Jak zatrudnić cudzoziemca? Zobacz, co zrobić, żeby powierzyć pracę cudzoziemcowi

Przedsiębiorcy z niektórych branż często mają trudności ze znalezieniem pracowników. Korzystnym dla nich rozwiązaniem może być zatrudnienie osób ze wschodu. Pracodawca, który chce powierzyć pracę cudzoziemcowi, ma kilka opcji działania do wyboru. Może zatrudnić cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi lub przyjąć do pracy cudzoziemca, który posiada:

• zezwolenie na pobyt czasowy upoważniające do podjęcia pracy w Polsce na okres dłuższy niż 3 miesiące (maksymalnie 3 lata z możliwością przedłużenia),
• zezwolenie na pobyt czasowy, upoważniające do podjęcia pracy ze względu na pracę sezonową (maksymalnie 9 miesięcy),
• zezwolenie na pobyt stały, wydawane przy spełnieniu warunków określonych w art. 195 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach (takie zezwolenie umożliwia cudzoziemcowi pobyt i podjęcie pracy w Polsce na czas nieokreślony),
• zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, umożliwiające podjęcie pracy.

Zatrudnienie cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi jest dla pracodawcy najwygodniejszym rozwiązaniem. Umożliwia legalną pracę i pobyt w Polsce przez okres 90 dni w ciągu kolejnych 180 dni. (Oświadczenie to uprawnia do wykonywania pracy, która nie jest sezonowa, do 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.) Jeżeli rekrutacja ma miejsce w kraju pochodzenia kandydata, trzeba jednak liczyć się z koniecznością wyrobienia wizy i ewentualnym czasem oczekiwania na jej wyrobienie. Warto jednak pamiętać, że obywatele sześciu państw – Rosji, Gruzji, Mołdawii, Białorusi, Armenii i Ukrainy mają prawo do korzystania z ruchu bezwizowego (mogą przekroczyć granicę z Polską bez konieczności ubiegania się o wizę).

- Jeżeli cudzoziemiec jest w grupie 6 państw – Federacji Rosyjskiej, Gruzji, Republiki Mołdawii, Białorusi, Armenii oraz Ukrainy, wówczas możemy zarejestrować dla niego oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w powiatowym urzędzie pracy, ale na maksymalnie 180 dni pracy. Koszt takiego oświadczenia wynosi 30 zł, a proces rejestracji nie powinien trwać dłużej niż 7 dni kalendarzowych – mówi Strefie Biznesu Daniel Sola, dyrektor ds. projektów międzynarodowych w Trenkwalder Polska.

Wśród formalności, których należy dopełnić w związku z zatrudnieniem cudzoziemca na podstawie oświadczenia, ekspert wymienia:

• wypełnienie i złożenie wniosku do powiatowego urzędu pracy,
• dostarczenie kopii wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca,
• opłatę w wysokości 30 zł,
• dołączenie oświadczenia o niekaralności podmiotu,
• załączenie dokumentu potwierdzającego tożsamość pracodawcy lub odpisu KRS.
• Co ważne, w chwili obecnej większość urzędów realizuje wnioski online. Przedsiębiorca, który chce złożyć oświadczenie, musi jednak posiadać profil zaufany. Dodatkowo, po wydaniu oświadczenia, należy zgłosić w urzędzie podjęcie lub niepodjęcie przez przez cudzoziemca pracy. Warto także wiedzieć, że okres pobytu cudzoziemców zatrudnionych na podstawie oświadczenia w trakcie pandemii został wydłużony ze względu na powyższe okoliczności.

Zatrudnienie pracownika sezonowego

Pracodawca, który poszukuje pracownika sezonowego na okres dłuższy niż 3 miesiące, może wnioskować w powiatowym urzędzie pracy o zezwolenie sezonowe na pracę cudzoziemca. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby starać się o takie zezwolenie dla osoby, która została zatrudniona na podstawie oświadczenia.

- Jeżeli PKD pracodawcy będzie wskazywało na pracę sezonową, to wtedy też musimy udać się do powiatowego urzędu pracy i złożyć wniosek o zezwolenie sezonowe dla naszego cudzoziemca. Takie zezwolenie wydawane jest na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym, a jego koszt i realizacja wynoszą tyle samo, co wyżej wymienionego oświadczenia – 30 zł. Na złożenie wniosku mamy maksymalnie 7 dni kalendarzowych – tłumaczy Daniel Sola.

Przed zatrudnieniem cudzoziemca do pracy sezonowej przedsiębiorca powinien zadbać o:

• wypełnienie i złożenie wniosku do powiatowego urzędu pracy,
• dostarczenie kopii wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca,
• opłatę 30 zł,
• dołączenie oświadczenia o niekaralności podmiotu,
• dostarczenie informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy oraz dokumentów potwierdzających stawiane wymagania (nie dotyczy to obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji lub Ukrainy),
• załączenie dokumentu potwierdzającego tożsamość pracodawcy lub odpisu KRS,
• zaświadczenie o powierzchni fizycznej i przeliczeniowej gospodarstwa rolnego (dotyczy to osób prowadzących gospodarstwo rolne).

Zatrudnienie cudzoziemca na okres do trzech lat

Przedsiębiorcy poszukujący pracownika na dłuższy okres mogą ubiegać się w urzędzie wojewódzkim o zezwolenie na zatrudnienie cudzoziemca do trzech lat. (Zezwolenie wydaje wojewoda.) Trzeba jednak liczyć się z dłuższym oczekiwaniem na decyzję (nawet 1–4 miesiące).

- Kolejną formą zatrudnienia cudzoziemca jest zezwolenie typu A, uzyskiwane w urzędzie wojewódzkim. Jest ono dłuższe od oświadczenia i może być zarejestrowane na okres nie dłuższy niż 3 lata (w przypadku zezwolenia typu B okres zatrudnienia może sięgać nawet 5 lat). Jednorazowa opłata za takie zezwolenie wynosi 100 zł. Na wydanie zezwolenia urząd wojewódzki ma miesiąc, aczkolwiek w większości w urzędów ten czas jest wydłużony o 1–4 miesiące – wyjaśnia dyrektor ds. projektów międzynarodowych w Trenkwalder Polska.

Ekspert przypomina, że do niezbędnych formalności zaliczają się:

• wypełnienie i złożenie wniosku do urzędu wojewódzkiego przed rozpoczęciem pracy cudzoziemca,
• dokonanie opłaty w kwocie 100 zł,
• dołączenie oświadczenia o niekaralności podmiotu,
• dostarczenie informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy oraz dokumentów potwierdzających stawiane wymagania (jeżeli istnieje taka konieczność),
• załączenie dokumentu potwierdzającego tożsamość pracodawcy lub odpisu KRS,
• dostarczenie kopii wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca.

Zatrudnienie cudzoziemca na podstawie zezwolenia na pobyt i pracę

W przypadku zatrudnienia cudzoziemca na podstawie zezwolenia na pobyt i pracę opłaty do uiszczenia (skarbowa i za wydanie karty pobytu) są wyższe. Ponosi je cudzoziemiec.

- Ostatnią formę zatrudnienia cudzoziemca stanowi jednolite zezwolenie na pobyt i pracę. Dedykowana jest ona cudzoziemcom, którzy chcą podjąć lub kontynuować pracę na terytorium Polski. Zezwolenie na pobyt czasowy udzielane jest na okres powyżej 3 miesięcy, do 3 lat. W tym wypadku cudzoziemiec musi złożyć wniosek osobiście do wojewody właściwego ze względu na miejsce jego pobytu. Opłata skarbowa wynosi 440 zł, a opłata za wydanie karty pobytu – 50 zł. Czas realizacji wniosku przez urząd wojewódzki nie jest jednoznaczny. Niektóre urzędy wydają zezwolenia po 6–8 miesiącach, zaś innym urzędom zdarza się prowadzić sprawę nawet 18 miesięcy – podkreśla Daniel Sola.

Zdobycie zezwolenia na pobyt i pracę cudzoziemca wiąże się z szeregiem formalności, które obejmują:

• wypełnienie i złożenie wniosku przez cudzoziemca do urzędu wojewódzkiego, co można zrobić najpóźniej w ostatnim dniu legalnego pobytu,
• dołączenie przez cudzoziemca czterech aktualnych fotografii oraz ważnego dokumentu podróży,
• dołączenie do wniosku załącznika nr 1, który ma obowiązek wypełnić pracodawca,
• uiszczenie opłat: skarbowej w kwocie 440 zł oraz za wydanie karty w kwocie 50 zł,
• dostarczenie informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy oraz dokumentów potwierdzających stawiane wymagania (jeżeli będzie to wymagane),
• złożenie dokumentu potwierdzającego posiadanie zapewnionego miejsca zamieszkania cudzoziemca,
• przedstawienie dokumentów poświadczających źródło stabilnego i regularnego dochodu cudzoziemca,
• przedłożenie dokumentu potwierdzającego posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego przez cudzoziemca.

Zatrudnienie rezydenta długoterminowego

Innym rozwiązaniem jest zatrudnienie rezydenta długoterminowego. W tym przypadku ciężar legalizacji pobytu spoczywa na pracowniku. Musi on być osobą o stabilnej sytuacji życiowej. Powinien także posiadać kapitał pozwalający utrzymać się w naszym kraju.

- Najszybszym i nie wymagającym skomplikowanych procedur sposobem na to, aby cudzoziemiec mógł zostać na stałe w Polsce, jest uzyskanie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego. Takie zezwolenie dotyczy cudzoziemca, który bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywa w Polsce legalnie i nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat. Zezwolenie to jest wydawane na czas nieokreślony, a sama karta ważna jest przez okres 5 lat – mówi Daniel Sola. – Cudzoziemiec, który chce starać się o takie zezwolenie, musi posiadać regularny i stabilny dochód, który wystarczy mu na pokrycie kosztów utrzymania siebie, jak i członków rodziny. Powinien też mieć ubezpieczenie zdrowotne, a także – wykazać potwierdzoną znajomość języka polskiego – dodaje ekspert.

Formalności, których należy dopilnować, obejmują:

• wypełnienie i złożenie przez cudzoziemca 2 wniosków do urzędu wojewódzkiego, najpóźniej w ostatnim dniu legalnego pobytu,
• dołączenie przez cudzoziemca czterech aktualnych fotografii oraz ważnego dokumentu podróży,
• uiszczenie płat: skarbowej w kwocie 640 zł i za wydanie karty w kwocie 50 zł,
• załączenie: dokumentu potwierdzającego posiadanie przez cudzoziemca miejsca zamieszkania,
• dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego, 5–letniego, legalnego i nieprzerwanego pobytu na terytorium Polski,
• dokumentów poświadczających źródło stabilnego i regularnego dochodu cudzoziemca,
• dokumentów potwierdzających posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego,
• dokumentów potwierdzających znajomość języka polskiego,
• zaświadczenia z ZUS o odprowadzanych składkach (emerytalnych, chorobowych, wypadkowych czy zdrowotnych) na ubezpieczenie społeczne za okres 3 lat.

Warto pamiętać, że cudzoziemcy, którzy zostali zatrudnieni na podstawie oświadczenia, mają przedłużone prawo do pracy i pobytu w Polsce na czas zagrożenia epidemicznego. Gdy jednak stan ten stan zostanie odwołany, pracodawca będzie miał 30 dni na przedłużenie legalności zatrudnienia swojego pracownika.