Dojrzałe centra vs. młode parki handlowe
Centra handlowe w Polsce zaczęły powstawać w drugiej połowie lat 90-tych i obecnie rynek jest nimi nasycony. Parki handlowe, mimo że są nowym formatem, szybko się rozwijają. Obecnie w Polsce działa 256 parków handlowych, z czego ponad połowa powstała w ostatnich pięciu latach. W porównaniu, na rynku funkcjonuje 456 centrów handlowych, z czego tylko 7 proc. to obiekty mające pięć lat.
– Centra i parki handlowe różnią się układem, ofertą oraz dostępnością komunikacyjną. Centra oferują bardziej zróżnicowany tenant mix i więcej przestrzeni rozrywkowej, podczas gdy parki handlowe skupiają się na wygodzie zakupów i łatwym dostępie do lokali. Parki są postrzegane jako bardziej praktyczne i mniej bodźcujące sensorycznie – wskazuje Ewa Derlatka-Chilewicz z Cushman & Wakefield.
– Granice między tymi dwoma formatami czasem się zacierają, a tenant mix parków handlowych jest coraz bardziej różnorodny. Zauważamy, że marki, które klientom do tej pory kojarzyły się głównie z centrami handlowymi, rozwijają się także w parkach handlowych. Mimo pozornej konkurencji centra i parki handlowe często współistnieją w synergii, przyciągając klientów do całego kompleksu handlowego i podnosząc prestiż danej lokalizacji lub dzielnicy – dodaje.
Badanie przeprowadzone przez Cushman & Wakefield na próbie 1610 respondentów wykazało, że centra handlowe są odwiedzane co najmniej raz w miesiącu przez 84 proc. mieszkańców miast, a 42 proc. odwiedza je raz w tygodniu lub częściej. Parki handlowe, mimo mniejszej powierzchni, również cieszą się popularnością – 73 proc. respondentów odwiedza je co najmniej raz w miesiącu.
– Porównując wyniki badania ankietowego z 2023 roku, widzimy, że centra handlowe odnotowały poprawę – o 11 pp. spadł odsetek osób deklarujących rzadsze wizyty niż raz w miesiącu, a o 8 pp. wzrosła liczba odwiedzających je raz w tygodniu. W przypadku parków handlowych zmiany były bardziej umiarkowane, jednak również pozytywne – o 3 pp. wzrosła liczba osób, które deklarują cotygodniowe wizyty, zaś o 3 pp. spadł odsetek klientów, którzy wskazują, że w ogóle ich nie odwiedzają – zauważa Ewelina Staruch, Cushman & Wakefield.
Demografia i preferencje zakupowe
Preferencje dotyczące wyboru centrum lub parku handlowego są silnie związane z profilem demograficznym konsumentów. W Warszawie parki handlowe są mniej popularne – 24 proc. odwiedza je raz w tygodniu lub częściej, podczas gdy w mniejszych miastach ten odsetek wynosi 36 proc.
Najczęstszymi bywalcami centrów handlowych są osoby w wieku 18-29 lat, które traktują je jako miejsce zakupów i rozrywki. Starsi konsumenci, w wieku 50-65 lat, częściej wybierają wolnostojące sklepy spożywcze, targowiska i bazary.
Centra handlowe są częściej odwiedzane przez osoby z większych gospodarstw domowych, zwłaszcza te z dziećmi. 51 proc. osób z takich gospodarstw deklaruje cotygodniowe wizyty w centrach. W parkach handlowych kluczowym czynnikiem jest posiadanie samochodu, co wynika z ich lokalizacji poza centrami miast.
– Parki handlowe mają wyraźnie niższą popularność w Warszawie - 24% odwiedza je raz w tygodniu lub częściej, podczas gdy w mniejszych miastach ten odsetek sięgał 36%. Jeśli chodzi o profil demograficzny klientów to najczęstszymi bywalcami centrów handlowych są najmłodsze osoby w wieku 18-29 lat, ponieważ jest to dla nich dogodne miejsce nie tylko na zakupy, ale także na spędzanie wolnego czasu i rozrywkę. Starsi konsumenci w przedziale wiekowym 50-65 lat chętniej wybierają wolnostojące sklepy spożywcze, targowiska i bazary – dodaje Derlatka-Chilewicz.
Struktura najemców i miejsca zakupów
Analiza tenant mixu centrów handlowych w największych aglomeracjach w Polsce wykazała, że dominują w nich sklepy z modą (27 proc.). Usługi zajmują drugie miejsce (16 proc.), a gastronomia, która rośnie w popularności, stanowi 11 proc. tenant mixu.
– Rosnący odsetek gastronomii w tenant mixie centrów handlowych, który wynosi obecnie 11 proc. pokrywa się z globalnym trendem transformacji centrów w miejsca spotkań i spędzania wolnego czasu oraz popularnością jedzenia „na mieście”. Kategoria rozrywki osiągnęła 2 proc. pod względem liczby lokali, lecz w odniesieniu do powierzchni ten udział byłby znacznie większy, gdyż kina, kręgielnie, sale zabaw czy siłownie zajmują wielkopowierzchniowe lokale. Mimo że nie stanowią większości tenant mixu, podnoszą odwiedzalność i zachęcają klientów do spędzania czasu poza samymi zakupami – dodała Staruch.
W parkach handlowych dominują sklepy z kategorii „Dom i wyposażenie wnętrza” (19 proc.), co wskazuje na ich praktyczny charakter. Sklepy dyskontowe typu „value retailers” mają 12 proc. udział w liczbie lokali w parkach handlowych.
Funkcje uzupełniające
Centra i parki handlowe pełnią nie tylko funkcje zakupowe, ale także rozrywkowe i gastronomiczne. Duże centra handlowe są liderami w zaspokajaniu potrzeb rozrywkowych – 50 proc. respondentów wybiera je najczęściej w tym celu. Parki handlowe, mimo że mniej kojarzone z rozrywką, przyciągają ponad 15 proc. ankietowanych.
W miarę rozwoju sektora parków handlowych możemy spodziewać się ich dalszej ewolucji, dostosowywania do nowych trendów i potrzeb klientów, co przyciąga inwestorów zainteresowanych dynamicznymi i zrównoważonymi przestrzeniami handlowymi przyszłości.
