidywalności cenowej. Powtórzę: to, czego dziś najbardziej boją się właściciele domów, to niestabilność cen i brak ich przewidywalności. Ludzie nie wiedzą, jaki będzie koszt ogrzewania w perspektywie roku czy dwóch, i to jest dziś największy problem. Niemniej jednak dom dobrze ocieplony zawsze będzie w najlepszej sytuacji.

Mam wrażenie, że pompy ciepła w ostatnim czasie cieszą się „złą prasą”. Wiele osób nacięło się na pompę, kupiło urządzenie niskiej jakości lub wbrew parametrom energetycznym swojego domu. Czy Polacy będą się przerzucać na inne rozwiązanie?

W programie Czyste Powietrze udział beneficjentów, którzy składają wnioski na zakup pomp ciepła i kotłów na pellet drzewny jest porównywalny. Jeśli jednak mówimy o kotłach na pellet, i przechodzeniu na ten system grzewczy, to tu zasadnicze pytanie jest takie, jak będzie wyglądał ten rynek, ile tego pelletu mamy w Polsce, i ile może się go pojawić na naszym rynku tak, aby jego cena gwałtownie nie poszybowała w górę. Niestety nie ma solidnych oszacowań, które by pokazywały, jak długo w sposób bezpieczny gospodarstwo domowe może ogrzewać się pelletem. Tak, ta technologia jest bardzo popularna, ale i w tym przypadku brakuje nam przewidywalności co do przyszłych kosztów.

Co jeszcze doradziłby pan rządowi? Czego brakuje, żeby dobrze przeprowadzić transformację energetyczną?

Uwolnienie potencjału efektywności energetycznej powinno być priorytetem dla tego rządu. Rząd musi na poważnie zacząć realizować obietnice i zobowiązania z umowy koalicyjnej, w której jest deklaracja, że termomodernizacja budynków będzie priorytetem i że rząd przyspieszy proces modernizacji i wymiany źródeł ciepła. Na tym polu jest jeszcze dużo do zrobienia. To, co budzi mój niepokój to to, że program Czyste Powietrze nie doczekał się długoletniego planu finansowego. W tej chwili, mówiąc kolokwialnie, program „jedzie na oparach” i za chwilę nie będzie na niego pieniędzy. Chcielibyśmy, żeby źródła finansowania były zapewnione nie w perspektywie roku czy półtora roku, ale w perspektywie do 2030-35, kiedy będzie wdrażana dyrektywa budynkowa. Musimy uruchomić dodatkowe źródła finansowania, jak przychody z ETS-u (Europejskiego Systemu Handlu Emisjami – red.), a do tego nie wystarczy decyzja jednego ministra, ale całego rządu.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Biznesu codziennie. Obserwuj StrefaBiznesu.pl!