Przestój w kluczowym polskim reaktorze. Nie ma nawet na pensje

Maciej Badowski
Opracowanie:
Po 10 latach straciło ważność dotychczasowe zezwolenie Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki na eksploatację jądrowego reaktora badawczego Maria.
Po 10 latach straciło ważność dotychczasowe zezwolenie Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki na eksploatację jądrowego reaktora badawczego Maria. Bartek Syta/ Polska Press
31 marca 2025 r. po 10 latach straciło ważność dotychczasowe zezwolenie Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki na eksploatację jądrowego reaktora badawczego Maria, a reaktor ciągle jeszcze nie uzyskał nowej licencji. – Licencja nie jest tak naprawdę największym problemem reaktora Marii, jest nim natomiast  ustawiczny brak budżetu – komentuje dla Strefy Biznesu Maciej Stańczyk z BCC.

Spis treści

Przerwa techniczna i bezpieczeństwo reaktora

Reaktor Maria, po 10 latach eksploatacji, musiał zostać wyłączony z powodu wygaśnięcia zezwolenia Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Jak wyjaśnia dyrektor NCBJ, prof. Krzysztof Kurek, przerwa ta była planowana i zbiega się z cyklicznymi przerwami technicznymi, które są standardową procedurą w pracy reaktora.

– Reaktor jest tak bezpieczny jak dotąd – uspokoił dyrektor NCBJ prof. Krzysztof Kurek.

Podczas przerwy technicznej, która potrwa do 8 maja, prowadzone będą prace modernizacyjne, mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa reaktora. Prof. Kurek podkreśla, że każda modernizacja przyczynia się do wzrostu bezpieczeństwa Marii.

Jedna licencja wygasła a druga jeszcze nie ruszyła. Nieszczęśliwie się stało, że nie zostało to zkoordynowane w czasie. Na 100 proc. Państwowa Agencja Atomistyki tą licencję przedłuży – komentuje dla Strefy Biznesu Maciej Stańczuk. ekspert BCC ds. energetyki i transformacji energetycznej.

– To się wydarzy najprawdopodobniej w ciągu 2 najbliższych m-cy. Licencja nie jest tak naprawdę największym problemem reaktora Marii - jest nim natomiast  ustawiczny brak budżetu – podkreśla. – Z tego co wiem środki budżetowe są tak ograniczone, że nie ma na wynagrodzenia pracowników – dodaje.

Proces uzyskiwania nowej licencji

NCBJ złożyło do Państwowej Agencji Atomistyki wszystkie wymagane dokumenty, aby przedłużyć zezwolenie na pracę reaktora. Proces ten rozpoczął się 20 sierpnia 2024 roku, zgodnie z prawem atomowym.

– Dozór jądrowy ma pół roku na rozpatrzenie dokumentów, ale jeśli zażąda dodatkowych dokumentów czy analiz, termin na rozpatrzenie się może przedłużyć – wyjaśnił z kolei prof. Kurek.

Jednocześnie przyznaje, że liczyli się z możliwością opóźnień w uzyskiwaniu licencji, dlatego zaplanowano przerwę w działaniu reaktora na kilka tygodni po wygaśnięciu dawnej licencji.

Wyzwania związane z nowymi wymogami

Prawo atomowe uległo zaostrzeniu w ciągu ostatnich 10 lat, co wymaga od NCBJ dostosowania się do nowych przepisów. Jednak przepisy te nie precyzują wymogów dla reaktorów badawczych, takich jak Maria, co wymaga interpretacji.

– Prawo atomowe precyzyjnie określa, jakie wymogi mają spełniać reaktory energetyczne, czyli duże, które pracują 24 godziny na dobę. Nie ma zaś konkretnych wytycznych dla reaktorów badawczych – wyjaśnił.

Prof. Kurek jest jednak optymistycznie nastawiony do uzyskania nowej licencji do 8 maja, choć przyznaje, że wszystko zależy od decyzji dozoru jądrowego.

Konsekwencje dla produkcji radioizotopów

Reaktor Maria jest kluczowy dla produkcji radioizotopów wykorzystywanych w medycynie nuklearnej. Prof. Kurek zapewnia, że nie ma powodów do niepokoju, a licencja powinna zostać uzyskana przed zakończeniem przerwy technicznej.

– Na razie nie ma powodów do niepokoju, powinniśmy uzyskać licencję zanim reaktor skończy przerwę techniczną. Jeśli tak się stanie, nie będzie żadnych perturbacji w pracy reaktora i w produkcji radioizotopów dla medycyny nuklearnej – ocenił dyrektor.

W przypadku przedłużenia procesu uzyskiwania licencji, NCBJ-POLATOM będzie zmuszony do zakupu radioizotopów na rynku zewnętrznym, co jest znacznie droższym rozwiązaniem.

Reaktor Maria, mimo wygaśnięcia dotychczasowej licencji, pozostaje bezpieczny i przechodzi zaplanowaną przerwę techniczną. NCBJ intensywnie pracuje nad uzyskaniem nowej licencji, a prof. Krzysztof Kurek wyraża nadzieję na pomyślne zakończenie tego procesu do 8 maja. W międzyczasie prowadzone są prace modernizacyjne, które mają na celu dalsze zwiększenie bezpieczeństwa reaktora.

źródło: PAP

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Biznes

Polecane oferty
* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera
Wróć na strefabiznesu.pl Strefa Biznesu