Dlaczego Polacy coraz częściej wybierają rower jako główny środek transportu? „Infrastruktura się rozwija, mentalność się zmienia”

Popularność rowerów wśród Polaków z roku na rok rośnie. Obecnie ponad 70 proc. Polaków jeździ na rowerze, a co czwarty rowerzysta korzysta z jednośladu przez cały rok, niezależnie od warunków pogodowych. Dotychczas realizowane badania jednoznacznie pokazują, że rowerowa rewolucja nad Wisłą już się rozpoczęła i Polacy coraz częściej wybierają ten środek transportu w swoich codziennych podróżach.

Wiele miast boryka się z wysokim poziomem zanieczyszczenia powietrza. Na daleki od oczekiwań stan środowiska w znacznym stopniu mają wpływ uprzemysłowienie i transport. I choć rozwój miast jest nieunikniony, może się odbywać w sposób zrównoważony.

Zdaniem ekspertów, dobrym rozwiązaniem jest zwiększenie świadomości ekologicznej i wprowadzenie nowego modelu mobilności, gdzie rowery wraz z komunikacją publiczną staną się kluczowymi i uprzywilejowanymi elementami transportu, ponieważ, jak podano – za 80 proc. zanieczyszczeń powietrza w Polsce odpowiada transport drogowy.

Okazuje się, że sami Polacy są gotowi przesiąść się na rower, ich otwartość na zmianę przyzwyczajeń komunikacyjnych wzrosła w czasie pandemii i cały czas się utrzymuje. Z roku na rok coraz tłoczniej robi się na ścieżkach rowerowych. Polacy doceniają przewagi zdrowotne, ekologiczne i ekonomiczne jednośladów.

– Rower jest bardzo ekologicznym środkiem transportu. Dzięki temu, że poruszamy się jednośladem, przede wszystkim mamy wpływ na to, że żyjemy w czystszym otoczeniu i czystszym środowisku, ponieważ rower jest pojazdem zeroemisyjnym, nie powoduje korków w miastach, a przez to, że pedałujemy, jesteśmy zdrowsi – tłumaczy w rozmowie ze Strefą Biznesu Mateusz Pytko, prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Rowerowego.

Czy jesteśmy gotowi na większą ilość transportu rowerowego? Zdaniem Pytko, zdecydowanie tak. – Chcemy, żeby ta tendencja wzrostowa utrzymywała się jak najdłużej – mówi. – W krajach europejskich, ludzi podróżującymi rowerami procentowo jest znacznie więcej niż w Polsce, ale mamy nadzieję, że to będzie się rozwijało – dodaje.

Ekspert przyznaje, że w poszczególnych miastach pojawia się ta infrastruktura rowerowa i systematycznie jest rozbudowywana, jest większa, lepsza i jego zdaniem dalej tak będzie się to rozwijało. Jednak zwraca uwagę na brak wsparcia „na poziomie krajowym”.

– Chodzi na przykład o dotacje, jak ma to miejsce w innych krajach europejskich, gdzie z obniżonym VAT-em można kupić rowery, sprzęt rowerowy, nie wspominając o coraz popularniejszych rowerach elektrycznych, które objęte są znaczącymi dopłatami – wymienia.

Badanie wykonane w ubiegłym roku, podczas kampanii Rowerowa Rewolucja, wykazało, że 62 proc. ankietowanych Polaków skłaniałaby się do zakupu roweru elektrycznego, jeśli jego cena byłaby niższa dzięki dopłatom. W tym samym sondażu 81 proc. badanych Polaków zadeklarowało, że chciałoby mieć wpływ na poziom czystości powietrza we własnym mieście. A trzy czwarte ankietowanych przyznało, że temat ekologii i natężenia ruchu w miastach jest dla nich istotny.

Jednym z istotnych działań, mających na celu poprawę jakości powietrza, jest wprowadzanie Stref Czystego Transportu. Na podstawie przyjętej nowelizacji ustawy od stycznia 2022 roku polskie samorządy mogą je tworzyć zarówno w dużych, jak i małych miejscowościach.

SCT, czyli obszary w mieście, do których mogą wjeżdżać pojazdy spełniające określone normy emisji spalin, mają na celu zmniejszenie zanieczyszczeń i poprawę jakości życia mieszkańców. Ograniczenie możliwości wjazdu najstarszym autom lub tym pozbawionym filtrów przyczyni się także do rozwoju mikromobilności.

Samochody nadal będą uczestniczyć w ruchu miejskim, ale w ograniczonym stopniu. W ich miejsce pojawią się środki komunikacji przyjazne środowisku i ludziom – priorytet zyskają rowerzyści oraz komunikacja zbiorowa. Korki się zmniejszą, a stan powietrza się poprawi – miasta staną się lepszymi miejscami do życia. Co ciekawe, w Europie jest 320 stref czystego transportu, do końca dekady liczba ta ma przekroczyć 500.

Parlament Europejski w lutym niemal jednogłośnie parlament przyjął rezolucję w sprawie opracowania strategii Unii Europejskiej w zakresie transportu rowerowego. Dokument zobowiązuje Komisję Europejską do działań na rzecz podwojenia liczby kilometrów przejechanych rowerami w Europie do 2030 r.

– Co do rezolucji Parlamentu Europejskiego, która weszła w życie w lutym tego roku, to ona wskazuje, że transport rowerowy do 2030 roku powinien się podwoić, co oznacza, że powinniśmy przejeżdżać na rowerze w Europie około 312 mld km rocznie – tłumaczy nam ekspert.

Czy tak się stanie? Zdaniem Pytko, są na to duże szanse, ponieważ wspomniana rezolucja wskazuje na większe zaangażowanie w branżę rowerową, jeżeli chodzi o produkcję, o infrastrukturę i o wszystko to, „co sprzyja użytkowaniu rowerów”.

Obecnie europejska deklaracja rowerowa obowiązuje w 11 krajach Unii Europejskiej, a w 12 państw członkowskich deklaruje honorowanie krajowej strategii rowerowej. Polska jeszcze nie dołączyła do tego grona, ale być może teraz, w obliczu nowych możliwości, które otwiera rezolucja Parlamentu Europejskiego, podejmie działania na poziomie strategicznego podejścia do ruchu rowerowego.

W Rezolucji Parlamentu Europejskiego określono 17-punktowy plan działania w celu rozwoju infrastruktury rowerowej, stworzenia w Europie podatnego gruntu dla produkcji rowerów, komponentów i baterii rowerowych, a także utworzenia 2 mln miejsc pracy w „ekosystemie rowerowym”, obejmującym sektory produkcji, turystyki, handlu, zdrowia i sportu, gdzie już dziś zatrudnienie znajduje milion Europejczyków.

Wspomniana rezolucja PE oznacza uznanie roweru za pełnoprawny środek transportu i kluczowy atut przemysłowy służący realizacji długoterminowych celów w zakresie klimatu i czystej produkcji.