Proces globalizacji rynku postępujący od lat, przyspieszył gwałtownie dzięki cyfryzacji. Dodatkowo wybuch pandemii Covid-19 w 2020 roku spowodował konieczność jeszcze bardziej rozszerzonej automatyzacji i digitalizacji procesów na rynku. Zaczynając od produkcji, przez obsługę klienta, a na logistyce i analityce kończąc. To wszystko wpływa na zmieniające się trendy i zapotrzebowania na pracowników. Tendencja spadkowa jest wyraźnie widoczna w obszarach produkcji przetwórstwa spożywczego czy administracji państwowej.
Przedsiębiorstwa chętnie korzystają z dotacji unijnych, dzięki którym mogą inwestować w rozwój swojego zaplecza maszynowego i automatyzację wielu procesów. Maszyny o wiele szybciej i przede wszystkim taniej wykonują powtarzalne i rutynowe czynności np. przesypywanie, płukanie, suszenie, mieszanie, malowanie, pakowanie. Podobnie jest z analityką czy, dzięki rozwojowi i coraz bardziej dostępnej sztucznej inteligencji, obsługą klienta.
Czy roboty całkiem wyprą ludzkie ręce z rynku? To temat na osobny artykuł. Tymczasem sprawdźmy, w których zawodach widać tendencję spadkową zatrudnienia:
Pracownicy produkcji w branży spożywczej i nie tylko
Tutaj miejsce pracowników zajmują tańsze w utrzymaniu, często o wiele bardziej precyzyjne i szybsze maszyny. Na produkcji stawia się na operatorów urządzeń oraz inżynierów.
Administracja państwowa i obsługa klienta
Cyfryzacja i powszechny dostęp do urządzeń mobilnych pozwalają na bezpieczne przesyłanie dokumentów, składania wniosków oraz uzyskiwania pomocy zupełnie zdalnie. Szybkie i intuicyjne w obsłudze aplikacje rozwiązują wiele problemów, chociażby z obszaru informacji czy przekazywania instrukcji krok po kroku.
Kasjerzy
Samoobsługowe kasy to tylko namiastka tego, jak zaawansowana może być technologia obsługi klienta. Na całym świecie pojawiają się urządzenia w instytucjach i dużych sklepach, które pomogą wybrać odpowiedni formularz czy skierują klienta do właściwej strefy z budynku, aby załatwił swoją sprawę.
Dyspozytorzy
Kontakt z dyspozytorem dzisiaj zastępują łatwe w obsłudze aplikacje np. do robienia zakupów, pozyskiwania informacji o rozkładach jazdy, awariach na drogach, zamawiania taksówki czy jedzenia. Umawianie wizyt lekarskich, a nawet podpisywanie umów już dziś odbywa się bez udziału drugiego człowieka. Dyspozytor to zawód potrzebny w miejscach, w których ze względów technicznych i fizycznych może zawieźć technologia lub ze względów ochrony życia nie można tyko na niej polegać np. w górnictwie czy w ratownictwie.
Automatyzacja usprawnia prowadzenie biznesów i wpływa na obniżenie kosztów przedsiębiorstw, dlatego z czasem lista zawodów odchodzących do lamusa będzie stopniowo się wydłużać. Pewnie już dzisiaj można by do niej dopisać kilka pozycji. Jednocześnie w naturalny sposób pojawia się zapotrzebowanie w sferze projektowania, programowania, automatyki i robotyki czy samej obsługi urządzeń „wyręczających” człowieka.
Na przykład do 2022 r. ponad połowa zadań związanych z przetwarzaniem danych i wyszukiwaniem informacji — a nawet niektóre zadania związane z rozumowaniem, podejmowaniem decyzji i administracją — będą wykonywane przez maszyny.
Raport World Economic Forum wyróżniło także inne zawody, których rola będzie znacząco mniejsza już w 2022 r.:
- Referent ds. wprowadzania danych
- Księgowi
- Asystenci, sekretarze administracyjni
- Pracownicy montażowi i fabryczni
- Pracownicy informacji i obsługi klienta
- Urzędnicy ds. ewidencji i przechowywania zapasów (logistyka)
- Dyrektorzy Generalni i Operacyjni
- Urzędnicy pocztowi
