Tylko jedno stanowisko kierownicze na trzy zajmuje kobieta. Porównaj różnice w zarobkach obu płci

4 listopada obchodziliśmy Europejski Dzień Równej Płacy. W związku z tym wzięliśmy pod lupę płace pracowników obu płci.

Ile wynosi luka płacowa w Europie?

Zarobki kobiet od stuleci są skromniejsze niż wynagrodzenia mężczyzn. Na całym świecie kobiety zarabiają mniej. Stawka godzinowa kobiet pracujących w Unii Europejskiej jest średnio o 16% niższa od stawki godzinowej mężczyzn - wskazuje Eurostat w najnowszych statystykach (za 2017 rok). Największe różnice w płacach występują w Estonii, gdzie przeciętne zarobki kobiet są o 25,6% niższe niż zarobki mężczyzn, a najmniejsze - w Rumunii, gdzie wynagrodzenia pracownic są tylko o 3,5% niższe od pensji pracowników. Oznacza to, że luka płacowa w UE waha się o 22 pkt procentowe.

Ile wynosi luka płacowa w Polsce?

W ciągu ostatniego roku różnice w płacach kobiet i mężczyzn w UE prawie się nie zmieniły. Warto jednak zaznaczyć, że Polska znalazła się w pierwszej piątce państw ze wspólnoty europejskiej o najniższej luce płacowej. Wyprzedziły nas: Rumunia (luka płacowa równa 3,5%), Luksemburg i Włochy (po 5%) oraz Belgia (6%). Zgodnie z wyliczeniami Eurostatu różnice w zarobkach Polek i Polaków wynoszą 7,2%.

Mniej optymistyczne są dane Głównego Urzędu Statystycznego. Z badania GUS zrealizowanego w październiku 2016 r. wynika, że pracownice w Polsce zarabiały o 18,5% mniej niż pracownicy. Było to średnio 3971,13 zł wobec 4705,63 zł (luka płacowa wyniosła ponad 700 zł).

Mniejsze dysproporcje wystąpiły w przypadku osób otrzymujących stawkę godzinową. W tym przypadku zarobki kobiet były o 12,1% niższe od płac mężczyzn.

Skąd bierze się luka płacowa?

Według KE jedną z przyczyn nierówności płac jest tzw. szklany sufit, czyli pewien pułap, powyżej którego kobiety mają utrudnione lub wręcz uniemożliwione szanse na awans. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że kobiety pracują w gorzej opłacanych sektorach (np. w edukacji) i na gorzej płatnych stanowiskach (np. jako pielęgniarki i przedszkolanki). Kolejną barierę stanowi przypisywanie kobiecie roli opiekunki rodziny. Światowe Forum Gospodarcze wskazuje na inne, również ważne czynniki: na rynku pracy jest mniej kobiet niż mężczyzn, przy czym brakuje infrastruktury, która ułatwiłaby kobietom powrót do pracy lub rozpoczęcie kariery zawodowej.

- Różnice płac biorą się również ze stereotypów i dyskryminacji w związku z płcią. Większa przejrzystość płac pozwoliłaby dowiedzieć się, które z tych przyczyn są najważniejsze - można przeczytać w raporcie KE.

Kobiety są mniej aktywne zawodowo

Nierówności między kobietami i mężczyznami uwidaczniają się nie tylko w wysokości wynagrodzeń. Świadczą o nich również inne wskaźniki związane z rynkiem pracy. Jednym z nich jest aktywność zawodowa. W przypadku obywateli UE w wieku od 15 do 64 lat wynosi ona 68,6%, przy czym zatrudnienie wśród mężczyzn sięga 73,9%, podczas gdy wśród kobiet jest to tylko 63,4%.

Z kolei bezrobocie w UE we wrześniu 2019 r., które według definicji Eurostatu stanowi liczbę osób bezrobotnych wyrażoną w procentach, rozumianą jako odsetek całej siły roboczej, we wrześniu wyniosło 6,6% wśród kobiet i 6,1% wśród mężczyzn. Dla porównania, w 2019 r. liczba osób aktywnych zawodowo w Polsce przekraczała 16 milionów. Bezrobotne kobiety stanowiły 3,6% siły roboczej, a mężczyźni - 3,1%.

Brakuje kobiet na stanowiskach kierowniczych

Kobiety mają bardzo dużo do nadrobienia, jeśli chodzi o przywództwo. Stanowią one tylko 17% głów państwa, 18% ministrów oraz 24% parlamentarzystów - wynika z raportu na temat nierówności płci w 2018 r. Międzynarodowego Funduszu Walutowego, czyli IMF (organizacji zrzeszającej 189 państw). Odzwierciedla to Globalny Indeks Różnic Płciowych (ang. Global Gender Gap Index), który obejmuje cztery obszary tematyczne: partycypacji gospodarczej i możliwości, osiągnięć w edukacji, zdrowia i przetrwania oraz wzmocnienia pozycji politycznej. Tylko 34% stanowisk kierowniczych przypada w udziale kobietom.

Kobiety poświęcają dwa razy więcej czasu niż mężczyźni na prace domowe i inne nieodpłatne czynności (dane dotyczą 29 państw), tylko w 42% przebadanych państwach mają taki sam dostęp do własności ziemskiej jak mężczyźni, a w 60% państw - równy dostęp do usług finansowych. Badanie IMF wykazało, że kobietom udało się osiągnąć równość tylko w 68%.

Rynek specjalistów jest zdominowany przez mężczyzn

Aby lepiej zobrazować gorsze możliwości kobiet na rynku pracy, warto przyjrzeć się rynkowi specjalistów. W ujęciu globalnym kobiety stanowią tylko 22% pracowników w tak kluczowych branżach i sektorach, jak:
oprogramowanie i IT, edukacja, finanse, produkcja, usługi korporacyjne, sprzęt komputerowy i sieciowy czy opieka zdrowotna. Przykładowo, w branży IT na siedem pracownic przypada ponad 32 pracowników, a w finansach i produkcji - ponad pięciu.

Jeżeli utrzyma się obecne tempo zmian, to na likwidację luki płacowej na świecie potrzebujemy aż 108 lat - ostrzega Światowe Forum Gospodarcze. Najszybciej uda się ją zniwelować w Europie Zachodniej (potrzeba na to 61 lat), Azji Południowej (70 lat) oraz w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach (74 lata). Aby kobiety i mężczyźni mieli równe szanse w miejscu pracy, musimy poczekać 202 lata.

Źródło. ec.europa.eu, imf.org, weforum.org