Przedsiębiorcy chcą zatrudniać niepełnosprawnych oraz ich opiekunów. Instytut Biznesu: opiekun na pracy zdalnej powinien zachować zasiłek

Instytut Biznesu opublikował najnowszą rekomendację, poświęconą problematyce zatrudniania osób niepełnosprawnych oraz ich opiekunów. Największą zmianą rekomendowaną przez przedsiębiorców wydaje się zachowanie świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekunów, którzy zdecydują się na pracę zdalną. Przedsiębiorcy dostrzegają też kwestię zwiększenia roli dużych samorządów w kwestii pracy osób niepełnosprawnych.

Niedługo po opublikowaniu stanowiska przedsiębiorców, z zapowiedzią zmian wyszedł także premier Mateusz Morawiecki. - Wprowadzimy nowe świadczenie, skierowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami, które mają największą trudność w samodzielnym funkcjonowaniu, które wynosić może nawet 200% renty socjalnej, czyli 3177 zł. - oświadczył na Twitterze szef polskiego rządu.

- Rząd przykłada wielką wagę do kwestii wsparcia najbardziej potrzebujących członków naszego społeczeństwa, w tym szczególnie osób z niepełnosprawnościami. Od 2015 roku zwiększyliśmy wydatki w tym zakresie z 15,5 miliarda złotych do ponad 40 miliardów obecnie. Wiemy, że ten obszar wymaga dalszych inwestycji i robimy wszystko, by pomagać dalej - obiecał premier Morawiecki.

Przedsiębiorcy widzą jednak wsparcie państwa nieco inaczej od polityków i zamiast zwiększania wydatków, sugerują rozwiązania systemowe, zachęcające do podjęcia pracy. Eksperci w stanowisku pt. "Rekomendacja Instytutu Biznesu dotycząca poprawy sytuacji materialnej osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów" wskazują szereg zmian, które mogłyby okazać się korzystne nie tylko dla samych osób potrzebujących, ale także dla przedsiębiorców. Dwa najważniejsze pomysły to brak ograniczeń dla podjęcia przez opiekuna pracy zdalnej, a także roczna waloryzacja świadczenia pielęgnacyjnego ustalanego według wskaźnika "cost of living index", z uwzględnieniem ulg państwowych i osłon przypisanych osobom zamieszkującym wspólnie z osobami niepełnosprawnymi.

Przedsiębiorcy liczą też na to, że uda się zachęcić samorządowców do wzięcia na siebie części ciężarów związanych z aktywizacją zawodową niepełnosprawnych oraz ich opiekunów. Trzecia propozycja Instytutu Biznesu to wprowadzenie przez większe samorządy (powyżej sołectwa) procentowego parytetu gwarantowanych miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami z częściową niepełnosprawnością i opiekunów osób niepełnosprawnych, w skali odpowiadającej wielkości tychże samorządów.

Jak przypominają eksperci Instytutu Biznesu, obecnie, jeśli ubezpieczony w okresie pobierania zasiłku opiekuńczego, wykonuje pracę zarobkową, narusza przepis art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Następnie w konsekwencji art. 35 ust. 2 ww. ustawy traci prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia. Instytut Biznesu zakłada, że Ustawodawca wykluczając możliwość podjęcia pracy, przez opiekuna osoby z niepełnosprawnością, w czasie sprawowania nad nią opieki kierował się racjonalnymi przesłankami, w tym przede wszystkim chciał uniknąć sytuacji, w której opiekun będzie wykonywał pracę kosztem sprawowania opieki nad osobą z niepełnosprawnością, na którą otrzymuje wsparcie państwa. Tymczasem praca zdalna ogranicza do minimum ryzyko powstania takiej sytuacji, ponieważ wyłącza konieczność pracy z dala od osoby, którą się opiekuje - głosi komunikat. Dodatkową korzyścią takiego rozwiązania byłoby powstanie obowiązku podatkowego.

Jakub Sapiński, właściciel firmy Colwayman, pasjonat new business model chwali propozycje Instytutu Biznesu. - Jako przedsiębiorca i zwolennik innowacyjnych rozwiązań mam czasem trudność ze znalezieniem współpracowników. Gdy widzę, że ktoś ma chęci, by zacząć zarabiać, a powstrzymuje go jedynie konieczność rezygnacji ze wsparcia państwa, to mam takie poczucie traconej szansy, ale nie tylko przez tego człowieka czy mnie, ale też przez państwo, bo przecież praca oznacza podatki, a one z kolei wzrost gospodarczy.

Przedsiębiorcy Instytutu Biznesu zwracają uwagę na jeszcze jeden argument, który przemawia za poważnym potraktowaniem ich stanowiska - chodzi o wysoką inflację, która od kilkunastu miesięcy uderza szczególnie w osoby potrzebujące wsparcia na co dzień. W swym stanowisku postrzegają pozostałe przesłanki, którymi mógł kierować się Ustawodawca, ograniczając możliwości zatrudnienia opiekuna osoby z niepełnosprawnością, wobec wysokiej inflacji w Polsce w 2022 r. i kontynuacji presji inflacyjnej również w 2023 r. jako nieistotne. - Każdy obywatel Rzeczpospolitej Polskiej ma bowiem prawo do godnego życia, co wynika wprost ze wstępu do Konstytucji państwa, a rosnące ceny w połączeniu z ograniczeniami ustawowymi w pracy to prawo ograniczają - podkreślają eksperci.

- Aktualne przepisy, uniemożliwiające podjęcie pracy przez opiekuna osoby z niepełnosprawnością, stanowią czynnik wykluczający, a wobec ryzyka śmierci podopiecznego stanowią też ryzyko egzystencjonalne, ponieważ wraz ze śmiercią osoby z niepełnosprawnością, wygasa uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego. Opiekun, który przez lata był wyłączony z systemu pracy zostaje bez środków do życia, nadto nie ma doświadczenia i kompetencji, aby taką pracę zdobyć - przypomina Juliusz Bolek, Przewodniczący Rady Dyrektorów Instytut Biznesu.

Takie podejście podziela również Jakub Sapiński. - To oczywiste, że sam zasiłek to dziś za mało by godnie żyć. Ale rozumiem osoby, które boją się podjąć ryzyko rezygnacji ze świadczenia na rzecz pracy, która przecież może okazać się krótkotrwała albo będzie przynosić na początku zbyt małe zyski. Praca zdalna to doskonałe rozwiązanie dla opiekunów, pod warunkiem jednak, że państwo pozwoli im ograniczyć ryzyko jej podjęcia, a to stanie się tylko w przypadku zachowania świadczenia pielęgnacyjnego.

Przedsiębiorca zapytany czy każdy opiekun powinien zachować prawo do świadczenia, pomimo podjęcia pracy ma jednak wątpliwości. - Oczywiście trudno sobie wyobrazić, aby np. dobrze zarabiający programista pracujący z domu otrzymywał dodatkowo świadczenie pielęgnacyjne, ale takich przypadków nie ma zbyt wiele i na etapie prac legislacyjnych można z powodzeniem uszczelnić system. - dodaje.

Przypomnijmy, że Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań potwierdził, że liczba osób z niepełnosprawnością w Polsce to ponad 4.500.000. Stanowi to ponad 12 proc. ludności kraju.