Nowe tablice trwania życia GUS. Co to oznacza dla emerytów? Jak zmieni się wysokość ich świadczeń?

GUS opublikował nową tablicę trwania życia na podstawie danych o śmiertelności za 2022 r. Wynika z nich, że w ubiegłym roku odnotowano 447 tys. zgonów, czyli mniej o 72 tys. w stosunku do 2021 r. (519 tys.), a także mniej o 39 tys. niż w 2020 r. (486 tys.). Zgonów było jednak więcej o 39 tys. niż w 2019 r. (408 tys.), czyli ostatnim przedpandemicznym roku.

Jak wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku, w porównaniu do tablicy GUS z 2022 roku, mamy obecnie dłuższą średnią dalszego trwania życia we wszystkich przedziałach wiekowych, w tym o:

• 18,6 miesiąca dla 30-latków,
• 15,4 miesiąca dla 60-latków,
• 13,8 miesiąca dla 65-latków,
• 6,0 miesięcy dla 80-latków.

– Pomimo tego wydłużenia średnie dalsze trwanie życia jest jednak nadal krótsze niż w ostatniej tablicy GUS sprzed pandemii, tj. z 2020 roku, która powstała na podstawie danych o śmiertelności w 2019 roku – wyjaśnia ekspertka.

Podkreśla, że już od 1 kwietnia br. ZUS będzie korzystał z nowej tablicy GUS, obliczając wysokość nowo przyznawanych emerytur. Najnowsza tablica trwania życia oznacza, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 6,1 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 6,6 proc., niż gdyby była obliczona na podstawie poprzedniej tablicy.

Dla przykładu: 60-latka z kapitałem 500 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 1966,18 zł, czyli mniejszej o ok. 127 zł (z uwagi na to, że kapitał zostanie podzielony przez 254,3 zamiast 238,9 miesięcy). Natomiast 65-latek z kapitałem 500 tys. zł otrzyma emeryturę w kwocie 2380,95 zł, czyli mniejszej o ok. 167 zł (z uwagi na to, że kapitał zostanie podzielony przez 210,0 zamiast 196,2 miesięcy).

Jednocześnie podkreślono, że tablica pozwala na obliczenie wciąż wyższej emerytury niż przed pandemią o 2,8 proc. dla 60-latki oraz 3,6 proc. dla 65-latka. Rzeczniczka zastrzega, że w przypadku osób, które pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego pracowały dłużej, ZUS przy wyliczaniu emerytury porównuje dwie tablice.

– Bierzemy pod uwagę tą z miesiąca, w którym ktoś osiągnął wiek emerytalny i tą z miesiąca, w którym złożył wniosek o przyznanie emerytury. Zawsze uwzględniamy wyliczenia z zastosowaniem tej tablicy, która jest dla naszego klienta korzystniejsza – zapewnia i przypomina, że „najlepszym sposobem na naprawdę wysoką emeryturę jest dłuższa praca”.

– Z naszych obliczeń wynika, że każdy, dodatkowy rok aktywności zawodowej podnosi ją o kilkanaście procent – podaje Kowalska-Matis.

Co do zasady nowe tablice nie dotyczą osób, które przeszły na emeryturę i dalej już nie pracują.

Przeliczenie emerytury jest możliwe tylko w ściśle określonych sytuacjach, np., gdy emeryt już po jej przyznaniu pracował i odprowadzał składki emerytalne. Raz na rok lub po ustaniu zatrudnienia może złożyć wniosek do ZUS o ponowne przeliczenie emerytury. – W tej sytuacji najnowsza tablica zostanie wykorzystana wyłącznie w odniesieniu do dodatkowych składek, a nie do całej, wcześniej naliczonej emerytury – wyjaśniono.