Za niewykorzystany urlop grozi gigantyczna kara. Nawet 30 tys. zł

Pracownik jest uprawniony do wykorzystania urlopu wypoczynkowego, do którego nabył prawo w danym roku kalendarzowym, w tym samym roku. Sytuacja związana z COVID-19 pokrzyżowała jednak wielu pracownikom plany urlopowe. Liczne wycieczki zostały odwołane, ewentualnie przeniesione na przyszły rok. Ponadto niektórym pracownikom obniżono pensje, co znacznie ograniczyło ich możliwości wyjazdu.

Nie zawsze pracownik jest w stanie wykorzystać urlop wypoczynkowy w roku jego nabycia. Choroba, konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem i pójścia na zasiłek opiekuńczy czy nieprzewidziany uraz, np. skręcenie kostki, mogą utrudnić wykorzystanie dni wolnych. Zgodnie z art. 166 Kodeksu pracy w takiej sytuacji pracodawca powinien umożliwić wykorzystanie przysługujących dni wolnych w późniejszym terminie. Przepisy obejmują osoby, które nie wzięły urlopu wypoczynkowego ze względu na:

• czasową niezdolność do pracy wskutek choroby
• odosobnienie w związku z chorobą zakaźną
• odbywanie ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego
• pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie przez czas do 3 miesięcy
• urlop macierzyński

Pracownikowi nie opłaca się zwlekać z wykorzystaniem dni wolnych, zwłaszcza w okresie pandemii. Jeżeli pozostanie mu dużo dni urlopu wypoczynkowego do wykorzystania, pracodawca może wysłać go na przymusowy urlop.

- W pierwszej kolejności pracodawca powinien planować urlopy w taki sposób, aby były one wykorzystywane w roku, za który urlop jest należny. Jeśli doszło do przekroczenia terminu, pracodawca może udzielić zaległego urlopu nawet bez zgody pracownika. Przymusowe wysyłanie na urlop budziło zawsze kontrowersje po stronie pracowników. Obecnie kwestia ta została jednoznacznie uregulowana w tarczy antykryzysowej. Zgodnie z której art. 15 gc w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu. Pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać - wyjaśnia Adam Kraszewski, managing associate i radca prawny w Kancelarii GESSEL.

Warto wiedzieć, że pracodawca nie może uniemożliwić pracownikowi wykorzystania przysługujących mu dni wolnych. Co prawda, ma prawo odmówić przyznania urlopu w konkretnych terminie, jeżeli nieobecność pracownika narażałaby firmę na straty finansowe, ale nie może pozbawić pracownika możliwości odpoczynku. Za utrudnianie wzięcia wolnego na pracodawcę może zostać nałożona wysoka grzywna.

- W przypadku uniemożliwienia pracownikowi wykorzystania zaległego urlopu, pracodawcy grozi grzywna w wysokości od 1000 do 30 000 zł, co stanowi karę za popełnienie wykroczenia przeciw prawom pracownika - przypomina Aleksandra Kolbus-Kucharska, aplikantka adwokacka w Świostek Kupski Adwokaci.

Mimo że restrykcje wprowadzone wobec pracodawców mogą być bardzo duże, w praktyce trudno jest o tak wysoką karę. Zanim sąd rejonowy wymierzy sprawiedliwość, musi dojść do kontroli przeprowadzonej przez Państwową Inspekcję Pracy. Początkowo firma dostaje upomnienie, co daje jej czas na dostosowanie się do przepisów. Jeżeli nieprawidłowości nie zostaną usunięte, inspektor pracy może skierować do sądu wniosek o ukaranie pracodawcy. To już grozi firmie wpadnięciem w duże tarapaty finansowe, zwłaszcza jeżeli dopuszczała się ona również innych przewinień wobec pracowników. Łączna kwota kar nałożonych na pracodawcę może być liczona w sektach tysięcy złotych.