Emisja gazów cieplarnianych w Polsce
Według danych GUS, Polska w 2023 roku odpowiadała za 0,69 proc. globalnej emisji gazów cieplarnianych. W porównaniu z innymi krajami europejskimi, takimi jak Niemcy (1,29 proc.), Francja (0,73 proc.) i Hiszpania (0,54 proc.), Polska plasuje się w środku stawki. Na świecie największymi emitentami pozostają Chiny (30,1 proc.), USA (11,3 proc.) oraz Indie (7,8 proc.).
Spalanie paliw to główne źródło emisji gazów cieplarnianych w Polsce, odpowiadające za 78,1 proc. emisji w 2022 roku. Procesy przemysłowe i użytkowanie produktów stanowiły 6,2 proc., a emisja lotna z paliw wyniosła 5,8 proc. Te dane pokazują, jak istotne jest zarządzanie zużyciem paliw w kontekście zmniejszania emisji.
Rola rolnictwa w emisji
Rolnictwo jest jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń wpływających na środowisko naturalne. W 2022 roku jego udział w polskiej strukturze emisji gazów cieplarnianych wyniósł 8,8 proc. Polska posiadała w 2023 roku populację bydła wynoszącą 6,3 mln sztuk, co jest znacznie mniej niż we Francji (16,8 mln) i Niemczech (10,8 mln).
– Zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby powodowane jest m.in. przedostawaniem się składników odżywczych i pestycydów z systemu rolniczego – tłumaczyli autorzy raportu.
Niewykorzystane w rolnictwie związki azotu i fosforu mogą przedostawać się do wód, a azot do atmosfery, co podkreśla potrzebę zrównoważonego podejścia do rolnictwa.
Transport i emisja CO2
Transport jest kolejnym istotnym źródłem emisji dwutlenku węgla w Polsce. W 2022 roku samochody osobowe odpowiadały za 51 proc. emisji CO2 w transporcie, a ciężkie i lekkie samochody ciężarowe za odpowiednio 37,4 proc. i 11,3 proc. Lotnictwo cywilne miało marginalny udział wynoszący 0,2 proc.
W 2023 roku liczba pasażerów lotniczych w Polsce wyniosła ponad 50,1 mln, a samolotami przetransportowano 208,8 tys. ton towarów. Dla porównania, na drogach przewieziono ponad 1584,1 tys. ton, a koleją 229,9 tys. ton. Te dane wskazują na znaczenie transportu drogowego jako głównego źródła emisji w sektorze transportu.
Wylesianie i Zalesianie
– Zmiana klimatu jest zarówno przyczyną, jak i konsekwencją wylesiania i degradacji lasów – zauważył GUS.
Ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak susze, coraz częściej prowadzą do pożarów lasów, które emitują ogromne ilości CO2 do atmosfery.
W latach 2015-2020 wylesianie w Polsce wyniosło 0,8 tys. ha na rok, co jest stosunkowo niewielką wartością w porównaniu do Szwecji (13,1 tys. ha), Niemiec (7 tys. ha) i Austrii (5,8 tys. ha). Polska jest trzecim krajem w UE pod względem poziomu zalesiania, wynoszącym prawie 60 tys. ha na rok. W Finlandii i Szwecji wartości te były jeszcze wyższe.
Wkład finansowy Polski w ochronę klimatu
GUS przypomniał, że w ramach Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, państwa rozwinięte zobowiązały się do corocznego wkładu w wysokości 100 mld dolarów na międzynarodowe finansowanie działań związanych z klimatem. Polska w 2022 roku wniosła wkład wysokości 19,4 mln euro.
Ekstremalne zjawiska pogodowe i klimatyczne mogą prowadzić do strat ekonomicznych. W samej Unii Europejskiej w 2022 roku wyniosły one ponad 50 mld euro. To pokazuje, jak ważne jest inwestowanie w działania na rzecz ochrony klimatu, aby minimalizować przyszłe straty.
Dane GUS pokazują, że Polska ma istotny, choć nie największy, udział w globalnej emisji gazów cieplarnianych. Kluczowe sektory, takie jak energetyka, rolnictwo i transport, wymagają dalszych działań w kierunku redukcji emisji. Zrównoważone podejście do gospodarki i ochrona środowiska są niezbędne, aby sprostać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatycznymi.
źródło: PAP
