Kontrola zwolnienia lekarskiego przez pracodawcę: 5.05.2020 r. Kiedy przeprowadzana jest kontrola na L4. Kto może skontrolować pracownika?

Przepisy jasno określają kiedy pracodawca może przeprowadzić kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby. Takie uprawnienie mają płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, tzn. pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 osób i są uprawnieni do wypłaty zasiłków chorobowych.

Są jednak sytuacje, kiedy do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby upoważnieni są także pracodawcy, którzy nie wypłacają zasiłków. Dotyczy to przeprowadzenia kontroli w okresie, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby wypłacane ze środków pracodawcy.

- W sytuacji, gdy obowiązują elektroniczne zwolnienia lekarskie, pracodawca od razu wie o nieobecności swoich pracowników. Jeśli budzą one jakiekolwiek wątpliwości, może szybko podjąć odpowiednie działania kontrolne nawet, jeżeli jest to kilkudniowa choroba - zaznacza Krystyna Michałek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Szczegółowy tryb i zasady przeprowadzania kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy określają przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 roku. Zgodnie z nimi, pracodawca uprawniony do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy może tę kontrolę przeprowadzić sam. Może on także zlecić przeprowadzenie kontroli innej osobie, np. innemu pracownikowi.

Jeśli skorzysta z tego drugiego rozwiązania, to osobie udającej się na kontrolę pracodawca wystawia imienne upoważnienie. Jest ono ważne łącznie z legitymacją pracowniczą albo dokumentem tożsamości, których numery powinny być podane w upoważnieniu.

Kontrole pracodawca powinien przeprowadzać w miarę potrzeby, bez ustalania z góry stałych jej terminów. Może ją nasilić w okresach, w których wzrasta liczba pracowników korzystających ze zwolnień lekarskich.

Kontrola L4 polega na ustaleniu czy ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej albo czy nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

W przypadku sprawowania opieki dodatkowo jest ustalane, czy poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę choremu członkowi rodziny lub dziecku. Nie dotyczy opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 2 lat.

Kontrola dotyczy osób pobierających zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne, a także wynagrodzenia za czas choroby. Kontrola wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy dotyczy także ubezpieczonych otrzymujących świadczenia z tytułu choroby (zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne) przysługujące z ubezpieczenia społecznego z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (z ubezpieczenia wypadkowego).

Kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby może podlegać każde zwolnienie lekarskie bez względu na wskazania lekarskie, tj. zarówno, gdy jest adnotacja "chory powinien leżeć" jak i w przypadku adnotacji "chory może chodzić". Kontrola może dotyczyć zarówno pracownika, jak i innego ubezpieczonego, np. osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia.

- Przesłanką do przeprowadzenia kontroli jest podejrzenie wykonywania pracy lub niewłaściwego wykorzystania zwolnienia. Kontroli podlegają przede wszystkim osoby, które często korzystają z krótkotrwałych zwolnień lekarskich, otrzymują kolejne zwolnienia lekarskie od różnych lekarzy albo korzystają z kolejnych okresów zasiłkowych. Na celowniku są też osoby, które kiedyś musiały zwrócić zasiłek, bo korzystały ze zwolnienia nieprawidłowo. Często też informacje o nieprawidłowym wykorzystaniu zwolnienia ZUS dostaje od pracodawców czy "życzliwych". Część zwolnień typujemy też do kontroli losowo, więc każde zwolnienie może być sprawdzone - mówi Krystyna Michałek.

Jeśli inflacja będzie wciąż wysoka, na wartości stracą nie tylko zarobki, ale RPP podniesie stopy przez co mocno wzrosną raty kredytów. W drugiej połowie 2020 r. odsetki od kredytów - w tym także od debetów, limitów w koncie, kart kredytowych mogą być wyższe nawet od połowę. Dlaczego? Czy na pewno zyskają posiadacze lokat? Po prostu kliknij w ten tekst a dowiesz się więcej.

Kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadza się w :

• miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej (w przypadku, gdy pracodawca posiada informacje, że pracownik jest również zatrudniony u innego pracodawcy, wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz innego podmiotu albo równocześnie prowadzi działalność pozarolniczą),
• miejscu zamieszkania,
• miejscu czasowego pobytu (adres pobytu w okresie orzeczonej niezdolności do pracy podawany jest w zaświadczeniu lekarskim),
• innym miejscu, jeśli z posiadanych informacji wynika, że jest to celowe.

Zwolnienie lekarskie powinno być wystawione na adres, pod którym chory przebywa w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy. Nie zawsze jest to adres zameldowania. Pracownik będący na chorobowym jest zobowiązany do poinformowania pracodawcy i ZUS w terminie 3 dni o zmianie miejsca pobytu w czasie niezdolności do pracy. Informacja może być przekazana telefonicznie, mailem lub za pośrednictwem poczty. Jeśli informacja jest przekazywana za pośrednictwem poczty, datą poinformowania pracodawcy lub ZUS o takiej zmianie jest data nadania przesyłki (data stempla pocztowego).

Jeżeli ubezpieczony nie przekazał lekarzowi informacji o swoim miejscu pobytu w czasie zwolnienia lekarskiego, które jest inne niż adres zamieszkania albo nie poinformował pracodawcy i ZUS o zmianie miejsca pobytu w trakcie niezdolności do pracy i w związku z tym osoby kontrolujące nie zastały go pod adresem wskazanym w zwolnieniu lekarskim, uznaje się, że niewłaściwie wykorzystywał zwolnienie lekarskie.

Jeśli pracodawca przeprowadza kontrolę w miejscu zamieszkania lub pobytu i nie zastanie pracownika w domu, to szef powinien w miarę szybko kontrolę ponowić oraz wyjaśnić przyczyny tej nieobecności. Nieobecność pracownika w miejscu zamieszkania lub pobytu w trakcie kontroli nie musi być powodem odmowy prawa do zasiłku, jeśli była uzasadniona.

Jeżeli pracownik poda uzasadniony powód swojej nieobecności, np. wizyta u lekarza itp., nie można uznać, że zwolnienie lekarskie od pracy było nieprawidłowo wykorzystywane. Mówiąc krótko: pracownik będący na zwolnieniu lekarskim nie musi non stop siedzieć w domu. Może wykonywać jedynie zwykłe czynności życia codziennego oraz czynności związane z jego stanem zdrowia, np. wyjść do apteki, by wykupić lekarstwa zapisane przez lekarza czy udać się po codzienne zakupy żywności.

Jeśli podczas kontroli, chorego pracownika nie będzie w domu czy miejscu pobytu i nie wyjaśni przyczyny swojej nieobecności, straci zasiłek chorobowy. Bez cienia wątpliwości ZUS zabierze zasiłek także wówczas, gdy złapie pracownika na tym, gdy podczas pobytu na L4 pracował (u siebie w firmie czy dorywczo), remontował mieszkanie, wyjechał na urlop czy też np. brał udział w zawodach sportowych albo biegł w maratonie.

Wątpliwości pracodawcy, czy pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie zgodnie z jego celem i czy w związku z tym ma prawo do zasiłku, rozstrzyga ZUS na wniosek pracodawcy. Jeżeli jest taka potrzeba, Zakład zasięga opinii lekarza orzecznika ZUS.

Od grudnia do grudnia inflacja wyniosła 3,4 proc., ale ceny detaliczne wybranych produktów, zwłaszcza żywności rosną w zastraszającym tempie: wieprzowina w grudniu 2019 była droższa o 23,6 proc. a wędliny ponad 11 proc., mąka ponad 7 proc., cukier ponad 20 proc., a opłaty za wywóz śmieci wzrosły aż o 32,21 proc. Co będzie dalej? Po prostu kliknij w ten tekst a dowiesz się więcej.

Jeśli kontrolujący stwierdzi, że pracownik, który korzystał ze zwolnienia lekarskiego od pracy wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał to zwolnienie niezgodnie z jego celem, sporządza protokół. Protokół zawiera ustalenia dokonane podczas kontroli, w tym opis na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy. Protokół jest przedstawiany kontrolowanemu do wglądu, by ten mógł wnieść ewentualne uwagi. Następnie musi go podpisać.

Ustalenia kontroli zawarte w protokole są podstawą do pozbawienia prawa do:

• zasiłku chorobowego - za cały okres objęty kontrolowanym zwolnieniem, z wyjątkiem okresu pobytu w szpitalu,
• zasiłku opiekuńczego - za cały okres objęty kontrolowanym zwolnieniem,
• świadczenia rehabilitacyjnego - za miesiąc kalendarzowy, w którym stwierdzono zaistnienie nieprawidłowości, z wyjątkiem okresu pobytu w szpitalu.

Decyzje w sprawie uprawnień do zasiłku wydaje ZUS. Jeżeli kontrolę przeprowadzał pracodawca, ZUS wydaje decyzję na jego wniosek lub na wniosek pracownika. Jeśli ubezpieczonemu wypłacono zasiłek chorobowy, a w wyniku kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy ustalono brak prawa do świadczenia, ZUS wydaje decyzję zobowiązującą ubezpieczonego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. W decyzji wskazany zostanie numer konta bankowego, na które ubezpieczony będzie zobowiązany dokonać wpłaty nienależnie pobranego świadczenia.

Od decyzji w sprawach związanych z kontrolą prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przysługuje prawo wniesienia odwołania do sądu. Odwołanie to można złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję. Na złożenie odwołania przysługuje miesiąc od dnia otrzymania decyzji.

Pracujesz na umowie śmieciowej: zlecenie lub dzieło albo jako samozatrudniony - umowie o świadczenie usług? Oto praktyczny poradnik: czy należy ci się świadczenie postojowe, jak j uzyskać - teraz po raz drugi w maju albo po raz pierwszy. Wyjaśnienia z przykładami poznasz po prostu klikając w ten tekst!