Polska a globalna średnia
Polska co roku osiąga Dzień Długu Ekologicznego znacznie wcześniej niż globalna średnia, która przypada w sierpniu. To pokazuje, że nasz styl życia i model gospodarki są wyjątkowo obciążające dla planety. Nasze gospodarstwa domowe, sektor energetyczny oraz transport mają największy udział w nadmiernej eksploatacji środowiska.
– Gdyby cały świat przyjąłby model konsumpcji zasobów naturalnych typowy dla Polski, ludzkość potrzebowałaby ponad dwóch planet, aby zaspokoić swoje potrzeby. To wyraźny sygnał, że nasz styl życia znacząco przekracza możliwości regeneracyjne Ziemi – komentuje Ilona Jędrasik, zastępca dyrektora ds. zmian klimatu i współpracy międzynarodowej w IOŚ-PIB.
– Trzy filary naszej codzienności, czyli gospodarstwa domowe, sektor energetyczny oraz transport, mają największy udział w nadmiernej eksploatacji środowiska i wymagają gruntownych zmian" – dodaje.
Zasoby naturalne i ich wyczerpywanie
Naturalne zasoby Ziemi są ograniczone, a ryzyko ich wyczerpania staje się coraz bardziej realne. Dotyczy to szczególnie paliw kopalnych, takich jak ropa naftowa, węgiel kamienny i gaz ziemny, które wciąż stanowią podstawę globalnej gospodarki energetycznej. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej zasoby ropy naftowej mogą zostać poważnie uszczuplone w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat.
Niszczenie siedlisk naturalnych, wylesianie, skażenie wód i degradacja gleby to tylko niektóre z negatywnych skutków intensywnej eksploatacji środowiska. Prowadzą one do utraty różnorodności biologicznej oraz zaburzeń w funkcjonowaniu ekosystemów, których odbudowa jest niezwykle trudna, a niekiedy wręcz niemożliwa.
Konieczność działań na rzecz środowiska
W obliczu tych alarmujących faktów konieczne jest podjęcie zdecydowanych działań na wszystkich poziomach – od indywidualnych wyborów konsumenckich, przez zmiany w politykach publicznych, aż po transformację gospodarczą w kierunku bardziej zrównoważonego modelu rozwoju. Świadomość naszego wpływu na planetę to dopiero pierwszy krok. Kolejnym musi być realne ograniczenie zużycia zasobów, inwestowanie w odnawialne źródła energii, rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym oraz promowanie odpowiedzialnej konsumpcji.
Odwrócenie trendu nadmiernej eksploatacji Ziemi to nie tylko wyzwanie, ale także odpowiedzialność, którą ponosimy wobec przyszłych pokoleń. To, jak dzisiaj zarządzamy zasobami naturalnymi, wpłynie na jakość życia naszych dzieci i wnuków. Współczesne pokolenie stoi przed szansą wprowadzenia realnych zmian, które pozwolą zminimalizować negatywne skutki działań człowieka.
Dzień Długu Ekologicznego (ang. Earth Overshoot Day) to inicjatywa organizacji Global Footprint Network, która w obrazowy sposób pokazuje skalę nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych przez ludzkość. Wyznacza się go, porównując potencjał biologiczny, czyli zdolność ekosystemów do odnawiania zasobów (ang. biocapacity) z globalnym śladem ekologicznym.
