Zmiany w kierownictwie NCBJ
Ministerstwo Przemysłu ogłosiło decyzję o odwołaniu prof. Krzysztofa Kurka za pośrednictwem wpisu na portalu X. Zmiana na stanowisku dyrektora NCBJ ma na celu poprawę funkcjonowania ośrodka badawczego, który odgrywa kluczową rolę w rozwoju energetyki jądrowej w Polsce.
– Mając na uwadze konieczność usprawnienia funkcjonowania Narodowego Centrum Badań Jądrowych, a w szczególności konieczność odpowiednio priorytetowego traktowania eksploatacji reaktora badawczego Maria, Minister Przemysłu podjęła decyzję o odwołaniu prof. Krzysztofa Kurka z funkcji – przekazał resort.
Ministerstwo podkreśliło, że nowy dyrektor zostanie wyłoniony w drodze konkursu. Oczekuje się, że przedstawi on plan działalności NCBJ, który będzie wspierać wdrożenie energetyki jądrowej w Polsce, z naciskiem na rolę reaktora badawczego.
– Ministerstwo Przemysłu będzie oczekiwać od nowego dyrektora, który zostanie wyłoniony w drodze konkursu, przedstawienia planu działalności NCBJ jako ośrodka badawczego wspierającego wdrożenie energetyki jądrowej w Polsce, ze szczególną rolą reaktora badawczego, a następnie wdrożenia go w życie – dodano.
Wygaśnięcie licencji reaktora MARIA
31 marca br. wygasło dotychczasowe zezwolenie na eksploatację reaktora MARIA, co zmusiło NCBJ do jego wyłączenia. Nowa licencja nie została jeszcze uzyskana, mimo że wniosek o jej przedłużenie złożono już 20 sierpnia ubiegłego roku.
Prof. Kurek wyjaśnił, że przerwa w pracy reaktora zbiegła się z zaplanowaną cykliczną przerwą techniczną, która potrwa do 8 maja. W tym czasie prowadzone są prace modernizacyjne, a uzyskanie nowej licencji jest spodziewane przed końcem przerwy.
– Liczyliśmy się z tym, że może nastąpić poślizg w uzyskiwaniu licencji – zaznaczył prof. Kurek i wyjaśnił, że właśnie dlatego zaplanowano przerwę w działaniu reaktora na kilka tygodni po terminie wygaśnięcia dawnej licencji, a więc od 1 kwietnia do 8 maja.
Wyzwania związane z nowymi wymogami
Zmiany w prawie atomowym wprowadziły nowe wymogi, które muszą być spełnione przez reaktory badawcze. Prof. Kurek podkreślił, że choć przepisy precyzyjnie określają wymogi dla reaktorów energetycznych, brak jest konkretnych wytycznych dla reaktorów badawczych, co wymaga interpretacji przepisów.

Biznes
– Przez ostatnie 10 lat znacznie też jednak zaostrzyło się prawo atomowe. Musimy spełniać więcej wymogów niż dawniej – powiedział w środę prof. Kurek.
Reaktor Maria, który działa od 50 lat, musi dostosować się do nowych wymagań, co nie oznacza obniżenia poziomu bezpieczeństwa jego eksploatacji. Prof. Kurek zaznaczył, że jeśli nowa licencja zostanie uzyskana przed końcem przerwy technicznej, nie będzie problemów z produkcją radioizotopów dla medycyny nuklearnej.
– To, że 31 marca minął termin licencji i od 1 kwietnia reaktor nie może pracować - nie oznacza, że bezpieczeństwo jego eksploatacji spadło. Zmieniły się tylko wymagania. Musimy je dostosować do nowego prawa atomowego – skomentował.
Przyszłość reaktora Maria i nowe projekty
Minister Czarnecka podczas wykładu na Politechnice Śląskiej odniosła się do sytuacji związanej z reaktorem Maria, wyrażając nadzieję, że w połowie maja uzyska on stosowne zgody i pozwolenia. Podkreśliła również, że doświadczenia zdobyte przy reaktorze Maria są wykorzystywane w pracach nad nowym projektem reaktora wysokotemperaturowego HTGR.
– Ten reaktor nie dostał stosownych zgód i pozwoleń od Polskiej Agencji Atomistyki, ale jest domniemanie, że w połowie maja dostanie - spełni warunki bezpieczeństwa –powiedziała.
Reaktor HTGR, będący częścią projektu SMR, ma osiągać znacznie wyższą temperaturę chłodziwa na wyjściu niż tradycyjne reaktory modularne chłodzone wodą. Jest to kolejny krok w rozwoju technologii jądrowej w Polsce, który ma na celu zwiększenie efektywności i bezpieczeństwa energetyki jądrowej.
Podsumowując, decyzja o odwołaniu prof. Kurka oraz wyzwania związane z uzyskaniem nowej licencji dla reaktora Maria wskazują na dynamiczne zmiany w sektorze badań jądrowych w Polsce. Nowe kierownictwo NCBJ będzie miało kluczową rolę w dalszym rozwoju i wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań w energetyce jądrowej.
źródło: PAP